Κορωνο-δικτατορίσκος ο Βίκτωρ Όρμπαν;

Ακολουθώντας την βασική αρχή ότι η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση ο Βίκτωρ Όρμπαν επιτέθηκε στην ΕΕ προκαταβολικά στο πιθανό ενδεχόμενο να τον επικρίνει για τις υπερεξουσίες που συγκεντρώνει από σήμερα στα χέρια του στο πλαίσιο καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, αποδυναμώνοντας ουσιαστικά το κοινοβούλιο. Σε ραδιοφωνική συνέντευξη χθες ανέφερε: «Είπα στους κακόπιστους της ΕΕ ότι δεν είναι εποχή να εμφανίζονται με κάθε εδους ερώτηση νομικής φύσης σαν να τα ξέρουν όλα καλύτερα. Μετά την κρίση θα έχουμε αρκετό χρόνο για συζητήσεις. Εάν δεν μπορούν να βοηθήσουν – και δεν μπορούν – ας μην εμποδίζουν τουλάχιστον την Ουγγαρία να αμύνεται».

Φυλακίσεις δημοσιογράφων

Στους επιθετικούς τόνους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε λιτά μέσω του εκπροσώπου της Έρικ Μαμέρ, ο οποίος υπενθύμισε ότι η Ουγγαρία μπορεί να κάνει χρήση των πόρων από το νέο ειδικό ταμείο ύψους 5 δις ευρώ για μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας και ότι ως χώρα που παίρνει τις περισσότερες εισφορές από κοινοτικούς πόρους έχει στη διάθεσή της ποσά δισεκατομμυρίων από τις Βρυξέλλες. Κριτική επί της ουσίας δεν ήρθε από τις Βρυξέλλες αλλά από το Στρασβούργο, από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου Μαρία Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς, απηύθυνε σοβαρή υπενθύμιση στη Βουδαπέστη ότι οι χώρες πρέπει να διαφυλάξουν τον πυρήνα των δημοκρατικών αρχών, ότι η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αορίστου διάρκειας δεν αποτελεί εγγύηση της δημοκρατίας και ότι ακόμη και οι συζητήσεις στα ΜΜΕ αποτελούν εκφάνσεις ελεύθερης και δημοκρατικής τάξης πραγμάτων. Ο νέος νόμος, που δίνει υπερεξουσίες στον Ούγγρο πρωθυπουργό, προβλέπει ποινές φυλάκισης δημοσιογράφων για διασπορά δήθεν αναληθών πληροφοριών για τον κορωνοϊό.

Ο φόβος είναι ότι με αυτόν τον τρόπο ποινικοποιείται κάθε συζήτηση για το θέμα, όταν δεν αρέσει στην κυβέρνηση. Ακόμη και ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη ΟΑΣΕ διαμαρτυρήθηκε για τη νέα νομοθεσία επειδή δεν πληροί τα διεθνή δημοκρατικά πρότυπα. Αλλά και πολλές οργανώσεις προστασίας ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη άσκησαν ευθεία κριτική στη νέα νομοθεσία εκτάκτου ανάγκης που ψήφισε το ουγγρικό Κοινοβούλιο. Θεωρητικά η ΕΕ μπορεί και πάλι να ενεργοποιήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 7 των Ευρωπαϊκών Συνθηκών και στην εσχάτη των περιπτώσεων να αφαιρέσει από την Ουγγαρία το δικαίωμα ψήφου. Στην πράξη ωστόσο χρειάζεται ομόφωνη απόφαση κι αυτήν είναι πρακτικά αδύνατο να επιτευχθεί.

Επικρίσεις από παντού

Ο επικεφαλής των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών Σεργκέι Στάνισεφ αποκάλεσε τον Βίκτωρ Όρμπαν «υπότροπο δράστη» σε ό,τι αφορά στην υπονόμευση των δημοκρατικών αρχών. «Τώρα πέτυχε αυτό που για καιρό ονειρευόταν, να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό εξουσιών και να μην υπόκειται σε έλεγχο. Δεν είναι να τον εμπιστεύεται κανείς. Έχει ήδη καταφερθεί κατά των ΜΜΕ, της δικαιοσύνης και των εργαζομένων, τώρα στόχος του είναι οι θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές». Άλλοι σοσιαλδημοκράτες ευρωβουλευτές φοβούνται ότι η αορίστου διάρκειας κατάσταση εκτάκτου ανάγκης θα βρει μιμητές. Εθνολαϊκιστικές κυβερνήσεις σε άλλες χώρες θα μπορούσαν αίφνης να νιώσουν ότι ενθαρρύνονται από το παράδειγμά του.

Υπάρχουν πληροφορίες ότι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έχει τεθεί υπό πίεση από τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες του Bίζεγκραντ να παγώσει τη διαδικασία κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας που προβλέπει το άρθρο 7 των Ευρωπαϊκών Συνθηκών για καταπάτηση αρχών του κράτους δικαίου. Αλλά και εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως η ευρωβουλευτής Κλάρα Ντόμπρεβ από την Ουγγαρία, φοβάται ότι ο Όρμπαν θα εκμεταλλευτεί την κρίση για να ενισχύσει την δύναμή του. «Δεν πρόκειται για την κορωνοκρίση, αλλά για μια ανελεύθερη πολιτική. Ελλείψει προσφύγων ο Όρμπαν χρειάζεται τώρα νέες εικόνες εχθρών».

Ομάδα ευρωβουλευτών από όλες τις παρατάξεις ζητά εγγράφως από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ακόμη και στη διάρκεια της πανδημίας να προστατεύσουν τη δημοκρατία. Και αποκαλούν τη νέα νομοθεσία στην Ουγγαρία, που δίνει το δικαίωμα στον Όρμπαν να κυβερνά επ ΄αόριστον με αναγκαστικούς νόμους, ένα από τα πιο επικίνδυνα παραδείγματα απειλής της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. «Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να ανεχθούμε μια δικτατορία λόγω Covid-19. Καμιά κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στον κόσμο δεν δικαιολογεί κατάργηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας» τονίζει ο Σεργκέι Λαγκοντίνσκι, βουλευτής των Πρασίνων και συνυπαγράφων της πρωτοβουλίας. «Η Κομισιόν πρέπει να αναλάβει δράση και να σύρει τη χώρα ενώπιον της δικαιοσύνης».

Μπάρμπαρα Βέζελ

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου