Ερντογάν, ο ειρηνοποιός;

«Ερντογάν, ο ειρηνοποιός;» είναι ο τίτλος της Süddeutsche Zeitung, με ένα πολύ «ηχηρό» ερωτηματικό. Η εφημερίδα του Μονάχου εκτιμά ότι, ανεξάρτητα από τους χειρισμούς Ερντογάν, Ρωσία και Ουκρανία δεν φαίνονται ακόμη διατεθειμένες να ξεκινήσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις: «Και τα δύο εμπόλεμα μέρη θεωρούν ότι μπορούν να καθυποτάξουν στρατιωτικά τον αντίπαλο ή τουλάχιστον να κερδίσουν εδάφη στο πεδίο των μαχών. Ιδιαίτερα ο Πούτιν, ο οποίος εξαπέλυσε την επίθεση, θέλει να επιδείξει επιτυχίες, από τη στιγμή που έχει θυσιάσει τόσους πολλούς στρατιώτες και πολεμικό υλικό, ενώ η χώρα του υποφέρει από τις δυτικές κυρώσεις. Αλλά και ο Ζελένσκι θέλει να εκπληρώσει το καθήκον του. Έχει ζητήσει τεράστιες θυσίες από τον λαό του και δύσκολα θα μπορούσε να επιτρέψει εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία, χωρίς να διακινδυνεύσει την πολιτική του υπόσταση».

Για το ίδιο ζήτημα η εφημερίδα Die Welt αναφέρει: «Εδώ και μήνες ο Ερντογάν αυτοπροβάλλεται ως ειρηνοποιός, τουλάχιστον όσον αφορά την Ουκρανία. Ήδη μετά την πρώτη ρωσική εισβολή το 2014 ο αυταρχικός πολιτικός εμφανίστηκε ως συνήγορος των Τατάρων της Κριμαίας, τουρκογενούς εθνότητας που αποτελεί σήμερα μεγάλη μεινότητα εντός της Τουρκίας. Ο Ερντογάν μπορεί να μην αναγνώρισε την προσάρτηση της Κριμαίας, αλλά δεν συμμετείχε στις δυτικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας. Το περασμένο φθινόπωρο, όταν η Ρωσία άρχισε να συγκεντρώνει στρατεύματα στα ουκρανικά σύνορα, προσφέρθηκε να διαμεσολαβήσει ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο. Φαινόταν σαν να υπερεκτιμά τις δυνατότητές του. Εκείνη την εποχή, στο εξωτερικό τουλάχιστον, ουδείς θεωρούσε πιθανό έναν πόλεμο. Μόλις άρχισε όμως η εισβολή, ο Ερντογάν κατάφερε πραγματικά να μπει στο παιχνίδι ως διαμεσολαβητής».

Κίνδυνος χρεοκοπίας για την Τουρκία

«Ερντογάν, ο κερδισμένος του πολέμου» είναι ο τίτλος της οικονομικής επιθεώρησης Handelsblatt, η οποία, σε μία διαφορετική προσέγγιση, σημειώνει ότι οι τουρκικές εξαγωγές προς τη Ρωσία έχουν αυξηθεί σημαντικά. Όπως επισημαίνει: «Εταιρείες όπως οι Mastercard, Visa, Louis Vuitton, Nivea, McDonalds, Ikea, Volkswagen, Google και Amazon έχουν αναστείλει τη δραστηριότητά τους ή έχουν αποχωρήσει από τη χώρα μετά την έναρξη του πολέμου. Αντιθέτως, η Τουρκία δεν έχει επιβάλει κυρώσεις και επωφελείται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό. Ανάμεσα στον Μάιο και τον Ιούλιο οι τουρκικές εξαγωγές στη χώρα αυξήθηκαν κατά 46% σε σχέση με πέρσι, μόνο τον Ιούλιο η αύξηση έφτασε το 75%. Το μερίδιο των τουρκικών εξαγωγών προς τη Ρωσία αυξήθηκε κατά το ήμισυ, φτάνει πλέον το 3.9% και σύντομα θα είναι ανάλογο με εκείνο των (τουρκικών) εξαγωγών προς την Ιταλία ή το Ιράκ».

Σε άλλη ανάλυση πάντως, η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt επισημαίνει ότι οι τελευταίες αυξήσεις επιτοκίων της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας (Fed) εντείνουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας για αναδυόμενες οικονομίες όπως η Τουρκία, αλλά και το Πακιστάν, η Αίγυπτος και η Αργεντινή, καθώς δίνουν κίνητρο στα ξένα κεφάλαια να αποχωρήσουν από τις χώρες αυτές. Συγκεκριμένα, για την Τουρκία διαβάζουμε: «Εδώ και χρόνια η Τουρκία παρουσιάζει αδυναμίες, Μέχρι στιγμής κατάφερε να αποτρέψει μία μεγάλη κρίση, αλλά τα προειδοποιητικά σημάδια πληθαίνουν. Την Παρασκευή ο οίκος αξιολόγησης Moody's προχώρησε σε περαιτέρω υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας, η οποία ούτως ή άλλως βρίσκεται στη βαθμίδα ‘junk' (σκουπίδια), παραπέμποντας στο έλλειμμα εμπορικών συναλλαγών, το οποίο διευρύνεται σε βαθμό μεγαλύτερο του αναμενόμενου. Σε τελική ανάλυση αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη εξωτερική χρηματοδότηση. Τον Ιούλιο ο πληθωρισμός ανέβηκε στο 79,6%. Οι τιμές παραγωγού, που μετακυλίονται στον καταναλωτή με χρονική καθυστέρηση, αυξήθηκαν μάλιστα κατά 144%».

Το ίδιον συμφέρον του Ερντογάν

«Ποιά ίδια συμφέροντα εξυπηρετεί ο Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην Ουκρανία;» είναι το ερώτημα που καλείται να απαντήσει στο δελτίο ειδήσεων του ZDF ο ανταποκριτής του σταθμού στην Κωνσταντινούπολη, Γιοργκ Μπράζε. «Πάνω απ' όλα ο Ερντογάν θέλει να καθιερώσει τη χώρα του ως περιφερειακή δύναμη και κυρίως ως απαραίτητο διαμεσολαβητή σε αυτή την αντιπαράθεση», αναφέρει ο Γερμανός δημοσιογράφος. «Με αυτή την ιδιότητα μπορεί να συνεχίζει το εμπόριο με την Ουκρανία και τη Ρωσία, κερδίζοντας χρήματα, που η Τουρκία χρειάζεται επειγόντως. Επιπλέον, θα μπορούσε να προβάλει αξιώσεις για στήριξη των δικών του στρατιωτικών επιχειρήσεων, για παράδειγμα στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας».

Γιάννης Παπαδημητρίου