Πορτογαλική Προεδρία: Έμφαση στην κοινωνική Ευρώπη

Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα δύο θετικές ειδήσεις ήρθαν σαν το καλύτερο δώρο για τον πρωθυπουργό της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα και τον υπ. Εξωτερικών Αουγκούστο Σάντο Σίλβα: η συμφωνία για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και η εμπορική συμφωνία για το Brexit. Έτσι λοιπόν η Πορτογαλία, η μικρή χώρα στο δυτικό άκρο της Ευρώπης, που αναλαμβάνει μετά τη Γερμανία την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ για τους επόμενους έξι μήνες μπορεί να επικεντρωθεί σε αυτά που είχε προγραμματίσει: να καταστήσει την ΕΕ πιο ανθεκτική απέναντι σε νέες κρίσεις αλλά και πιο πράσινη, πιο προηγμένη ψηφιακά και με μεγαλύτερο κοινωνικό προσανατολισμό. Ένας επιπλέον στόχος είναι η ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στην παγκόσμια πολιτική σκηνή.

«Ελπίζουμε να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε γρήγορα τόσο τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό όσο και το Ταμείο Ανάκαμψης» δήλωσε ο υπ. Εξωτερικών της Πορτογαλίας. Βέβαια η σπουδή αυτή δεν οφείλεται μόνο σε αλτρουιστικά κίνητρα αλλά και στο ότι η Πορτογαλία χρειάζεται επειγόντως το μερίδιό της από το πακέτο των 750 δις ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Περίπου 26 δις ευρώ αναμένεται να εισρεύσουν στην Πορτογαλία προκειμένου να καλυφθούν οι ζημίες που υπέστη η χώρα από τον κορωνοϊό και να ανοικοδομηθεί η οικονομία.

Σημαντικές οι οικονομικές απώλειες από την πανδημία

Η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση της Πορτογαλίας στηρίζεται στην απορρόφηση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης για να συνεχίσει το πρόγραμμα κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Στο πορτογαλικό κοινοβούλιο οι Σοσιαλδημοκράτες κυβερνούν με την στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος και του αριστερού μπλοκ «Bloco de Esquerda». Στο μεταξύ εξαιτίας της πανδημίας η ανεργία αυξήθηκε στο 9% ενώ το δημόσιο χρέος σκαρφάλωσε πάλι ψηλά, στο 131% του ΑΕΠ. Η αύξηση οφείλεται και στο ότι ο τουρισμός, που εισφέρει το 14% στο πορτογαλικό ΑΕΠ, βρίσκεται εδώ και μήνες σε ακινησία. Για τους λόγους αυτούς η Πορτογαλία βλέπει την προεδρία της ΕΕ ως θετική και ελκυστική ευκαιρία. «Όπως όλες οι μικρές χώρες έτσι και η Πορτογαλία θέλει να χρησιμοποιήσει την προεδρία για να παρουσιάσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη θετική εικόνα της και να τραβήξει την προσοχή», αναφέρει στη DW η Μόνικα Ντίας, πολιτική επιστήμονας από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας. Οι πιθανότητες δεν είναι κακές. Συνήθως οι μικρές χώρες αντισταθμίζουν το μικρό πολιτικό βάρος τους με διαπραγματευτικές δεξιότητες.

Η Πορτογαλία άλλωστε έχει παράδοση στους συμβιβασμούς και τις διαπραγματεύσεις. Σύμφωνα με τη Μόνικα Ντίας το στοιχείο αυτό μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο στην πορτογαλική προεδρία, που θέτει ως στόχο την εμβάθυνση της κοινωνικής Ευρώπης με γνώμονα την αλληλεγγύη. «Χωρίς κοινωνική Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει ούτε πράσινη ούτε ψηφιοποιημένη Ευρώπη. Τα θέματα αυτά συνδέονται στενά και δεν μπορούν να θεωρηθούν ξεχωριστά» παρατηρεί η Ντίας.

Τόνωση των σχέσεων ΕΕ και Ινδίας

Στο πεδίο των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ ένας από τους στόχους της πορτογαλικής προεδρίας είναι η εμβάθυνση των σχέσεων με την Ινδία. «Προκειμένου να πετύχουμε μια γεωπολιτική ισορροπία, είναι σημαντικό να προωθήσουμε τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς μας με την Ινδία» ανέφερε ο υπ. Εξωτερικών Σάντος Σίλβα συμπληρώνοντας ότι: «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο». Και για την Μόνικα Ντίας το άνοιγμα νέων αγορών είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Ωστόσο παραμένει ακόμη αβέβαιο αν η Σύνοδος Κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ στις 8 Μαΐου θα λάβει πράγματι χώρα στη Λισαβόνα ή θα διεξαχθεί μόνο ψηφιακά λόγω κορωνοϊού. Βέβαιο είναι πάντως ότι η Πορταγαλία διαθέτει καλές προοπτικές για μια επιτυχημένη διαχείριση της ευρωπαϊκής προεδρίας. Ιδιαίτερα στο θέμα της τόνωσης των σχέσεων με την Ινδία, η Πορτογαλία μπορεί να παίξει θετικό ρόλο. Ως αποικιοκρατική δύναμη μέχρι τη δεκαετία του 60 είχε υπό τον έλεγχό της την ομόσπονδη πολιτεία της Γκόα. Μέχρι σήμερα οι σχέσεις Πορτογαλίας και Ινδίας παραμένουν στενές.

Γιόχεν Φάγκετ

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη