Ταφόπλακα στις παρακολουθήσεις μετά την PEGA στην Κύπρο

O πρόεδρος της επιτροπής Γερούν Λέναρς ζήτησε την περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης που συντάραξε την Ελλάδα και η εισηγήτρια του θέματος διαμαρτυρήθηκε για το απόρρητο των σημαντικότερων πληροφοριών, όπως τις χαρακτήρισε η ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων Σοφί Iνετφέλτ.

Ανάλογη γεύση συσκότισης και μη πληροφόρησης από τις αρμόδιες αρχές άφησε στα μέλη της επιτροπής PEGA και η επίσκεψή τους στην Κύπρο, η οποία είχε ολοκληρωθεί μία μέρα πριν την επίσκεψή τους στην Ελλάδα. Ο Γενικός Εισαγγελέας της Κύπρου Γιώργος Σαββίδης αρνήθηκε να παραδώσει στην επιτροπή το πόρισμα του ανεξάρτητου ειδικού ανακριτή Ηλία Στεφάνου, ο οποίος ερεύνησε την πολύκροτη υπόθεση του κατασκοπευτικού βαν της ισραηλινής εταιρείας που εξήγαγε το κακόβουλο λογισμικό Predator στην Ελλάδα.

Κατά τη συνάντησή τους με τον Γενικό Εισαγγελέα της Κύπρου τα μέλη της Επιτροπής PEGA ζήτησαν διευκρινίσεις για την απόφαση των κυπριακών εισαγγελικών αρχών να αναστείλουν την ποινική δίωξη κατά του Ισραηλινού πρώην πράκτορα και ιδιοκτήτη της εταιρείας του Predator, Ταλ Ντίλιαν. Η αναστολή της ποινικής δίωξης αφήνει σκιές στο σκάνδαλο των παρακολουθήσεων και της επιμόλυνσης με το λογισμικό Predator των τηλεφώνων του Προέδρου του ΚΙΝΑΛ και ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη και του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, αφού το λογισμικό το εμπορεύεται η εταιρεία Intellexa που ελέγχεται από τον Ταλ Ντίλιαν και η οποία, πριν μεταφέρει τις δραστηριότητές της στην Ελλάδα, είχε έδρα την Κύπρο.

Το πόρισμα του νομικού Ηλία Στεφάνου για το ενδεχόμενο ύπαρξης τηλεπικοινωνιακών παρακολουθήσεων «είναι ένα μέρος της ποινικής διερεύνησης μιας υπόθεσης. Ποτέ δεν δίνονται στη δημοσιότητα, ούτε ανακοινώνονται πληροφορίες σχετικά με το τι γίνεται στα πλαίσια μιας ποινικής διερεύνησης» υποστήριξε ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης, ερωτηθείς σχετικά με το αίτημα των ευρωβουλευτών της επιτροπής PEGA.

Ερωτήματα για παρακολουθήσεις στο αεροδρόμιο

Της συνάντησης των μελών της επιτροπής με τον Γενικό Εισαγγελέα είχε προηγηθεί συνάντηση των ευρωβουλευτών με τον ποινικό ανακριτή της υπόθεσης του μαύρου βαν, ο οποίος φυσιολογικά αρνήθηκε να σχολιάσει το περιεχόμενο του πορίσματος, παραπέμποντας στο Γενικό Εισαγγελέα. Ανάμεσα στα θέματα που έθεσαν οι ευρωβουλευτές, όπως πληροφορείται η DW, ήταν και η υπόθεση της τοποθέτησης τριών κεραιών στον χώρο στάθμευσης του αεροδρομίου Λάρνακας στο πλαίσιο πιλοτικού έργου επέκτασης στους εξωτερικούς χώρους του ασύρματου δικτύου του αεροδρομίου.

Οι κεραίες τοποθετήθηκαν από την εταιρεία Go Networks με έδρα το Ισραήλ, η οποία σχετίζεται με εταιρεία συμφερόντων των δύο Ισραηλινών που είχαν εμπλοκή στην υπόθεση του βαν και σύμφωνα με τις αστυνομικές έρευνες του 2019 είχαν τη δυνατότητα να περισυλλέξουν δεδομένα από 9.507.429 νούμερα κινητής τηλεφωνίας ή άλλων φορητών συσκευών. Το ερώτημα που απασχόλησε τα μέλη της PEGA είναι το πως μια ισραηλινή εταιρεία κατάφερε να εγκαταστήσει τα εν λόγω συστήματα στο αεροδρόμιο Λάρνακας.

Ντοκουμέντα από δημοσιογράφους

Οι πιο προσοδοφόρες συναντήσεις των ευρωβουλευτών κατά την παρουσία τους στην Κύπρο, ήταν αυτές με τους δημοσιογράφους Φάνη Μακρίδη και Μακάριο Δρουσιώτη. Όπως πληροφορείται η DW, ο Φάνης Μακρίδης κατέθεσε στην επιτροπή 45σελιδο σημείωμα με ντοκουμέντα, στα οποία περιλαμβάνεται επτασέλιδη διαβαθμισμένη έκθεση της Κυπριακής Αστυνομίας, σύμφωνα με την οποία ισραηλινός επιχειρηματίας που εμπορευόταν  «κατασκοπευτικά όργανα» είχε πελατειακές σχέσεις τόσο με τις διωκτικές Αρχές όσο και με κυπριακό πολιτικό κόμμα.

Στο ίδιο σημείωμα περιλαμβάνεται η έρευνα του δημοσιογράφου για τις σχέσεις συγγενικού προσώπου του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα της Κύπρου με επιχειρηματία που ελεγχόταν για την υπόθεση του βαν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μέλη της PEGA, παρουσιάζουν τεκμήρια που δείχνουν ότι οι ίδιοι άνθρωποι που απασχόλησαν τις Κυπριακές Αρχές το 2017 και το 2019, μέσω εταιρειών διασυνδέονται με το Predator και το σκάνδαλο των υποκλοπών στην Ελλάδα. Επίσης, το σημείωμα περιλάμβανε επτά επιτολές για απόρρητες συμβάσεις της Κυπριακής Υπηρεσίας Πληροφοριών μεταξύ των ετών 2012-2014 και πέντε e-mail ημερομηνίας 13/11/2019 από την ιδιοκτήτρια εταιρεία του βαν, WS Wispear, προς την ιδιαιτέρα του προέδρου του κυβερνώντος κόμματος ΔΗΣΥ.

Στο ηλεκτρονικό μήνυμα που ήρθε στο φως της δημοσιότητας στις 4/10/2022 εμφανίζεται η ίδια ομάδα επιχειρηματιών και υπαλλήλων που απασχόλησαν τις Αρχές από το 2017, να ζητούν βοήθεια και μεσολάβηση με το Υπουργείο Εμπορίου, ώστε να εξαγάγουν προϊόν της WS Wispear, στο πλαίσιο προσφοράς που προκήρυξε υπηρεσία πληροφοριών της Ολλανδίας και κέρδισε η εταιρεία τους.

Εξάλλου ο δημοσιογράφος Μακάριος Δρουσιώτης κατήγγειλε στην επιτροπή PEGA την προσωπική του εμπειρία σε σχέση με την επιμόλυνση του κινητού του και του υπολογιστή του με υποκλοπή εγγράφων και διαγραφή τεκμηρίων. Συγγραφέας μίας τριλογίας (“Η Συμμορία”, “Έγκλημα στο Κραν Μοντανά”, και “Κράτος-Μαφία”) με θέμα τα σκάνδαλα διαφθοράς της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη, ο Μακάριος Δρουσιώτης κατήγγειλε ότι κατά τη συγγραφή των βιβλίων του είχε πέσει θύμα παρακολούθησης μέσω του κινητού του. Όπως εξήγησε στην επιτροπή ο ίδιος κατήγγειλε στις αστυνομικές αρχές της Κύπρου την παρακολούθησή του χωρίς να γίνει ουσιαστική έρευνα. Ακολούθως απευθύνθηκε ιδιωτικά σε εργαστήριο του εξωτερικού, το οποίο εντόπισε στοιχεία που τεκμηριώνουν την καταγγελία του και τα οποία παραδόθηκαν στα μέλη της PEGA.

 Αμφιβολίες για κυπριακή Βουλή

Στη συνάντησή των μελών της PEGA με τους βουλευτές-μέλη των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Θεσμών και Νομικών οι ευρωβουλευτές ενημερώθηκαν πάντως ότι δεν έγινε επίσημη παρακολούθηση δημοσιογράφων ή πολιτών. «Τι γίνεται αν η παρακολούθηση έγινε από τρίτους, όχι από την κυβέρνηση; Το λογισμικό και η τεχνολογία είναι εδώ, είναι διαθέσιμη», διερωτήθηκε δηκτικά η ευρωβουλευτής Σοφί Ινετφέλτ.

Στη συνάντηση ο προβληματισμός των ευρωβουλευτών κινήθηκε γύρω από τους λόγους που η Κύπρος επιλέγεται ως προορισμός από ισραηλινές εταιρείες που πουλούν λογισμικά και υπηρεσίες παρακολούθησης. Έχοντας διαμορφωμένη άποψη για ένα αυστηρό σύστημα αδειοδότησης που ισχύει στο Ισραήλ, οι ευρωβουλευτές άκουσαν με σκεπτικισμό τις τοποθετήσεις των Κύπριων βουλευτών.

Ο Πρόεδρος της εξεταστικής επιτροπής, Γερούν Λέναρς, χαρακτήρισε τη συνάντηση με τους Κύπριους βουλευτές ως το αποκορύφωμα της επίσκεψής τους στην Κύπρο, εκφράζοντας αμφιβολίες για την ικανότητα της κυπριακής Βουλής να διερευνήσει το ζήτημα και να ασκήσει έλεγχο. Η υπεύθυνη για την έκθεση της επιτροπής, Σοφί ιντ’ Βελντ σημείωσε από τη μία την κατάχρηση των λογισμικών παρακολούθησης από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατά των πολιτών τους (κυρίως Ουγγαρία και Πολωνία), αλλά και το θέμα της εξαγωγής αυτών των λογισμικών. Ζήτησε να κατατεθούν άμεσα στην επιτροπή τα ντοκουμέντα που παρουσίασαν οι βουλευτές, καθώς αναμένεται ότι την επόμενη βδομάδα θα είναι διαθέσιμο το πρώτο προσχέδιο της έκθεσής της.

Λουκιανός Λυρίτσας, Λευκωσία