RND: Πολύ νωρίς για να ξεγράψουμε τον Ερντογάν

Θρίαμβος για την αντιπολίτευση, βαριά ήττα για τον Ερντογάν και ένα αβέβαιο αύριο ξημερώνει για την Τουρκία. Μετά τις εκλογές της 31ης Μαρτίου πολλά φαίνεται να αλλάζουν στην τουρκική πολιτική σκηνή.

«Η αρχή του τέλους του Ερντογάν – αυτό ήταν που συνέβη στην Τουρκία την Κυριακή;», διερωτάται η Süddeutsche Zeitung. «Η σημασία αυτών των εκλογών για τη χώρα και το ταλέντο του Εκρέμ Ιμάμογλου, του ανθρώπου της στιγμής, έγκεινται στο ότι κατά την εκλογική αυτή νύχτα μπορούσε κανείς να φανταστεί μία Τουρκία χωρίς τον νυν πρόεδρο. Όχι από τώρα βέβαια, αφού απομένουν τέσσερα ακόμη χρόνια ως την ολοκλήρωση της θητείας του Ερντογάν. Όμως η εξουσία του, που μέχρι πρότινος φαινόταν ακλόνητη, είναι τώρα υπό αμφισβήτηση.

Αυτό που πρέπει να διαχειριστεί ο Ερντογάν είναι το γεγονός ότι πολλοί από τους δικούς του ανθρώπους τον εγκατέλειψαν. Οι πολλοί με τις ψήφους των οποίων υπέταξε υπό τον έλεγχό του το κράτος, τη δικαιοσύνη, τον στρατό», συνεχίζει η S.Z. «Τώρα ο Ερντογάν κυβερνά σε μία χώρα, όπου διαμορφώνονται πλειοψηφίες εναντίον του. Και όπου έχει δημιουργηθεί ένα νέο πολιτικό κίνημα, γύρω από τον Ιμάμογλου, στο πρόσωπο του οποίου βλέπουν ήδη πολλοί τον επόμενο πρόεδρο. Διότι τον πιστεύουν πως αυτός μπορεί να τα καταφέρει».

«Νωρίς να μιλήσουμε για το τέλος του Ερντογάν»

Πάντως ο ανταποκριτής του Γερμανικού Δημοσιογραφικού Δικτύου (RND) στην Τουρκία, Γκερντ Χέλερ, μάλλον διαφωνεί: «Αν και ο Τούρκος πρόεδρος έχει θεωρηθεί πολλές φορές πολιτικά νεκρός, κατάφερνε να ξεπεράσει όλα τα πλήγματα που δεχόταν. Εξ ου και είναι πολύ νωρίς να μιλήσει κανείς ήδη για το τέλος του Ερντογάν».

Το γερμανικό δίκτυο εκτιμά ακόμη πως «το πιθανότερο είναι να προωθήσει περισσότερο τα σχέδιά του για μία συνταγματική αναθεώρηση, με την οποία θα μπορέσει να παρατείνει περισσότερο την εξουσία του και να θέσει υποψηφιότητα για μία ακόμη φορά στις προεδρικές εκλογές.

Η πίεση προς την αντιπολίτευση, τους επικριτές της κυβέρνησης και τους ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων πιθανώς θα αυξηθεί. […] Και παρ' ότι ο Ιμάμογλου φαίνεται ικανός να αντιμετωπίσει τον Ερντογάν και να διεκδικήσει την προεδρία, η θητεία του Τούρκου προέδρου λήγει το 2028 – σε τέσσερα χρόνια, κατά τα οποία μπορούν να συμβούν πολλά».

«Ο Ερντογάν έχει περάσει το ζενίθ του»

Η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt εστιάζει στην «ευχάριστη και σημαντική διαπίστωση πως ακόμη και σε μία χώρα με αυταρχική ηγεσία η δημοκρατική αντίδραση δεν μπορεί να καταπιεστεί. Αυτό το σημάδι μας δίνει θάρρος – και ταυτοχρόνως αποτελεί μήνυμα σε άλλους αυταρχικούς ηγέτες και δεσπότες, ιδίως στον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Το σημαντικότερο δίδαγμα από τις εκλογές της Κυριακής στην Τουρκία είναι επομένως το εξής: ο Ερντογάν μπορεί να νικηθεί.

[…] Στο παρελθόν ο Ερντογάν μπορούσε συχνά να πείσει τον κόσμο πως μόνο αυτός φέρνει την ευημερία, πως μόνο αυτός μπορεί να επιλύσει τις όποιες πολιτικές κρίσεις – και κέρδισε όλες τις προηγούμενες εκλογές. Όμως αυτό δεν ισχύει πια. Ο Ερντογάν έχει περάσει το ζενίθ του».

Η tageszeitung θεωρεί από την πλευρά της πως ο Ερντογάν θα στραφεί τώρα «πρωτίστως στην εξωτερική πολιτική. Στην ομιλία του μετά τις εκλογές άφησε να εννοηθεί πως προετοιμάζεται μία στρατιωτική επίθεση εναντίον του κουρδικού PKK στο Ιράκ και των Κούρδων στη Συρία. Συζητείται δε και μία μεγάλη προέλαση στο Ιράκ. Δεν αποκλείεται όμως να υπάρξουν εκ νέου συνομιλίες με το PKK, με στόχο τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης με αντάλλαγμα πολιτικές παραχωρήσεις.

[…] Για την υστεροφημία του στα βιβλία της ιστορίας μία πολιτική λύση στο κουρδικό ζήτημα θα άξιζε σίγουρα τον κόπο. Όσον αφορά αντιθέτως το εάν θα διατηρήσει τον διαμεσολαβητικό του ρόλο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, αυτό φυσικά δεν είναι κάτι που εξαρτάται από τον ίδιο. Ίσως το κάνει αργότερα, ως πρώην πρόεδρος σε σύνταξη».