Čekaju nas godine rovovskog rata u Ukrajini?

Bahmut, Avdijevka, Robotino – već mjesecima se spominju ista mjesta kada je riječ o borbama između ukrajinskih i ruskih snaga. Borbe su teške, navode se veliki gubici.

Skoro da je zaustavljena ukrajinska kontraofanziva koja je sa velikim očekivanjima pokrenuta u junu.

Najuspješniji proboj ukrajinskih snaga na cijelom frontu desio se kod Robotina, i tu prodor iznosi 17 kilometara.

General Valerij Zalužni, glavnokomandujući ukrajinskih trupa, upozorio je u tekstu za magazin Ekonomist na mogućnost od „rata iscrpljivanja“ koji bi „mogao da se razvuče godinama“.

Statično frontovsko ratovanje

Linija fronta između ukrajinskih i ruskih snaga dugačka je 1.000 kilometara. Pokušaji proboja su se prethodnih mjeseci dešavali samo u pojedinim dijelovima fronta.

Široka minska polja i duboki rovovi, razoreni putevi i mostovi uz podršku sopstvene artiljerije koja se nalazi dublje u pozadini, skoro da su učinili nemogućim proboj protivničkih linija odbrane. Svaki pokušaj skoro automatski povlači ogromne gubitke strane koja napada.

To „zamrzavanje“ linije fronta je tipično za takozvani pozicioni, statični rat, kojeg još nazivaju frontovskim ili rovovskim ratom.

Za razliku od „dinamičnog ratovanja“ koje podrazumijeva brze prodore jedne strane, ovdje se sve koncentriše na odbranu sopstvenih položaja.

I britansko Ministarstvo odbrane u svojoj redovnoj procijeni ratnih zbivanja, objavljenoj na platformi X, smatra da se upravo to dešava u Ukrajini.

Od Krimskog rata do svjetskog sukoba

Statično frontovsko ratovanje se razvilo tokom 19. vijeka. Do tada relativno male armije nisu mogle da drže veća prostranstva, pa su se veće bitke dešavale na pojedinim tačkama.

Međutim, države su počele da uvode znatno brojnije armije uz obavezno služenje vojnog roka. Osim toga, tehnološki razvoj naoružanja je davao veliku prednost vojsci koja se brani. Uvođenjem mitraljeza omogućena je koncentrisana odbrambena paljba sa velike distance.

Krimski rat 1885. i 1886. se smatra prvim velikim rovovskim ratom. Sevastopolj, koji je pripadao Ruskom carstvu, skoro godinu dana su držali u opsadi francuski i britanski brodovi.

To se razvilo u višemjesečni rat do iscrpljivanja sa desetinama hiljada mrtvih. Na kraju, nijedna strana nije mogla da prevlada.

Američki građanski rat (1861-1865) je takođe donio praksu utvrđivanja i ukopavanja armija. U tom ratu prvi put su primijenjene barijere koje su nazivali „frizijski konjanik" ili „španski konjanik" koja se sastojala od ukrštenih zašiljenih kolaca. Ili ukršteni metalni šiljci na zemlji poznati kao „svračje noge“.

Kasnije je izumljena i bodljikava žica, koja je uz sve smrtonosnije nagazne mine bila uobičajena slika Prvog svjetskog rata (1914 -1918). U njemu je poginulo 17 miliona ljudi, a linija fronta je bila faktički zamrznuta već poslije nekoliko mjeseci borbenih dejstava.

- pročioajte još: Lekcije iz Prvog svjetskog rata

Prvo primirje za Božić 1914. protivnici su iskoristili da učvrste odbrambene linije. Francuska je utvrdila položaje od Lamanša do švajcarske granice. Od tada se svaki napad morao voditi preko otvorenog polja na kojem su posijane nagazne mine i pod teškom mitraljeskom i artiljerijskom vatrom.

Simbol masovne pogibije u rovovskom ratu postao je Verden. Bitka se odvijala tokom cijele 1916. Ni jedna strana nije mogla da izađe iz bitke kao pobjednik, ali je po podacima Francuske armijske istorijske službe život izgubilo 380.000 vojnika.

Nehumane bitke rovovskog rata

Tokom posljednja dva vijeka usavršeni su novi odbrambeni sistemi. Danas su to protivavionski i protivraketni sistemi. Ali osnovne karakteristike takozvanog pozicionog ili rovovskog rata nisu se promijenile.

Još u Verdenu zapovjednicima nije bio cilj da sačuvaju svoje ljude od gubitaka već da neprijatelje prisile da potroše što više resursa i tako ga dovedu u nepovoljniji položaj.

Ta cinična logika računa da će na kraju pobijediti onaj koji onemogući neprijatelju dalju dopunu resursa snabdijevanjem, pa je kapitulacija neizbježna.

Verdenska bitkaće ostati zapamćena i po tome što je ispaljeno ukupno 26 miliona granata, i najmanje 100.000 granata sa bojnim otrovima. I danas, više od vijeka poslije bitke, oko pet kilograma gelera leži na svakom kvadratnom metru tadašnjeg bojišta.

Moguće je da je zapovjednik ukrajinskih snaga imao takve posljedice pred očima, kada je upozorio na to da bi u njegovoj zemlji još godinama mogao da se vodi pozicioni rat.

Zalužni je rekao – što je duži frontovski rat, to je veći rizik za ukrajinsku vojsku i državu. On je zabrinut jer Ukrajina jedva da bi mogla da izdrži takav rat bez dugoročne zapadne vojne pomoći.

Pratite nas i na Facebooku, preko X-a, na Youtubeu, kao i na  Instagramu