Ακροδεξιές «σκιές» στο Ευρωκοινοβούλιο

Όταν ο ευρωβουλευτής Ματέο Σαλβίνι επέστρεφε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά τη νίκη του στις εθνικές εκλογές του 2018 (στην Ιταλία δεν προβλέπεται ασυμβίβαστο μεταξύ Ευρωβουλής και εθνικού Κοινοβουλίου) οι Έλληνες δημοσιογράφοι στο Στρασβούργο έζησαν ένα ελαφρώς κωμικοτραγικό επεισόδιο, που μάλλον τους θύμισε το ανεπανάληπτο «Εγέρθητι» των ημετέρων εθνικοφρόνων…

Μαζί με τον Σαλβίνι μπήκαν στην αίθουσα Τύπου συνεργάτες ή απλοί κλακαδόροι της «Λέγκας», ένας από τους οποίους άρχισε να φωνάζει ότι άπαντες οι παριστάμενοι όφειλαν να χαιρετίσουν τον αρχηγό με ένα ζωηρό χειροκρότημα. Ευτυχώς οι δημοσιογράφοι αγνόησαν την «ημερήσια διαταγή» και συνέχισαν τη δουλειά τους, η οποία προφανώς δεν είναι να γράφουν δελτία Τύπου για τη «Λέγκα».

Παρόμοια επεισόδια δεν εκδηλώθηκαν αυτή την εβδομάδα στο Στρασβούργο, κατά την πρώτη σύνοδο της νέας Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου που προέκυψε από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Ακροδεξιοί και «αντι-συστημικοί» μπορεί να βγήκαν ενισχυμένοι από τις κάλπες, αλλά επέδειξαν σχετική εγκράτεια στην Ολομέλεια (αν και δεν έλειψε η έντονη κριτική προς την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη συζήτηση της Πέμπτης πριν από την επανεκλογή της στην προεδρία της Κομισιόν).

Ίσως γιατί είναι ακόμη νωρίς. Ίσως γιατί προτίμησαν να συμπεριφερθούν θεσμικά, ελπίζοντας να εξασφαλίσουν τουλάχιστον μία θέση αντιπροέδρου στη νέα Ευρωβουλή. Τελικά o Φαμπρίς Λεζερί, πρώην διευθυντής της Frontex και νυν εκλεκτός της Λεπέν και της ακροδεξιάς πολιτικής ομάδας «Πατριώτες για την Ευρώπη», δεν κατάφερε να εκλεγεί αντιπρόεδρος, παρά τις εντατικές δημόσιες σχέσεις του επικεφαλής της ομάδας Ζορντάν Μπαρντελά. Όμως η ομάδα των «Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» (ECR) κατάφερε να αναδείξει δύο αντιπροέδρους, την Ιταλίδα Αντονέλα Σμπέρνα και τον Λετονό Ρόμπερτς Τζίλιε. Τώρα φιλοδοξεί να διαδραματίσει και πρωταγωνιστικό ρόλο στις κοινοβουλευτικές επιτροπές.

Κομβικός ρόλος για την ομάδα ECR

Είναι όμως πράγματι ακροδεξιοί οι ευρωβουλευτές της ομάδας ECR, στην οποία ουσιαστικά «δίνει τον τόνο» η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι; Για τις πολιτικές δυνάμεις αριστερά του Κέντρου το ερώτημα είναι περιττό, αν όχι και υστερόβουλο. Για την ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά φαίνεται ότι η ομάδα ECR είναι το «μη χείρον» που μπορεί να αποδειχθεί «βέλτιστον» όταν θα αναζητηθούν πλειοψηφίες για ευαίσθητα θέματα, όπως το μεταναστευτικό.

Κάποιοι υποστηρικτές της προσέγγισης με την ομάδα ECR λένε ότι δεν μπορεί να θεωρείται ακροδεξιά μία ομάδα που μέχρι πρότινος προσέφερε πολιτική στέγη στο βρετανικό Συντηρητικό Κόμμα. Το επιχείρημα είναι βέβαια συζητήσιμο, καθώς το ίδιο το Συντηρητικό Κόμμα είχε επιλέξει μία στροφή προς τα δεξιά αποχωρώντας το 2009 από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, την πολιτική οικογένεια της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς, μόνο και μόνο γιατί την εποχή εκείνη ο Ντέιβιντ Κάμερον ήθελε να καθησυχάσει (προσωρινά) τους θιασώτες του Brexit.

Πίσω από την επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στους «Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές» κρύβεται ίσως ένας ευσεβής πόθος: ότι, στο πιο αισιόδοξο σενάριο, η συγκεκριμένη ομάδα θα μπορούσε να κινηθεί και εκείνη προς το Κέντρο, διευρύνοντας το κοινοτικό cordon sanitaire (το «δημοκρατικό τόξο» που θα λέγαμε στα καθ' ημάς) και προσφέροντας νέες εναλλακτικές λύσεις για την εξασφάλιση πλειοψηφίας. Τις οποίες βέβαια έχουν ήδη δοκιμάσει σε εθνικό επίπεδο με απογοητευτικά αποτελέσματα πολλοί στην Ευρώπη- από τον άλλοτε φέρελπι συντηρητικό Σεμπάστιαν Κουρτς στην Αυστρία μέχρι τον «Σοσιαλδημοκράτη» Ρόμπερτ Φίτσο στη Σλοβακία. 

Ανταγωνισμός μεταξύ των ακραίων

Τα καλά νέα: Οι ακροδεξιές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο (είναι τουλάχιστον δύο, μπορεί να προκύψει και τρίτη, ενώ δεν λείπουν και οι ακροδεξιοί που προτιμούν μία μοναχική πορεία στον ομάδα των «Μη Εγγεγραμμένων») διαγκωνίζονται και αλληλοϋποβλέπονται, μη έχοντας άλλον κοινό παρονομαστή, παρά μόνο την απέχθεια για την Ευρώπη και την κοινοβουλευτική δημοκρατία.

Τα δυσάρεστα νέα: Καθώς οι ακροδεξιές πολιτικές ομάδες πληθαίνουν, ο συνολικός χρόνος ομιλίας τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρχίζει πλέον να συναγωνίζεται εκείνον των καθιερωμένων πολιτικών ομάδων. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ομαλή περάτωση των συζητήσεων και την ταχεία λήψη αποφάσεων.