Iρλανδία, το αντιπαράδειγμα της ευρωκρίσης

«Θέλουν από εμάς να ξεχάσουμε το χρέος τους. Αλλά το δικό μας χρέος ποιος το ξέχασε; Κανένας. Να αφήσουμε τους Έλληνες να κολυμπήσουν ή να πνιγούν. Δεν πήραμε τίποτα από αυτούς». Με αυτά τα οργισμένα λόγια ο Λίαμ, ακροατής ιρλανδικής ραδιοφωνικής εκπομπής εκφράζει τη γνώμη του για τις τελευταίες εξελίξεις στο «μέτωπο» της ελληνικής κρίσης. Ο πρώην υπ. Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης είχε πει ότι χώρες όπως η Ιρλανδία είναι πιο «δραστήριοι εχθροί» της Ελλάδας στο θέμα της διαγραφής του χρέους. Ιρλανδοί πολίτες σαν τον Λίαμ υπάρχουν πολλοί. Κι αυτό έχει την εξήγησή του. Από το 2011 η κυβέρνηση του Έντα Κένι κατάφερε να κερδίσει τη σταδιακή απομείωση του ιρλανδικού χρέους ήδη μέσω του προγράμματος διάσωσης του 2010. Η αποπληρωμή των ιρλανδικών δανείων έχει επιμηκυνθεί, τα επιτόκια δανεισμού είναι εξαιρετικά χαμηλά. Η μόνη αποτυχία του Κένι έγκειται στο ότι δεν κατάφερε να επιτύχει διαγραφή χρέους.

Ο «καλός μαθητής» των μέτρων λιτότητας…

Το αίτημα της διαγραφής χρέους αποτελεί κομβικό σημείο και των ελληνικών διεκδικήσεων, στις οποίες όμως η Ιρλανδία εναντιώνεται για δύο λόγους. Πρώτον για λόγους φήμης, διότι η Ιρλανδία θεωρείται παράδειγμα επιτυχίας της συνταγής της λιτότητας. Δεύτερον για λόγους εκλογικής σκοπιμότητας, δεδομένου ότι απέναντι στον κυβερνητικό συνασπισμό υπό τον Κένυ βρίσκεται το ριζοσπαστικό Σιν Φέιν, το οποίο εκφράζει απόψεις παρόμοιες με αυτές του ΣΥΡΙΖΑ. Σύμφωνα με τον Πολ Μέρφι, βουλευτή στην ιρλανδική Κάτω Βουλή με τον Συνασπισμό κατά της Λιτότητας (Anti-austerity Alliance), εάν ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερνε μια καλή συμφωνία για το χρέος, αυτό θα κατέρριπτε την εικόνα της Ιρλανδίας ως καλού μαθητή στην εφαρμογή σκληρών μεταρρυθμίσεων. Ο Έντα Κένι θέλοντας να τονίσει τα θετικά βήματα που έχουν συντελεσθεί στην Ιρλανδία ανέφερε πρόσφατα από τις Βρυξέλλες ότι η κυβέρνησή του δεν αύξησε τη φορολογία εισοδήματος, ούτε τον ΦΠΑ. «Δεν αυξήσαμε ούτε τις ασφαλιστικές εισφορές, αλλά εισαγάγαμε ισοδύναμα μέτρα με στόχο να ακολουθήσουμε μια αναπτυξιακή πολιτική και να κάνουμε τη χώρα ανταγωνιστική», είχε πει. Πράγματι η ιρλανδική οικονομία παρουσιάζει τους ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη, αγγίζοντας το 4,8%. Η ανεργία έχει πέσει στο 9,7%. Πριν από πέντε χρόνια το δημοσιονομικό έλλειμμα ανερχόταν στο 32,4% του ΑΕΠ. Σήμερα μόλις στο 2,7%.

… και η άλλη όψη του νομίσματος

Συχνά όμως τα οικονομικά μεγέθη και οι τίτλοι των ΜΜΕ δεν λένε όλη την αλήθεια. Η Ιρλανδία κατάφερε να αυξήσει τα δημόσια έδοσα μέσω της υπερφορολόγησης, αυξάνοντας τη φορολογία κατοικίας καθώς και τους λογαριασμούς ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Παράλληλα τα δημόσια έξοδα μειώθηκαν κατά 10%, μέσω μιας επιθετικής πολιτικής περικοπών στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής μέριμνας. Παράλληλα το επίδομα ανεργίας σε νέους κάτω των 26 ετών κόπηκε, ενώ έχουν επέλθει σημαντικές μειώσεις στους μισθούς. Τα χρόνια της κρίσης η μετανάστευση σημείωσε νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας μάλιστα σε αριθμούς το μεταναστευτικό κύμα που εκδηλώθηκε μετά το Μεγάλο Λιμό του 1847. Ειδικότερα από το 2011 υπολογίζεται ότι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα 112.600 Ιρλανδοί.

Μια σύγκριση πάντως των δύο χωρών υπό το πρίσμα των Ελλήνων που ζουν στην Ιρλανδία, όπως ο Κωνσταντίνος Δρακάκης, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Ιρλανδίας, αφήνει να εννοηθεί ότι οι δύο λαοί αντιλαμβάνονται διαφορετικά την κρίση. «Έχοντας ζήσει στην Ιρλανδία και γνωρίζοντας το αίσθημα δικαίου του ιρλανδικού λαού υποθέτω πως η κυβέρνηση εκφράζει ίσως το εξής εύλογο ερώτημα: 'γιατί έπρεπε να υποφέρουμε εμείς και όχι οι Έλληνες; Ξεχνούν βέβαια ότι και οι Έλληνες έχουν υποφέρει πολύ εξαιτίας των μεταρρυθμίσεων που ποτέ δεν έγιναν».

Γκέιβαν Ρέιλι / Δήμητρα Κυρανούδη