25 χρόνια από την αναγνώριση Κροατίας και Σλοβενίας

Η Γερμανία ακολούθησε όσον αφορά την αναγνώριση της Κροατίας και της Σλοβενίας έναν μοναχικό δρόμο. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών Χανς-Ντίντριχ Γκένσερ είχε την άποψη πως αυτός ήταν ο ορθός δρόμος. Μια δύσκολη πολιτική απόφαση για τη Γερμανία, μιας και οι σημαντικότεροι εταίροι της, η Γαλλία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ, είχαν διαφορετική άποψη. Ακόμα και ο ΓΓ του ΟΗΕ Χαβιέρ Πέρεζ ντε Κουεγιάρ προειδοποιούσε τη Γερμανία για τον μοναχικό δρόμο που είχε επιλέξει.

Η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα που διατύπωσε την άποψη να αναγνωριστούν η Σλοβενία και η Κροατία και στη συνέχεια, στο δεύτερο μισό του 1991, ακολούθησαν και άλλες χώρες στο πλαίσιο της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η Σερβία κατείχε το ένα τρίτο της Κροατίας και πάμπολλες συμφωνίες για κατάπαυση του πυρός δεν τηρήθηκαν. Ήταν εμφανές πως οι Βρυξέλλες δεν μπορούσαν να διαμεσολαβήσουν διπλωματικά με αποτελεσματικό τρόπο. Έτσι αποφασίστηκε η σταδιακή αναγνώριση της Σλοβενίας και της Κροατίας.

Στις 27 Αυγούστου οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας καταδίκαζαν τις επιθέσεις των Σέρβων Τσέτνικ (σ.σ φιλοβασιλική παραστρατιωτική οργάνωση που έδρασε στα Βαλκάνια πριν και κατά τη διάρκεια των παγκοσμίων πολέμων) και απειλήθηκε το Βελιγράδι με κυρώσεις σε περίπτωση που δεν σεβόταν το αποτέλεσμα των ειρηνευτικών συνομιλιών που είχε σχεδιαστεί να διεξαχθούν στη Χάγη. Μετά την αποτυχία των συνομιλιών στη Χάγη αποφάσισαν το Λονδίνο και το Παρίσι να προχωρήσουν στην αναγνώριση των δύο κρατών.

Πυρά για την αναγνώριση και από το εσωτερικό

Σύμμαχος αυτής της απόφασης ήταν και ο προεδρεύων του τότε υπουργικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Χανς φαν ντερ Μπροκ. Μετά από συνάντησή του με τον Σέρβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον Κροάτη Πρόεδρο Φράνιο Τούτσμαν, ανακοίνωσε πως σε δύο μήνες το πολύ η ΕΚ θα προχωρούσε στην αναγνώριση. Στις 10 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου ανακοίνωσε πως η αναγνώριση της Κροατίας και της Σλοβενίας θα γινόταν οπωσδήποτε σε περίπτωση που δεν βρισκόταν κάποια πολιτική λύση.

Παρόλο που ακολούθησαν και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η Γερμανία και η πολιτική Γκένσερ έμειναν στη συλλογική συνείδηση ως οι παράγοντες που συνέβαλαν στη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Πυρά δέχθηκε η πολιτική Γκένσερ όχι μόνο από το εξωτερικό αλλά και από το εσωτερικό. Ο νομπελίστας συγγραφέας Γκίντερ Γκρας επέκρινε δριμύτατα την πρόωρη αναγνώριση της Κροατίας και Σλοβενίας.

Στις 17 Δεκεμβρίου του 1991, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντάγκλας Χαρτ κατά τη διάρκεια συνόδου των υπουργών Εξωτερικών της ΕΚ τάχθηκε με σαφήνεια υπέρ του Χανς-Ντίντριχ Γκένσερ. Οι τελευταίες αντιρρήσεις είχαν καμφθεί και η ΕΚ αποφάσισε ομόφωνα την αναγνώριση των δύο χωρών.

Φόλκερ Βάγκενερ / Μαρία Ρηγούτσο