Bundesver spreman da stacionira 4.000 vojnika u Litvaniji

Njemački ministar odbrane Boris Pistorijus boravio je u Litvaniji manje od pola sata kada je, iznenadivši čak i sopstvene novinare, rekao: „Njemačka je spremna da stacionira snažnu brigadu u Litvaniji - stalno." Time je privremeno stavio tačku na diskusiju koja traje mjesecima, iako mnoga pitanja i dalje ostaju bez odgovora.

Litvaniju je posljednjih mjeseci posjetilo više važnih njemačkih političara. Predsjednik Frank-Valter Štajnmajer bio je tamo krajem maja, a predsjednica Bundestaga Berbel Bas u junu. I Nijemci su stalno i na svim nivoima, nekad manje, a nekad više, bili suočeni sa željom Litvanije da se Bundesver trajno stacionira na Baltiku.

Litvanci su se pritom pozivali i na obećanje Olafa Šolca iz 2022. Prije skoro godinu dana, poslije razgovora s predsjednikom Litvanije Gitanasom Nausedom, kancelar je najavio da će Njemačka pojačati svoj doprinos zaštiti Litvanije. Ipak, i poslije toga, mnogo štošta je ostalo nejasno. Njemačka već sada obezbjeđuje značajan dio jedinica NATO u okviru programa „Enhanced Forward Presence" (EFP). Tako je gotovo 800 vojnika Bundesvera, ali oni se rotiraju na svakih šest meseci.

-pročitajte još:  Ruska strategija za Baltik

Umesto brzog raspoređivanja – stalno stacioniranje

Od 2017. njemački model za zaštitu istočnog krila NATO je bio sljedeći: imati trupe spremne za Litvaniju – ali u Njemačkoj. Na redovnim vježbama vojska se obučavala da ljude i materijal što brže prebaci iz Njemačke u Litvaniju, kopnom, morem i vazduhom. To trenutno uvježbava hiljadu vojnika tokom manevara „Griffin Storm". Oni su od sredine juna u Litvaniji, sa oko 300 tenkova i artiljerijskom opremom. Brigadni general Navrat, koji je odgovoran za tu vježbu, kaže da je to dobro funkcionisalo.

Međutim, imajući u vidu događaje u Rusiji tokom vikenda, odnosno pobunu Vagnerovaca Jevgenija Prigožina, pitanje je da li bi veliki transfer vojnika iz Njemačke u Litvaniju zaista bio dovoljno brz u hitnim slučajevima.

A ako pitate ljude iz prakse, kao što je 38-godišnji narednik Tomas, koji učestvuje u manevrima u Litvaniji, čućete da je premještanje ljudi i materijala „logistički izazov". Snabdijevanje je „naravno ograničeno", jer ne možete, kako kaže, sve ponijeti sa sobom iz Njemačke. Međutim, ako budu stalno stacionirane, jedinice bi mogle da uspostave sopstvenu infrastrukturu u Litvaniji i da se snabdijevaju lokalno. Njemačka vojska bi tako „definitivno bila spremna da brže reaguje".

Geografski položaj čini Litvaniju ranjivom

To je važan faktor, jer geografski položaj na granici sa Bjelorusijom i ruskom eksklavom Kalinjingradom, Litvaniju čini ranjivom. Stručnjak za pitanja odbrane Kristijan Meling iz Njemačkog savjeta za spoljne poslove kaže da u baltičkim državama postoji „nedostatak strateške dubine". To znači da bi u slučaju napada ruska vojska mogla veoma brzo da prođe do Baltičkog mora i zauzme ili barem odvoji Estoniju, Letoniju i Litvaniju.

Pristupanje Finske i Švedske NATO malo toga bi promijenilo, zato što bi u hitnom slučaju te dvije zemlje svoju vojsku morale da iskrcaju amfibijski preko Baltičkog mora. Zato bi stalno prisustvo 4.000 vojnika Bundesvera moglo da ima efekat odvraćanja.

Slično kao SAD u Njemačkoj

Pistorijus je obećao 4.000 njemačkih vojnika – ali uz dva ograničenja: brigada će se razvijati istim tempom u kojem Litvanija bude obezbjeđivala odgovarajuću infrastrukturu. Predsjednik Litvanije Nauseda obećao je da će pripremama dati visok prioritet. On želi da ubrza tehničke i pravne procedure kako bi se najkasnije do 2026. obezbedili stambeni objekti, poligoni, skladišta municije, ali i škole i vrtići.

Jer, njemačkim vojnikinjama i vojnicima trebalo bi da se omogući da dođu i sa svojim porodicama. To bi bio „sistem stanovanja" sličan onome koji vojnici Sjedinjenih Država već decenijama imaju u Njemačkoj. Ipak, i dalje je otvoreno pitanje da li će dugoročni zadatak u inostranstvu biti dovoljno privlačan za mnoge u Bundesveru.

Stoltenberg hvali nemačke planove

Pored neophodne infrastrukture, na to mora da pristane i NATO. Ipak, to je više formalnost. Generalni sekretar alijanse je na zajedničkoj konferenciji za novinare pohvalio najavu nemačkog ministra Pistorijusa. Prema Jensu Stoltenbergu, Nemačka tako pokazuje snažno liderstvo.

To će vjerovatno pozdraviti i najvažnija NATO-nacija, Sjedinjene Američke Države. Pogotovo što će tema „Evropa i njeni napori da se odbrani" vjerovatno imati veću ulogu u predstojećoj izbornoj kampanji u SAD.

uh/dr (ard)

Pratite nas i na Facebooku, preko Twittera, na Youtubeu, kao i na Instagramu