Είναι απαραίτητο το όριο ταχύτητας στη Γερμανία;

«Ελεύθεροι δρόμοι για ελεύθερους πολίτες» ήταν το σύνθημα με το οποίο αντιδρούσαν τα μέλη της Γερμανικής Λέσχης Αυτοκινήτου (ADAC) στη θέσπιση ορίου ταχύτητας για τους αυτοκινητοδρόμους το …1973. Την εποχή εκείνη η καθιέρωση ορίου ταχύτητας ήταν ένα από τα μέτρα που αναγκάστηκε να λάβει η γερμανική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την πετρελαϊκή κρίση, καθώς η βενζίνη γινόταν αγαθό πολυτελείας. Το όριο ίσχυσε για λίγους μήνες, αλλά προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και σύντομα καταργήθηκε.

Έκτοτε όμως η συζήτηση δεν έχει κοπάσει. Χρειάζεται η Γερμανία ένα γενικό όριο ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους, όπως αυτό που ισχύει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες; Τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι συνήθειες έχουν αλλάξει και οι περισσότεροι Γερμανοί θεωρούν πλέον θετικό το μέτρο. Ωστόσο, δεν λείπουν οι αντιδράσεις. Προ ετών το Xριστιανοκοινωνικό Kόμμα της Βαυαρίας(CSU)  είχε ανακοινώσει ακόμη και μία συλλογή υπογραφών (!) για να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη.

«Οικολογική οδήγηση» με χαμηλότερη ταχύτητα

Η Γερμανία είναι η μόνη ανεπτυγμένη βιομηχανική χώρα στον κόσμο, στην οποία δεν προβλέπεται γενικό όριο ταχύτητας για τους αυτοκινητοδρόμους. Βέβαια, σε μεγάλο κομμάτι του δικτύου (περίπου 30%) έχουν επιβληθεί τοπικά όρια. Στους υπόλοιπους αυτοκινητοδρόμους ισχύει μία «σύσταση» για οδήγηση με ταχύτητα που δεν υπερβαίνει τα 130 χιλιόμετρα την ώρα. Σe γειτονικές χώρες υπάρχουν γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων που διαφημίζουν ως αξιοθέατο τους γερμανικούς αυτοκινητοδρόμους χωρίς όριο ταχύτητας.

Τα επιχειρήματα υπέρ του ορίου δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και οικολογικά. Όσο πιο αργά κινείται το όχημα, τόσο λιγότερα καύσιμα καταναλώνει, τόσο λιγότερους ρύπους εκλύει. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (UBA) ένα γενικό όριο 120 χλμ./ώρα θα εξοικονομούσε 4,5 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2, δηλαδή οι συνολικές εκπομπές θα μειώνονταν κατά 2,9% σε σχέση με το 2018. Η εξοικονόμηση μπορεί να φτάσει τους 6,7 εκ. τόνους αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν Ι.Χ. αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις τους ακριβώς επειδή δεν προβλέπεται γενικό όριο ταχύτητας, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα επέλεγαν ένα άλλο μέσο μεταφοράς.   

Πολλοί πιστεύουν ότι το όριο ταχύτητας θα μείωνε επίσης τον θόρυβο, αλλά και τις πιθανότητες για μποτιλιάρισμα, γιατί θα επέβαλε μία πιο ομαλή ροή των οχημάτων στον αυτοκινητόδρομο.

Λιγότερα ατυχήματα λόγω ορίου ταχύτητας;

Οι υποστηρικτές του μέτρου λένε επίσης ότι με το όριο ταχύτητας θα είχαμε πολύ λιγότερα τροχαία δυστυχήματα. Το επιχείρημα ακούγεται σωστό, γιατί όσο πιο γρήγορα κινείται το όχημα, τόσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται για να ακινητοποιηθεί όταν φρενάρει. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εάν θεσπιστεί όριο ταχύτητας 100 χλμ./ώρα στους αυτοκινητοδρόμους, ο αριθμός των τροχαίων δυστυχημάτων θα μειωθεί κατά 70%.

Σε απόλυτα μεγέθη η Γερμανία εμφανίζεται σε μία από τις πρώτες θέσεις στη σχετική στατιστική, σε όλη την Ευρώπη, με περισσότερους από 300 νεκρούς σε τροχαία δυστυχήματα, κάθε χρόνο. Ωστόσο η ADAC επισημαίνει ότι, αν συνυπολογιστεί ο αριθμός των χιλιομέτρων που διανύονται συνολικά στους δρόμους, τα θύματα είναι περισσότερα σε άλλες χώρες που διαθέτουν όριο ταχύτητας, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία και οι ΗΠΑ. 

Ποιοί δηλώνουν αντίθετοι στην επιβολή ορίου; Η απάντηση είναι μάλλον αναμενόμενη και επιβεβαιώνεται σε έρευνα της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz: Πρόκειται κυρίως για άνδρες οδηγούς, για νεαρούς κάτω των 24 ετών, καθώς και για οδηγούς που βρίσκονται συνεχώς στο τιμόνι (δηλαδή διανύουν πάνω από 50.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο) και επιθυμούν να φτάσουν το συντομότερο δυνατόν στον προορισμό τους.

Το όριο ταχύτητας διχάζει τα κόμματα

Σε πολιτικό επίπεδο το Σοσιαδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και οι Πράσινοι έχουν ταχθεί υπέρ του ορίου ταχύτητας, ενώ αντίστοιχη θέση είχε εκφράσει παλαιότερα και το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke). «Όχι» στο όριο ταχύτητας λένε τα κόμματα της χριστιανοδημοκρατικής αντιπολίτευσης (CDU/CSU), οι εθνολαϊκιστές της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD), αλλά και το συγκυβερνών Κόμμα των Φιλελευθέρων (FDP). Οι Φιλελεύθεροι είναι και εκείνοι που απέτρεψαν κάθε συζήτηση για το όριο ταχύτητας στην τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο, που ολοκληρώνεται το 2025. 

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου