100 χρόνια από την άνοδο των φασιστών στην Ιταλία

Η χρονική συγκυρία είναι μακάβρια. Ακριβώς 100 χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους φασίστες του δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία, οι ακροδεξιοί επιστρέφουν στην κυβέρνηση. Με μια γυναίκα στο τιμόνι, την Τζόρτζια Μελόνι, που κάποτε αποκαλούσε τον Μουσολίνι «καλό πολιτικό». Με τον πρόεδρο της Γερουσίας Ιγκνάτσιο Λα Ρούσα, το νούμερο δυο του κράτους, που έχει φωτογραφίες και ένα άγαλμα του Ντούτσε στο σαλόνι του. Με κορυφαία στελέχη που αυτοαποκαλούνται περήφανα φασίστες.

Η Ιταλία φαίνεται να έχει ξεχάσει πολλά σε έναν αιώνα. H άνοδος των φασιστών ξεκίνησε τις τελευταίες μέρες του Οκτωβρίου του 1922 με ένα πραξικόπημα. «Δεν έχουμε ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς μας με τον φασισμό», δηλώνει ο Τζανφράνκο Μίρο Γκόρι, από την Ένωση Παρτιζάνων Anpi. Κάτι παρόμοιο με τις δίκες της Νυρεμβέργης δεν υπήρξαν στην Ιταλία. Φασίστες αξιωματούχοι εργάστηκαν στη συνέχεια στη μεταπολεμική διοίκηση από το 1945. Τα δικαστήρια, τα αστυνομικά τμήματα, οι αρχές στελεχώθηκαν και από αυτούς. Τα φασιστικά κτίρια στέκονται ακόμα και σήμερα στη θέση τους.

Η ανάληψη της εξουσίας

Η ανάληψη της εξουσίας από τους φασίστες του Μουσολίνι έγινε μεταξύ 27 και 30 Οκτωβρίου 1922. Στις 27 Οκτωβρίου πολυάριθμες συμμορίες φασιστών τραμπούκων κατέλαβαν τα κτίρια της τοπικής διοίκησης και χιλιάδες οπαδοί του Μουσολίνι συγκεντρώθηκαν στις πύλες της Ρώμης. Ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ' απαγόρευσε στο στρατό να δράσει κατά των φασιστών και διόρισε τον Μουσολίνι επικεφαλής της κυβέρνησης.

Η χώρα μετατράπηκε σε δικτατορία. Το 1924 ο Μουσολίνι κέρδισε τις εκλογές με συντριπτική πλειοψηφία και δύο χρόνια αργότερα τα άλλα κόμματα απαγορεύτηκαν. Για περίπου δύο δεκαετίες κυβέρνησε ο γεννημένος το 1883 Ντούτσε, σκορπίζοντας τον φόβο και τον τρόμο. Αντιπολιτευόμενοι, μειονότητες και Εβραίοι εκδιώχθηκαν, περιθωριοποιήθηκαν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου εκτοπίστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και σκοτώθηκαν.

Μετά τις συμμαχικές αποβάσεις στη Σικελία, τον Ιούλιο του 1943 ο Μουσολίνι καθαιρέθηκε και συνελήφθη. Στις 28 Απριλίου 1945, ο Μουσολίνι πυροβολήθηκε από παρτιζάνους, οι οποίοι τον κρέμασαν ανάποδα σε ένα βενζινάδικο στην Πιατσάλε Λορέτο στο Μιλάνο. Ωστόσο ο θαυμασμός για τον  φασισμό στην Ιταλία δεν τελείωσε με το θάνατό του.

Ο θαυμασμός του φασισμού

Η πρώην κατοικία του Μουσολίνι στο Φορλί μετατράπηκε από τον Ντομένικο Μοροζίνι σε ένα μικρό ιδιωτικό μουσείο, το οποίο γέμισε με φωτογραφίες, ρούχα και αναμνηστικά, ενώ για την επέτειο προγραμματίζουν κάποιες εκδηλώσεις. Με αφορμή τα 100 χρόνια από την περιβόητη «Πορεία προς τη Ρώμη» πολλοί θαυμαστές του Μουσολίνι θα μεταβούν στη γενέτειρά του Πρεντάπιο.

Η μικρή πόλη είναι για τους οπαδούς του Μουσολίνι, φασίστες και νεοναζί από το εσωτερικό και το εξωτερικό, τόπος προσκυνήματος. Κατά ειρωνικό τρόπο στις 28 Οκτωβρίου εορτάζεται και η επέτειος απελευθέρωσης της πόλης από τους συμμάχους το 1944. Δύο μέρες αργότερα, οι νοσταλγοί του φασισμού μνημονεύουν την «Πορεία προς τη Ρώμη». Στον κεντρικό δρόμο του Πρεντάπιο υπάρχουν μαγαζιά με σουβενίρ, σημαίες, μπλουζάκια, ρούχα για μωρά, σερβίτσια και άλλα αναμνηστικά όπου πάνω τους είναι τυπωμένα φασιστικά συνθήματα.

Ωστόσο έναν αιώνα μετά την άνοδο του Μουσολίνι, το σκοτεινό αυτό κεφάλαιο της ιταλικής ιστορίας δεν αντιμετωπίστηκε. Όταν πρόσφατα υπήρξε ένταση για το εάν θα έπρεπε να ξεκρεμαστούν φωτογραφίες του Μουσολίνι από τα φουαγιέ των υπουργείων, ο Λα Ρούσα κατήγγειλε ότι «καταργείται ο πολιτισμός» κι έτσι η  Ιταλία αποδεικνύει ότι ο φασισμός ούτε 100 χρόνια μετά το 1922 δεν εξαφανίζεται. Το αντίθετο.

Μάνουελ Σβαρτς (DPA)

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου