Tvorci Republike Srpske
10. januar 2012
Na prvoj sjednici Nakon zimske sudske pauze u Haškom tribunalu i obilježavanja 20-ogodišnjice Republike Srpske u utorak (10.01.) je nastavljeno suđenje Radovanu Karadžiću, prvom predsjedniku Republike Srpske, optuženom za genocid i zločine protiv čovječnosti, počinjene u Bosni i Hercegovini od 1992. do 1995. godine. Tužioci su ispitivanjem novog svjedoka nastavili izvođenje dokaza o genocidu u Srebrenici u julu 1995. godine. Genocid u Srebrenici je jedna od četiri glavne tačke haške optužnice protiv tvorca Srpske Republike Bosne i Hercegovine. Uz to Karadžića optužnica tereti za istrebljenja i ubistva u 20 bosanskohercegovačkih opština. Ti zločini počinjeni su u cilju trajnog uklanjanja Bošnjaka i Hrvata iz opština u kojima su, kako piše u optužnici, bosanski Srbi nasilno preuzeli vlast. Karadžić je optužen i za teror nad civilnim stanovništvom Sarajeva i uzimanje pripadnika međunarodnih snaga za taoce.
Suđenje Ratku Mladiću i Biljani Plavšić
Po optužnici, koja se po težini zločina ne razlikuje od one protiv Karadžića, ove godine će početi suđenje bivšem komandantu Vojske Republike Srpske Ratka Mladića. Poslije deceniju i po skrivanja od međunarodne pravde, uhapšen je 26. maja prošle godine u selu Lazarevo u Srbiji. Sedamnaest godina ranije, naređivao je artiljerijsku paljbu na glavni grad Bosne i Hercegovine.
Među onima koji su bili u prvom redu na sjednici proglašenja Srpske Republike Bosne i Hercegovine 9. januara 1992. godine odreda su haški optuženici i osuđenici. Biljana Plavšić, koja je poslije Karadžića bila predsjednica Republike Srpske, priznala je da je počinila niz ratnih zločina navedenih u optužnici. Zahvaljujući tom priznanju i nagodbi sa tužilaštvom, oslobođena je optužbe za genocid i osuđena na 11 godina zatvora. Još dok je služila tu kaznu u zatvoru u Švedskoj, porekla je sva svoja priznanja. Ipak je puštena na slobodu po isteku dvije trećine kazne.
Pročitajte na sljedećoj stranici: Uloga Momčila Krajišnika i Slobodana Miloševića
Uloga Momčila Krajišnika i Slobodana Miloševića
Momčilo Krajišnik, prvi predsjednik takozvane Narodne skupštine Republike Srpske Bosne i Hercegovine osuđen je na 27 godina zatvora za ubistva, progone na nacionalnoj i vjerskoj osnovi i nečovječno postupanje. U žalbenom postupku kazna mu je smanjena na 20 godina. Kaznu izdržava u Velikoj Britaniji, u jednom od zatvora koje je dvadesetak zemalja po sporazmu sa Ujedinjenim nacijama stavilo na raspolaganje Haškom tribunalu.
Uz ova četiri, Haški tribunal je pokrenuo još 40 optužnica protiv 60 lica, optuženih da su počinili zločine nad Bošnjacima i Hrvatima na prostoru današnje Republike Srpske.U trinaest postupaka 24 osobe su optužene za masakr u Srebrenici, među kojima i bivši predsjednik Srbije Slobodan Milošević, koji je preminuo 2006. u haškom pritvoru i nije dočekao presudu.
Za zločin u Srebrenici, Haški sud je izrekao kaznu od 35 godina Radislavu Krstiću, komandantu Drinskog korpusa Vojske Republike Srpske. Krstić je prvi optuženik u Evropi koji je nakon procesa u Nirnbergu osuđen za pomaganje genocida. Dvojica komandanata Vojske Republike Srpske priznali su krivicu za zločin u Srebrenici: Momir Nikolić osuđen je na 20, a Dragan Obrenović, načelnik štaba Zvorničke brigade na 17 godina zatvora. Pred Žalbenim vijećem je presuda protiv sedmorice visokih oficira vojske i policije Republike Srpske za srebrenički masakr. U prvostepenom postupku Vujadin Popović i Ljubiša Beara osuđeni su na doživotni zatvor, Drago Nikolić na 35 godina, a ostala četvorica na kazne od pet do 19 godina zatvora.
Opsada Sarajeva
Za opsadu Sarajeva i teror nad civilnim stanovništvom na doživotni zatvor osuđen je general Stanislav Galić, a njegov nasljednik na položaju Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske Republike Srpske Dragomir Milošević na 29 godina zatvora.
Nazivi predmeta u Haškom tribunalu govore o zločinima na području Republike Srpske u prve četiri godine njenog postojanja. Uz Srebrenicu i Sarajevo, ti predmeti su Bosanska Krajina, Prijedor, Bratunac, Foča, Višegrad, planina Vlašić, Vlasenica i Bosanski Šamac.
Tri mjeseca nakon osnivanja takozvane Srpske Republike Bosne i Hercegovine 9. januara 1992., nikli su logori širom njenog područja. Za zločine počinjene u logorima Omarska, Keraterm, Trnopolje, Sušica i zatočeničkim objektima u Foči, Višegradu i drugim gradovima osuđeno je 20 optuženika.
Po optužbi za osnivanje tih logora i zločine koji su u njima počinjeni danas je u Haškom tribunalu nastavljeno suđenje bivšim visokim zvaničnicima policije Republike Srpske Mići Stanišiću i Stojanu Župljaninu.
Autor: Dževad Sabljaković
Odg. urednica: Belma Fazlagić-Šestić