O απολογισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Ένα μεγάλο «στοίχημα» της κοινοβουλευτικής περίοδου είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, δηλαδή η υλοποίηση των κλιματικών στόχων με παράλληλη μετάβαση στην «πράσινη οικονομία». Το 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εξαγγείλει ένα φιλόδοξο σχέδιο για να μειώσει μέχρι το 2030 τις εκπομπές ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με το 1990. Σε ένα δεύτερο βήμα η ευρωπαϊκή οικονομία θα καταστεί κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050. Σε αυτή την κατεύθυνση πίεζαν οικολόγοι ακτιβιστές, καθώς και ένας πρωτοφανής αριθμός «πράσινων» ευρωβουλευτών που αναδείχθηκαν από τις ευρωεκλογές του 2019.

Έκτοτε, το Ευρωκοινοβούλιο συμμετείχε σε μία σειρά νομοθετημάτων που προωθουν τους κλιματικούς στόχους, όπως η απαγόρευση κινητήρων εσωτερικής καύσης μέχρι την επόμενη δεκαετία και η επιβολή στοχευμένων φορολογικών επιβαρύνσεων στις εκπομπές ρύπων, σύμφωνα με τη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει». Η Πέγκυ Κόρλαντ, διευθύντρια του Ιδρύματος Ρομπέρ Σουμάν στις Βρυξέλλες, δηλώνει στην DW ότι «πράγματι, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απέδειξε ότι είναι ένας έμπειρος και καταρτισμένος συν-νομοθέτης στο κομμάτι της περιβαλλοντικής πολιτικής».

«Ναι μεν, αλλά…» για τη μετανάστευση

 Το μεταναστευτικό και η παροχή ασύλου ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα από τα πλέον διαμφισβητούμενα πεδία πολιτικής στην ΕΕ. Μετά από μία δεκαετία διαβουλεύσεων και αντιπαραθέσεων, το Ευρωκοινοβούλιο έδωσε την τελική του έγκριση στο νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο. Με τη νέα νομοθεσία όλα τα κράτη-μέλη μοιράζονται πιο δίκαια τα βάρη που απορρέουν από την υποδοχή προσφύγων και μεταναστών στις ακτές της ΕΕ.

«Με κριτήρια νομοθετικού έργου, ήταν ασφαλώς μία επιτυχία» δηλώνει στην DW η Έλενα Χαν, αναλύτρια για θέματα μετανάστευσης στο European Policy Center των Βρυξελλών. Τονίζει ωστόσο ότι ο συμβιβασμός για το μεταναστευτικό προκαλεί απογοήτευση σε πολλούς ευρωβουλευτές και έντονη κριτική από οργανώσεις που προασπίζονται τα δικαιώματα των προσφύγων. «Το απλό σκεπτικό των ευρωβουλευτών ήταν ότι είναι καλύτερα να υπάρχει αυτή η συμφωνία από το να μην υπάρχει καμία συμφωνία», επισημαίνει. «Εάν δεν περνούσαν οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις, θα είχε προκληθεί σημαντική αναταραχή λίγο πριν τις κάλπες με επιπτώσεις που δύσκολα θα μπορούσαν να διαχειριστούν τα κόμματα του Κέντρου ή της Κεντροαριστεράς».

Έξωθεν παρεμβάσεις στο έργο του Κοινοβουλίου;

Στην τελευταία κοινοβουλευτική περίοδο το έργο της Ευρωβουλής έχει επισκιαστεί από μία σειρά σκανδάλων με κοινό παρονομαστή τις υποψίες για πιθανές παρεμβάσεις παραγόντων ή μεγάλων δυνάμεων εκτός Ευρώπης. Το 200 ξέσπασε η περίφημη υπόθεση «Κατάργκεϊτ». Ευρωβουλευτές αντιμετωπίζουν αιτιάσεις ότι άσκησαν την επιρροή τους, επί πληρωμή, για ευνοϊκές αποφάσεις υπέρ του Κατάρ, το οποίο πάντως αρνείται κάθε ανάμειξη.

Τις τελευταίες εβδομάδες διακινούνται σενάρια για προπαγάνδα υπέρ της Ρωσίας και κατασκοπευτική δράση υπέρ της Κίναςαπό συνεργάτες ευρωβουλευτών. «Αναρωτιέμαι τί άλλο θα συμβεί ακόμη» λέει στην DW η Γερμανίδα ευωβουλευτής του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) Γκαμπριέλε Μπίσοφ, για να προσθέσει ότι «είναι σημαντικό να θωρακίσουμε τη Δημοκρατία μας απέναντι σε έξωθεν παρεμβάσεις».

Το ζήτημα της Ρωσίας

Από την πλευρά του, το Ευρωκοινοβούλιο έχει προσπαθήσει να ασκήσει επιρροή στις εθνικές κυβερνήσεις προκειμένου να τερματιστεί η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Επιπλεόν, επισημαίνει ο Ιρλανδός ευρωβουλευτής Μπίλυ Κέλερ, «έχει ζητήσει να επεκταθεί ο κατάλογος των κυρώσεων προς τη Ρωσία, με στόχο να περιοριστούν οι δυνατότητες χρηματοδότησης του πολέμου». Πάντως, η Ευρωβουλή δεν έχει ουσιαστικές δυνατότητες παρέμβασης στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, καθώς οι σχετικές αποφάσεις λαμβάνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις.

Κανόνες για ΤΝ και big tech

Από το 2019 η ΕΕ απεργάζεται μία σειρά κοινών κανόνων με στόχο να τιθασεύσει την ισχύ των τεχνολογικών κολοσσών, όπως η Microsoft και το TikTok. Κύριος στόχος της νέας νομοθεσίας είναι να θεσπιστούν οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες, ώστε οι online πλατφόρμες να προλαμβάνουν τη δημιουργία παραπληροφόρησης. Σημαντική παράμετρος ήταν και η παρέμβαση της ΕΕ για την απαγόρευση της νέας υπηρεσίας TikTok Lite, με την αιτιολογία ότι μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό.

Παράλληλα, όπως αναφέρει η Αντρέα Ρέντα, ερευνήτρια στο Centre for European Policy Studies (CEPS) στις Βρυξέλλες, οι ευρωβουλευτές είχαν σημαντικό ρόλο στην ψήφιση του πρώτου, παγκοσμίως, νομοθετικού πλαισίου για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Και αυτό γιατί με τις χιλιάδες τροπολογίες που κατέθεσαν, διεύρυναν σημαντικά τα επίπεδα προστασίας που κατοχυρώνει η νέα νομοθεσία.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου