Frontex: Η προσφυγική κρίση καραδοκεί

Πότε και πώς άρχισε αυτό που αποκαλούμε σήμερα "προσφυγική κρίση" στη νοτιοανατολική Ευρώπη; Για την ευρωπαϊκή υπηρεσία ελέγχου των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ (Frontex) καθοριστική ημερομηνία ήταν η 18η Ιουνίου 2015. Σε έκθεση της υπηρεσίας που έχει περιέλθει στην κατοχή της γερμανικής εφημερίδας Die Welt σημειώνεται: "Ήταν η μέρα που οι αρχές των Σκοπίων αποφάσισαν μία αλλαγή της νομοθεσίας, επιτρέποντας σε όσους εισέρχονται παράνομα και ζητούν πολιτικό άσυλο τη χορήγηση εγγράφων, με τα οποία θα μπορούν επί 72 ώρες να μετακινούνται σε όλη τη χώρα, με προορισμό τα κέντρα υποδοχής".

Ήταν μία χειρονομία καλών προθέσεων ώστε να βοηθηθούν οι πρόσφυγες στις μετακινήσεις τους στο εσωτερικό της χώρας και να μην αναγκάζονται να προσφεύγουν στις σπείρες των διακινητών. Μόνο που οι μετακινήσεις δεν σταμάτησαν στα σύνορα με τη Σερβία, αλλά συνεχίστηκαν μέχρι την κεντρική Ευρώπη. Μάλιστα οι προσφυγικές ροές αυξάνονταν συνεχώς, καθώς γινόταν γνωστό ότι η Ουγγαρία υψώνει φράχτες στα δικά της σύνορα και πολλοί πρόσφυγες αντιλαμβάνονταν ότι δεν θα είχαν πλέον πολύ χρόνο στη διάθεσή τους για να διασχίσουν τη νοτιοανατολική Ευρώπη και να φτάσουν στον προορισμό τους.

Ποια τα διδάγματα της κρίσης;

Έναν χρόνο μετά, τί έχει αλλάξει στην Ευρώπη; Όχι και πολλά πράγματα, υποστηρίζει η Frontex. "Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι και τα πιο ευάλωτα σημεία δεν έχουν εκλείψει" προειδοποιεί η ευρωπαϊκή υπηρεσία σύμφωνα με τη Welt, προτείνοντας τα εξής μέτρα: Περαιτέρω στήριξη προς την Τουρκία για να περιοριστούν οι προσφυγικές ροές, οικονομική στήριξη για τη φιλοξενία των προσφύγων στο εσωτερικό της Τουρκίας, ενίσχυση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία. Συνολικά η υπηρεσία για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων καταγράφει το 2015 δύο εκατομμύρια "παράνομες εισόδους" στα δυτικά Βαλκάνια- αριθμός δεκαπενταπλάσιος σε σχέση με τον αντίστοιχο του 2014.

Ιδιαίτερα επικριτική εμφανίζεται η Frontex για την τακτική ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών να ανοίγουν τα σύνορά τους για να διέλθουν οι πρόσφυγες, μεταθέτοντας ουσιαστικά το πρόβλημα στις γειτονικές χώρες. Σύμφωνα με την έκθεση η ευρωπαϊκή υπηρεσία ζητεί καλύτερο συντονισμό μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών, επισημαίνοντας ότι το 2015 η συμπεριφορά της Ευρώπης φαινόταν αντιφατική, καθώς μερικά κράτη-μέλη θέσπιζαν περιοριστικά μέτρα, ενώ άλλα δήλωναν ότι καλωσορίζουν την άφιξη των προσφύγων. Η Frontex σημειώνει επίσης ότι οι φήμες και τα σενάρια που διακινούνταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνά καθοδηγούσαν τους πρόσφυγες. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά "πολλοί μετανάστες από τη Συρία, το Ιράν, το Ιράκ, τη βόρεια Αφρική και το Πακιστάν αποφάσιζαν μαζικά να κάνουν το ταξίδι προς την Ελλάδα, έχοντας τη βεβαιότητα ότι το δυτικό τμήμα της βαλκανικής οδού παραμένει ανοιχτό και θα μπορούσαν, γρήγορα και οικονομικά, να συνεχίσουν το ταξίδι τους με τελικό προορισμό συγκεκριμένα κράτη-μέλη της ΕΕ".

Τα πραγματικά αίτια της κρίσης

Η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί βέβαια και στα βαθύτερα αίτια της προσφυγικής κρίσης. Σε αυτά περιλαμβάνονται, σύμφωνα με τη Frontex, ο συνεχιζόμενος εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, οι επιθέσεις του αποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους, καθώς και η "επιστροφή" των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Die Welt, Γιάννης Παπαδημητρίου