Αρχή εμπορικού πολέμου Βρετανίας – ΕΕ;

Πίσω στο όχι και τόσο μακρινό 2019, το Ηνωμένο Βασίλειο και συγκεκριμένα η κυβέρνηση Τζόνσον, έφερε εις πέρας το πολυπόθητο Μπρέξιτ υπογράφοντας συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα σηματοδοτούσε τη γνωστή σε όλους μετά – Μπρέξιτ εποχή.

Όμως τελικά, η εφαρμογή της συμφωνίας τον Ιανουάριο του 2021 έφερε περισσότερα προβλήματα για τη βρετανική πλευρά καθώς το λεγόμενο Πρωτόκολλο της Β. Ιρλανδίας (μέρος της ευρύτερης συμφωνίας του Μπρέξιτ), δημιούργησε εμπορικά σύνορα μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας (Αγγλία – Σκωτία – Ουαλία) και το έθνος της Β. Ιρλανδίας.

Ως αποτέλεσμα, η Β. Ιρλανδία νιώθει αποξενωμένη για ακόμα μια φορά από την υπόλοιπη χώρα καθώς όπως υπερτονίζει παραβιάζεται η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Η εν λόγω συμφωνία υπεγράφη το 1998 μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, Β. Ιρλανδίας και Ιρλανδίας και θεωρείται στιγμή ορόσημο της ιστορίας αφού θα διασφάλιζε την ειρήνη μεταξύ των εθνών, μετά από χρόνια αντιπαλότητας και πολύνεκρα γεγονότα. Για τη βρετανική πλευρά τώρα η σταθερότητα αυτή βρίσκεται σε τεντωμένο σκοινί.

Υπενθυμίζεται ότι εδώ και 40 ημέρες η Βόρεια Ιρλανδία βρίσκεται σε καθεστώς ακυβερνησίας καθώς το Ενωτικό κόμμα (DUP) όπως είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση Τζόνσον ότι δεν συνεργάζεται με το Σιν Φέιν μέχρι να επιλυθεί το «πρόβλημα» του πρωτοκόλλου.

Το μονομερές πλάνο της κυβέρνησης Τζόνσον

Ουσιαστικά λοιπόν στο επίκεντρο του βρετανικού κυβερνητικού πλάνου της παραβίασης του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας βρίσκεται η διάσωση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η υπουργός εξωτερικών Λιζ Τρας και υπεύθυνη πλέον για τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσίασε χθες το νομοσχέδιο, το οποίο όπως τόνισε «βρίσκεται εντός του Διεθνούς Δικαίου».

Συγκεκριμένα, η βρετανική κυβέρνηση δημοσίευσε κείμενο που ξεκαθαρίζει ότι νομικά, βάση του Διεθνούς Δικαίου, ένα κράτος μπορεί να αθετήσει τις διεθνείς δεσμεύσεις του όταν υπάρχει «αναγκαιότητα», δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση ο κίνδυνος να χάσει την εθνική της κυριαρχία στη Β. Ιρλανδία. Επίσης παραθέτει, μεταξύ άλλων, ότι το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου ορίζει ως σκοπό του «τον σεβασμό και την προστασία της Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής σε όλες του τις πτυχές».

Χωρίς τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης λοιπόν, πλέον θα προβλέπεται η δημιουργία πράσινων και κόκκινων δρόμων στο εμπόριο. Στον «πράσινο δρόμο» θα μπαίνουν τα προϊόντα που εισέρχονται από τη Μεγάλη Βρετανία και μένουν στη Βόρεια Ιρλανδία, χωρίς να υφίστανται πια ελέγχους και γραφειοκρατικές διαδικασίες. Στον «κόκκινο δρόμο» θα εισέρχονται όσα βρετανικά προϊόντα προορίζονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου αυτό σημαίνει ότι θα συνεχίσουν να ελέγχονται εξονυχιστικά στα λιμάνια της Β. Ιρλανδίας, όπως δηλαδή προβλέπει το υπάρχων Πρωτόκολλο.

Οι αντιδράσεις και ο φόβος εμπορικού πολέμου

Επιπρόσθετα, στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και το αρχικό αίτημα της βρετανικής κυβέρνησης να επιλύονται οποιεσδήποτε εμπορικές διαφορές από ανεξάρτητη δικαστική αρχή και όχι από τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια.

Όμως οι μονομερείς ενέργειες της Βρετανίας μπορούν να οδηγήσουν σε έναν εμπορικό πόλεμο της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η αντιπρόεδρος του Σιν Φέιν Μισέλ Ό Νιλ κατηγόρησε τον πρωθυπουργό Τζόνσον ότι «δημιουργεί περισσότερη αστάθεια και αβεβαιότητα στη Βόρεια Ιρλανδία», με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό να παροτρύνει τις δυο πλευρές να μπουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Οι Βρυξέλλες παράλληλα απειλούν με δασμούς σε βρετανικά προϊόντα ενώ εξετάζουν το ενδεχόμενο να καταγγείλουν ξανά το Γούεστμινστερ στα δικαστήρια.

Μένει να δούμε ποια θα είναι η συνέχεια καθώς μέχρι να τεθεί σε ισχύ η νέα νομοθεσία πρέπει να περάσει από τη Βουλή των Κοινοτήτων, τη Βουλή των Λόρδων και την υπογραφή της Βασίλισσας, διαδικασία που θα πάρει μήνες για να ολοκληρωθεί.

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο