KnowDrugs: Χρήση ναρκωτικών με τρόπο… ασφαλή

«Νομίζω πως έχουμε καταλάβει πλέον ότι όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά είναι επικίνδυνο το να μην ενημερώνουμε τον κόσμο για τα ναρκωτικά. Γιατί οι άνθρωποι τα καταναλώνουν ούτως ή άλλως», δηλώνει ο Φίλιπ Κράιτσαρεκ. Ο 35χρονος έχει σχεδιάσει το KnowDrugs, ένα app που παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα τελευταία ερευνητικά πορίσματα γύρω από τα ναρκωτικά και τις ψυχοδραστικές τους ουσίες, αλλά και συμβουλές για την ασφαλή κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών.

Ο Κράιτσαρεκ σπούδασε κοινωνικός λειτουργός και εργάστηκε σε συμβουλευτικές υπηρεσίες για χρήστες ναρκωτικών, όπως και σε διάφορα κλαμπ, πάρτι και φεστιβάλ. Μέσα στα χρόνια συνειδητοποίησε πως πολλοί άνθρωποι απλώς δεν γνωρίζουν ορισμένους κινδύνους που ενέχει η χρήση ναρκωτικών. Και κάπως έτσι του ήρθε η ιδέα για το KnowDrugs.

Με αυτόν τον τρόπο ελπίζει πως θα αποφευχθούν περιστατικά όπου χρήστες παίρνουν υπερβολική δόση. Όπως λέει στην DW, «είμαι πεπεισμένος πως οι γνώσεις σχετικά με τις ψυχροδραστικές ουσίες επιτρέπουν στον χρήστη να παίρνει αποφάσεις με την κατάλληλη ενημέρωση και να καταναλώνει ναρκωτικά με ασφάλεια».

Το KnowDrugs είναι δωρεάν και δεν απαιτεί την καταχώρηση προσωπικών πληροφοριών. Σήμερα μετράει περίπου 80.000 ενεργούς χρήστες σε ολόκληρη την Ευρώπη – το 87% αυτών στη Γερμανία.

Ο Κράιτσαρεκ συνεργάζεται με διάφορα κέντρα βοήθειας για τους χρήστες ναρκωτικών, καθώς και με την υπηρεσία ελέγχου ναρκωτικών του Βερολίνου (Drug Checking Berlin), από την οποία και πληροφορείται για τυχόν νέες προειδοποιήσεις σχετικά με κάποιο ναρκωτικό. Εν συνεχεία στέλνει μία ειδοποίηση στους χρήστες του app με τις σχετικές πληροφορίες.

Οι κίνδυνοι που υπάρχουν στην κατανάλωση παράνομων ναρκωτικών σε πάρτι είναι γνωστοί: στη Γερμανία από το 2020 έως το 2022 καταγράφηκαν περισσότεροι από 400 θάνατοι από χρήση κοκαΐνης, αμφεταμίνης και έκστασης. Οι θάνατοι από χρήση ηρωίνης και μορφίνης ανήλθαν στους 4.300.

Έλεγχος με κρατική υποστήριξη

Ο έλεγχος των ναρκωτικών δεν ήταν πάντοτε απλή υπόθεση. Το 1995 η ένωση Eve & Rave, που δραστηριοποιείται στον χώρο των κλαμπ και των πάρτι, ξεκίνησε μία δοκιμαστική υπηρεσία στο Βερολίνο. Και η εισαγγελία άρχισε να μηνύει τα μέλη της ένωσης για κατοχή παράνομων ναρκωτικών ουσιών. Αν και κανείς εκ των κατηγορουμένων δεν καταδικάστηκε, χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2016 για να ξεκινήσει η τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου ένα δικό της project για τον έλεγχο των ναρκωτικών.

Η νομική διαμάχη επί του ζητήματος κρατούσε χρόνια. Μόλις το 2023, κατόπιν πιέσεων από ειδικούς και έπειτα από πρωτοβουλίες των πολιτών, ξεκίνησε τη λειτουργία της η πρώτη δωρεάν και ανώνυμη υπηρεσία ελέγχου ναρκωτικών στο Βερολίνο – και μάλιστα με χρηματοδότηση από τα δημόσια ταμεία του κρατιδίου.

Στις τρεις υπάρχουσες συμβουλευτικές δομές γίνονται περίπου 40 έλεγχοι την εβδομάδα, όπως αναφέρει ο Τίμπορ Χάραχ, φαρμακευτικός συντονιστής στο Drug Checking Berlin. «Η ζήτηση για ελέγχους ναρκωτικών είναι σαφώς μεγαλύτερη από τις δυνατότητες της υπηρεσίας», τονίζει στην DW.

Από τους 1.286 χρήστες που ζήτησαν τη διενέργεια κάποιου ελέγχου από την υπηρεσία μέσα στο 2023, οι 566 έπρεπε να απορριφθούν. Μέσα στο έτος διενεργήθηκαν περισσότεροι από 1.000 έλεγχοι. Σε περισσότερους από τους μισούς εξ αυτών διαπιστώθηκε πως οι χρήστες έπαιρναν επικίνδυνα μεγάλη δόση, πως τα ναρκωτικά τους είχαν αναμειχθεί με τοξικολογικές ουσίες ή πως ήταν στην πραγματικότητα άλλου είδους ναρκωτικά.

Σύμφωνα με έρευνα του 2021 οι έλεγχοι των ναρκωτικών έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του κινδύνου υπερβολικής δόσης, ότι η χρήση χαμηλότερης ποιότητας ουσιών γίνεται με μεγαλύτερη προσοχή, καθώς και ότι οι χρήστες ναρκωτικών αναμειγνύουν σπανιότερα διαφορετικές ουσίες.

Οι υπηρεσίες της Drug Checking Berlin αξιολογούνται από ένα ινστιτούτο του Charité του Βερολίνου. Η σχετική έκθεση του ινστιτούτου πρόκειται να δημοσιευτεί στα τέλη του 2024. Όπως επισημαίνει όμως ο Χάραχ, «ήδη μπορεί να πει κανείς πως μέσω των ελέγχων ναρκωτικών προσεγγίστηκαν πολλοί καταναλωτές που μέχρι τώρα δεν είχαν ποτέ άλλοτε πρόσβαση σε ένα σύστημα βοήθειας».

Νομιμοποίηση όλων των ναρκωτικών;

Προσφάτως η Γερμανία προστέθηκε στη μικρή λίστα των κρατών-μελών της ΕΕ που έχουν νομιμοποιήσει την κατοχή και κατανάλωση κάνναβης. Πολλοί ακτιβιστές εκτιμούν ωστόσο πως αυτό ήταν μονάχα η αρχή. Η Φιλίνε Εντμπάουερ, συνιδρύτρια της πρωτοβουλίας My Brain My Choice (MBMC), θεωρεί πως θα έπρεπε να νομιμοποιηθεί συνολικά η κατοχή και χρήση ναρκωτικών.

Κατά την Εντμπάουερ η δημιουργία ενός app όπως το KnowDrugs αποτελεί μία ιδιαίτερα θετικά εξέλιξη, ιδίως επειδή παρέχει στον χρήστη πληροφορίες και συμβουλές. Η ίδια είναι βέβαιη πως η νέα υπηρεσία ελέγχων ναρκωτικών του Βερολίνου μπορεί να μειώσει τους κινδύνους που ενέχει η ψυχαγωγική κατανάλωση ναρκωτικών. Και ταυτοχρόνως οι καταναλωτές αποκτούν έτσι πρόσβαση σε ειδικούς του υγειονομικού κλάδου, οι συμβουλές των οποίων ενδέχεται ακόμη και να τους σώσουν τη ζωή.

«Ο κόσμος βρίσκει απαντήσεις στα ερωτήματά του και μπορεί να αποφασίσει μόνος του πού θα στραφεί για βοήθεια. Θεωρώ πολύ ωφέλιμο το να υπάρχει πραγματικά εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Διότι με αυτόν τον τρόπο είναι ευκολότερη η αναζήτηση βοήθειας ή απλώς η διατύπωση τυχόν ερωτήσεων γύρω από την κατανάλωση ναρκωτικών», τονίζει η ακτιβίστρια.

«Οι άνθρωποι παίρνουν ναρκωτικά ούτως ή άλλως, αυτή είναι η πραγματικότητα». Επομένως, αντί να τιμωρούνται οι μικροέμποροι και οι καταναλωτές, είναι προτιμότερο «να αναπτυχθούν στρατηγικές που είναι πραγματικά αποτελεσματικές».

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς