Njemački patolozi: Da, ljudi umiru od korone
24. august 2020
Pandemija korone ne jenjava već mjesecima, svijet pokazuje znake umora ili bunta zbog restrikcija i zasićenosti informacijama. Uprkos tome što se o virusu SARS-CoV-2 zna sve više, još uvijek ima mnogo onih koji i dalje sumnjaju da taj virus uopšte postoji, da je opasan - i da ljudi od njega umiru.
Imajući u vidu da je obdukcija umrlog pacijenta definitivno jedini način da se naučno utvrdi pravi uzrok smrti - upravo objavljena detaljna analiza rezultata kliničkih obdukcija u Njemačkoj dokazuje da je u slučajevima teškog oblika Kovida-19 u većini slučajeva taj virus bio uzrok smrti.
„U više od tri četvrtine obdukcija, konstatovano je da je Kovid-19 bio glavno ili jedino oboljenje koje je dovelo do smrti. Ti ljudi nisu umrli od prethodnih bolesti ili od starosti", rekao je Johanes Friman jedan od najuglednijih njemačkih patologa, baš kao i Karl-Fridrih Birig, predsjednik Udruženja njemačkih patologa ali i Gustavo Bareton - predsjedavajući Njemačkog društva za patologiju te Til Aker - predsjedavajući Njemačkog društva za neuropatologiju i neuroanatomiju. Oni su krajem prošle sedmice pozvali na virtuelnu konferenciju za štampu kako bi predstavili rezultate zajedničkog istraživanja.
Korona napada krvne sudove
Kliničke obdukcije takođe dokazuju da se SARS-CoV-2 po mnogo čemu razlikuje od normalnog virusa gripe.
„Činjenica da korona ne pogađa samo pluća poznata je još od prvih obdukcija. Virus izaziva tromboze, odnosno stvara male krvne ugruške, svuda u tijelu. To svojstvo korone je zajedničko virusima gripe. Ali kod korone ovi poremećaji zgrušavanja su devet puta češći nego kod gripe", rekao je Gustavo Bareton, patolog na Univerzitetskom kliničkom centru u Drezdenu.
To je već jasno pokazano u naučnim radovima njemačkih univerzitetskih patologa koji su dali važan doprinos razumijevanju Kovida-19. Oni se djelovali brzo i radili temeljno i zbog toga su ti radovi visoko ocijenjeni na međunarodnom planu.
Oni su pokazali da:
- ogromna oštećenja krvnih sudova,
- prekomjerno zgrušavanje krvi sa začepljenjem najsitnijih plućnih krvnih sudova i
- specifično stvaranje novih krvnih sudova
predstavljaju karakteristične i prvi put opisane promjene pluća kod Kovida -19. Te promjene se suštinski razlikuju od sličnih teških plućnih infekcija izazvanih virusom gripe.
Pored toga, njemački stručnjaci su dokazali da Kovid-19 nije lokalna infekcija disajnih organa, već da virus utiče na ćelije endotelije i time dovodi do infekcije više organa: bubrega, srca, slezine, jetre…
Endotelske ćelije čine unutrašnju pločastu oblogu najmanjih krvnih sudova- kapilara, preko kojih se odvija metabolizam odnosno razmjena materija u organizmu. Dodirna površina koju ove ćelije imaju sa krvlju je ogromna - između 4.000 i 7.000 kvadratnih metara! Kapilari se nalaze u svim organima i pored toga što obezbjeđuju razmjenu materija, predstvljaju i rezervoar krvi.
Već je poznato da su klinički faktori rizika za težak oblik Kovida-19: pušenje, visok krvni pritisak, gojaznost, dijabetes melitus, muški pol ionako već povezani sa oštećenjem endotela.
Novi receptor korone?
Neurološke obdukcije umrlih pacijenata dokazale su da je trećina njih imala inficirane ćelije mozga. Korona je očigledno tamo stigla preko nervnih ćelija za miris u sluznici korena nosa. To je iznenadilo naučnike jer tamo jedva da ima ACE2 receptora - koji se smatra glavnim vratima za virus u ljudski organizam.
„U mozgu je očigledno novi receptor neuropilin-1", kaže Til Aker, neuropatolog sa Univerziteta u Gisenu i ukazuje na neophodnost daljih istraživanja.
Ova i prethodna saznanja, ponovili su više puta vrhunski stručnjaci, postignuta su pod veoma teškim uslovima i na osnovu relativno malog broja obdukcija: samo 154 ili 2 odsto od oko 9000 umrlih od Kovida19 u Njemačkoj.
Birokratsko-finansijske prepreke
Veći broj autopsija, imajući u vidu registar nalaza koje organizovano prikuplja Univerzitetska klinika u Ahenu - doveo bi do mnogo više saznanja.
Veći broj obdukcija se ne vrši iz dva glavna razloga. Jedan se sastoji u tome što porodice preminulih pacijenata nerado daju pristanak za vršenje autopsije. Ali, prije nego što patolozi uopšte dođu u situaciju da zatraže odobrenje porodice preminulog - moraju da savladaju ogromne birokratske i finansijske prepreke u okviru komplikovanog zdravstvenog sistema.
Teško je dobiti odobrenje od bolničkog mendažmenta odnosno finansirati autopsije čak i za umrle od Kovida19. Jer osiguranja bolnicama na primjer za obdukciju priznaju trošak u visini od 750 evra - dok „ona košta oko 1,350 eura", naglasio je profesor Friman na pitanje DW.
Zbog toga su predstavnici njemačkih patologa uputili pismo ministru zdravlja Jensu Španu (Jens Spahn) sa zahtjevom i konkretnim prijedlozima u pravcu unaprjeđenja nauke a time i zdravlja svih - zatraživši da se poboljšaju uslovi rada i omogući više obdukcija u Njemačkoj u 450 njemačkih instituta za patologiju i neuropatologiju u kojima radi oko 1.500 patologa i neuropatologa.
Detalji rezultata istraživanja njemačkih patologa: 68 procenata obdukovanih umrlih su bili muškarci, većina njih u svojoj sedmoj do devetoj deceniji života. Kod više od polovine nalaza identifikovano je oštećenje alveola - difuzno (37odsto) i difuzno sa bronhopneumonijom (15 odsto). Pored toga, obdukcije su otkrile trombozu i tromboemboliju (19 odsto), mikrotrombove (20 odsto) i endotelitis (95 odsto).
Takođe su primjećena oštećenja imunoloških organa poput slezene ili limfnih čvorova, oštećenja jetre, upale srčanog mišića, upale pluća kod embolija, kao i cerebralni infarkti i moždanih krvarenja.
Takođe je potvrđeno da su obducirani bolovali od kardiovaskulrnih bolesti (43 odsto), bolesti pluća (16 odsto) i komplikovanih bakterijskih infekcija kao što je sepsa (8 odsto). Osim toga, 12 odsto obduciranih su imali dijabetes i ili su bili gojazni.
Na pitanje DW, koliki je procenat pušača među umrlima, s obzirom da se pušenje ubraja u faktore rizika za težak oblik Kovida-19, profesor Friman je odgovorio da to do sada nije bilo registrovano, zahvalio se na pitanju i rekao da će se to ubuduće uvrstiti u ispitivanja.