SAD podstiču podjelu Evrope
5. juni 2018
Njemačka je ogorčena. Samo nekoliko sati nakon objavljivanja intervjua sa Ričardom Grenelom, ambasadorom SAD u Njemačkoj, čuli su se prvi glasovi koji zahtijevaju da se on protjera iz zemlje. Razlog: U intervjuu u SAD, koji je dao za desničarski portal Breitbart, ovaj Trampov čovjek je izjavio da želi da ojača konzervativne snage u Evropi, one koje su protiv establišmenta. Odlomke u kojima govori o većini koja ćuti, o dobrobiti običnih radnih ljudi, kada kritikuje aktuelnu izbjegličku politiku i uopšte kada govori o aroganciji političke elite, mogao bi da ponovi na nekoj manifestaciji desno-konzervativnog AFD i sigurno bi dobio aplauz. To nije prvi put da se Grenel tako eksplicitno miješa u unutrašnje poslove Njemačke. Tek što je stupio na funkciju, zatražio je od njemačkih kompanija da prekinu da posluju u Iranu. U pozadini tog zahtjeva je transatlantski spor oko nuklearnog sporazuma sa Iranom.
Do sada nečuveno
Nečuveno da ambasador tako eksplicitno interveniše i da se miješa u politiku zemlje u kojoj je izaslanik. Do sada je zadatak ambasadora bio da širi znanje o svojoj zemlji, da gradi mostove, da smiruje konflikte. Ali oni koji su sada uznemireni i koji se pitaju kako to Grenel definiše svoj zadatak, još uvijek nisu shvatili da se sa ovim predsjednikom u Bijeloj kući sve promijenilo – uključujući i diplomatiju.
Tramp je biznismen, koji dolazi iz šou biznisa, gdje je ostvario svoje najveće uspjehe. Njegovo shvatanje politike nije „umjetnost mogućeg", kao što je to svojevremeno definisao prvi kancelar Njemačkog rajha, Oto fon Bizmark. Kao i svi populisti, Trampu i njegovim ljudima je stalo do najvećeg mogućeg efekta. Dakle, kada Grenel govori o lančanoj migraciji u Njemačkoj i istovremeno hvali austrijskog tvrdolinijaša Sebastijana Kurca, on tačno zna šta radi. On želi da ohrabri te snage u Evropi koje kao i Tramp izazivaju i osporavaju postojeći poredak. U ovom intervjuu se on obraća desničarskim šefovima država, na primjer u Mađarskoj ili Poljskoj, dakle onima koji su doveli u pitanje Evropu u njenom sadašnjem obliku.
Slabljenje kohezije EU
Grenel, kao i njegov šef kod kuće, ne samo da spretno koristi strahove ljudi, nego takođe eksploatiše slabosti sistema kako bi pozvao na stvaranje novog poretka na Starom kontinentu - poretka koji slabi koheziju EU i koji bi na prvom mestu trebalo da pomogne Americi.
Ne vrijedi se oko toga uzbuđivati, a ne pomaže ni traženje ostavke – tako se ne možemo suprotstaviti ovoj strategiji slabljenja EU. Tramp će uvijek pobijediti u takmičenju za najglasnijeg. Njemačka i njeni evropski partneri nemaju izbora osim da prihvate da se u Donalda Trampa više ne mogu pouzdati. On ne samo da prijeti Evropi trgovinskim ratom, nego sada čak koristi i jednog od svojih vrhunskih diplomata u Evropi da ubrza podjelu Unije.
Na ovaj novi oblik transatlantskih odnosa postoji samo jedan odgovor: jasan ugovor o budućnosti Evrope, u kojoj ima mjesta za velike, ali i za male zemlje. Koliko god to bilo gorko, istina glasi: bivši saveznik SAD pretvorio se u opasnost koja podstiče podjelu Evrope. Poslije ovog intervjua, u to više nema sumnje.