Ακτιβίστρια για το κλίμα στην υπηρεσία της εξουσίας

Πρόκειται για μια άκρως εντυπωσιακή κίνηση και η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ το γνωρίζει. Γιατί το πρόσωπό της έλαμπε και δεν μπορούσε να κρύψει τη χαρά της. Λίγη ώρα πριν από το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την τοποθέτηση της Τζένιφερ Μόργκαν στο αξίωμα της εντεταλμένης της Γερμανίας για το κλίμα διεθνώς. Ένα αξίωμα που δεν υπήρχε μέχρι στιγμής. Όχι όμως και στις ΗΠΑ, όπου ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι είχε αναλάβει ένα τέτοιο πόστο. Γεμάτη υπερηφάνεια η Μπέρμποκ παρουσίασε τη νέα συνεργάτριά της, το δεξί της χέρι, όπως είπε. "Είναι για μένα μια τέλεια επιλογή και ένα σημαντικό μήνυμα για την προστασία του κλίματος σε διεθνές επίπεδο". Από την πλευρά της η Μόργκαν με τις χαρακτηριστικές ξανθές μπούκλες της αποδέχθηκε τα νέα της καθήκοντα με "χαρά και αποφασιστικότητα, ο χρόνος πιέζει, χρειαζόμαστε μια άνευ προηγουμένου διεθνή συνεργασία" είπε.

Πανταχού παρούσα

Η Τζένιφερ Μόργκαν είναι εξαιρετικά δικτυωμένη. Δεν υπάρχει άλλος που να γνωρίζει τόσους παρατηρητές, τόσους ακτιβιστές και διαπραγματευτές για την προστασία του περιβάλλοντος, όσο η ίδια. Εδώ και δεκαετίες, από την έναρξη των συναντήσεων για το κλίμα στα μέσα της δεκαετίας του 90 στο πλαίσιο των ΗΕ, η Αμερικανίδα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι τους. Ξεκίνησε ως μαχητική ακτιβίστρια για την περιβαλλοντική ομάδα Climate Action News, μεταπήδησε στην WWF και από το 2016 είναι μία από τις δύο διευθύντριες της Greenpeace International. Εκτός όμως αυτών των θέσεων είναι εξαιρετική συνομιλήτρια, δεν είναι τυχαίο ότι όχι μόνο πολλοί δημοσιογράφοι τρέχουν από πίσω της για μια δήλωση, αλλά και μέλη κυβερνήσεων ζητούν την εμπειρία της γύρω από πολύπλοκες συμφωνίες για το κλίμα. Από 1ης Μαρτίου η Μόργκαν αλλάζει στρατόπεδο, θα εργάζεται στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών και θα γίνει και υφυπουργός. Είναι παντρεμένη με Γερμανίδα και ζει στο Βερολίνο. Και θεωρείται βέβαιο ότι θα αφήσει τη δικιά της σφραγίδα στις γερμανικές παρεμβάσεις διεθνώς για το θέμα.  

Βέβαια θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί χρειάζεται ένα τέτοιο αξίωμα σε αυτό το υπουργείο, όταν υπάρχει ειδικό υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής; Λίγο μετά την ανάληψη του αξιώματός της η Αναλένα Μπέρμποκ αφαίρεσε τη διεθνή κλιματική πολιτική από το καθ΄ύλην αρμόδιο υπουργείο μαζί με σημαντικούς συνεργάτες του. Η αλλαγή ρόλου της Μόργκαν θα είναι ολοκληρωτική. Σε διεθνείς συναντήσεις θα πρέπει να εξηγεί μεταξύ άλλων την περιβαλλοντική πολιτική της Γερμανίας, που μέχρι τώρα ως ακτιβίστρια επέκρινε. Πρόσφατα ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, που ηγείται του υπερυπουργείου Οικονομίας και Προστασίας του Κλίματος, παραδέχθηκε ότι με την μέχρι τώρα πολιτική είναι αδύνατον να επιτευχθούν οι στόχοι τα επόμενα δύο χρόνια. Ηράκλειος άθλος η μαζική επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η κατάργηση ηλεκτρικής ενέργειας από καύση άνθρακα έως το 2030 και όχι ως το 2038. Όλα αυτά θα πρέπει η Μόργκαν να τα εκπροσωπήσει διεθνώς. 

Αντιδράσεις

Όλα ωραία και καλά, αλλά μια πρώην λομπίστρια για το κλίμα στο εξής νέα διαπραγματεύτρια της Γερμανίας στο διεθνές παλκοσένικο; Αρκετοί πολιτικοί κουνούσαν το κεφάλι τους. Κάνοντας αναφορά σε ορισμένες δράσεις της Greenpeace στο πρόσφατο παρελθόν ο αναπληρωτής επικεφαλής της Κ.Ο. των Χριστιανικών Κομμάτων, Στέφεν Μπίλγκερ, τις απαρίθμησε στο twitter: "Κίνδυνος στον εναέριο χώρο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, μπογιές στο κέντρο του Βερολίνου, κλοπή κλειδιών αυτοκινήτου, κατάχρηση του Ράιχσταγκ για εκστρατεία αφισοκόλλησης. Και ως ανταμοιβή οι Πράσινοι προσφέρουν μια θέση υφυπουργού".  Αλλά και ο κοινοβουλευτικός γραμματέας των Χριστιανικών Κομμάτων Τόρστεν Φράι, προέβαλε κατηγορίες για λομπισμό. Στην εφημερίδα Augsburger Allgemeine είπε ότι „μια εξέχουσα Αμερικανίδα λομπίστρια να πολιτογραφηθεί άμεσα Γερμανίδα και να αναλάβει υψηλή θέση είναι μια εξαιρετικά ιδιότυπη διαδικασία".

Γιατί η Μόργκαν για να εργαστεί θα πρέπει να γίνει Γερμανίδα, κάτι που αιτήθηκε πολύ πριν ανοίξει ο δρόμος προς το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών. Τέτοιες επικριτικές απόψεις έπρεπε να τις περιμένει παρά το ότι υπάρχει και προηγούμενο. Ο υφυπουργός του υπουργείου Περιβάλλοντος Γιόχεν Φλάσμπαρτ διετέλεσε πρόεδρος της γερμανικής περιβαλλοντικής ομάδας NABU, πριν πάει στο υπουργείο. Σήμερα είναι υφυπουργός στο υπουργείο Αναπτυξιακής Βοήθειας. "Το ότι η Μπέρμποκ επέλεξε την Τζένιφερ Μόργκαν γι αυτό το πόστο είναι μεγάλη επιτυχία για την περιβαλλοντική διπλωματία, γιατί γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα, ξέρει τη διεθνή ατζέντα και διαδικασίες διαπραγμάτευσης" είπε στη DW.

Αλλά ούτε και η οργάνωση Lobby-Control βλέπει σοβαρά εμπόδια. Ο Τίμο Λάνγκε, εμπειρογνώμων σε αυτή την οργάνωση, υποστηρίζει ότι θα πρέπει να είναι δυνατόν να μπορούν ειδικοί εκτός πολιτικής να εργάζονται σε υπουργεία. "Βέβαια, εξίσου σαφές είναι ότι η Μόργκαν μελλοντικά θα πρέπει να εκπροσωπεί τις θέσεις της κυβέρνησης και όχι της Greenpeace". Σε κάθε περίπτωση οι δύο κυρίες γνωρίζονται πολύ καλά από παλιά, η χημεία τους λειτουργεί και το πιο βασικό η Μόργκαν γνωρίζει τη γερμανική περιβαλλοντική πολιτική. Το 2007 ήταν σύμβουλος της κυβέρνησης σε θέματα κλίματος, όταν η Γερμανία είχε την εκ περιτροπής προεδρία στην ΕΕ και η προστασία του κλίματος ήταν κεντρικό θέμα στη συνάντηση της ομάδας των G 8 τότε, στο Χαϊλιγκεντάμ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι προς το παρόν η Μπέρμποκ κατάφερε να καταπλήξει με την επιλογή της.   

Γενς Τούραου

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου