Francuska se za dlaku izvukla

Čak i kada stari recept iznova pomogne, pobjede ipak izgledaju drugačije. Naime, savez socijalista i konzervativaca uspio je da spriječi izbornu pobjedu Nacionalnog fronta. U njihova oba uporišta, na sjeveru i na jugu Francuske, u odlučujućem krugu glasanja konzervativci su bili uspješni. Tako su uspjeli da Marin (Marine) i Marion Lepen (Le Pen) oduzmu pobjedu u koju su bili sigurni. No, s pravom su oba pobjednika reagovala skromno i oprezno.

Građanske partije bez koncepta

I u drugom odlučujućem krugu izbora su oba popularna kandidata Nacionalnog fronta osvojila preko 40 odsto glasova. Ali, posebnosti francuskog izbornog zakona, kojima se dozvoljava formiranje saveza u drugom krugu protiv zajedničkog protivnika, onemogućile su njihov trijumf. No, to ni u kom slučaju nije koncept, koji se može primijeniti na duže staze. Od duela Žan-Mari Lepena (Jean-Marie Le Pen) i Žaka Širaka (Jacques Chirac) na predsjedničkim izborima 2002. njegova kćerka je očigledno partiju uspjela da oslobodi demonizacije i obezbijedila joj kontinuirani uspon. Nakon ovih izbora je jasno da je u Francuskoj stvoren 'tropartijski sistem'. A socijalisti kao i konzervativci na uspjeh Lepen-klana gledaju kao paralizovani. Stoga važi krilatica: "Ustanite konačno i borite se!" Nacionalni front je prepoznatljiva snaga i nije nešto što će nestati preko noći.

Politička mrzovolja i otuđenje

Uspjeh desničarskih populista zasnovan je na neobuzdanom populizmu. Oni su majstori da dirnu u osjećanja jednostavnih ljudi u francuskim provincijama, koji smatraju da ih je pariska moćna politička elita otpisala i da joj ne pripadaju. I u tome imaju pravo. Šta više: apsolventi elitnih škola, odakle se mahom regrutuju funkcionerih starih partija, na narod gledaju s visine. A disfunkcionalni centralizam u Francuskoj dodatno pojačava efekat otuđenja između vlade i njenih građana.

A to je upravo tlo koje pogoduje Nacionalnom frontu. Uspjeh te partije nema veze samo sa velikom stopom nezaposlenosti već i sa tim da ljudi osjećaju da su 'izvisili' i da su bez prava glasa. Osim toga Nacionalni front privlači i gubitnike ekonomske i kulturne modernizacije, što je fenomen koji se takođe uočava i u drugim dijelovima Evrope. I stoga što je zemlja duboko socijalno podijeljena, tu su slogani koji ističu naciju i identitet poput 'Francuska Francuzima', koji osjećaju da su ugroženi od drugih kako iznutra, tako isto i spolja.

Borba protiv Nacionalnog fronta je neizbježna

Krajnje je vrijeme da građanske partije izađu već jednom iz Pariza i čuju šta ima da kažu frustrirani građani u selima i manjim gradovima Francuske. Istovremeno se moraju i ideološki suprotstaviti Nacionalnom frontu. Ne mogu se jednostavno ignorisati njihove demagoge. Uz to je pak najgori pokušaj predsjedničkog kandidata Nikole Sarkozija (Nicolas Sarkozy) da, koristeći ideje krajnje desnice, pokuša preteći ekstremne desničare. Ali, tako nešto nikada nije uspjelo. Jer, zašto bi ljudi glasali za kopiju, kada imaju original.

Umjesto toga i socijalisti i konzervatici bi morali da se suprotstave ksenofobiji kao i antievropskoj i nacionalističkoj ideologiji Nacionalnog fronta. Na ovim regionalnim izborima Francuska se za dlaku izvukla. A san o ulasku u Jelisejsku palatu, koji je sanjala Marin Lepen, je pao u vodu. No, jezgro njene partije je u osnovi i dalje jako. I to je dovoljan razlog da se francuska politika još jednom pozove na krilaticu: "Ustani i bori se!"