Βραδιά εκλογικής αγωνίας για τον πλανήτη

Είναι ίσως οι πιο απρόβλεπτες και σίγουρα οι πιο ακριβές εκλογές στην ιστορία των ΗΠΑ. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μέχρι την τελευταία στιγμή μια μάχη στήθος με στήθος της υποψήφιας των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις και του Ρεπουμπλικάνου πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Και οι δύο μαζί συγκέντρωσαν από δωρεές το ιλιγγιώδες ποσό ρεκόρ των 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κάτι που αποτελεί μια ακόμα απόδειξη του ενδιαφέροντος αυτής της εκλογικής μάχης, τουλάχιστον για εκείνους που έχουν να διαθέσουν χρήμα, ελπίζοντας να επηρεάσουν το αποτέλεσμα.

Από την άλλη πολλοί απλοί πολίτες ακούγοντας αυτά τα νούμερα αμφιβάλλουν αν τελικά οι εκλογές είναι κάτι που αφορά και τους ίδιους και τα συμφέροντά τους. Πάντως η συμμετοχή έδειχνε να είναι υψηλή από νωρίς, ενώ ήδη 78 εκατομμύρια Αμερικανοί είχαν ψηφίσει το προηγούμενο διάστημα, από τα τέλη Σεπτεμβρίου είτε επιστολικά είτε με φυσική παρουσία.

Με το όπλο παρά πόδα

Οι προειδοποιήσεις για νοθεία δεν λείπουν, όπως και οι ανησυχίες για επεισόδια και για αυτό το λόγο πολλοί κυβερνήτες σε πολιτείες, όπου η πόλωση ήταν επικίνδυνα έντονη, έχουν ήδη κινητοποιήσει την πολιτοφυλακή. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια σχετική δημοσκόπηση τρεις στους τέσσερις ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θεωρούν πως η δημοκρατία απειλείται στη χώρα τους.

Ενθαρρυντικό από την άλλη ότι οκτώ στους δέκα δηλώνουν ότι δεν τίθεται θέμα αμφισβήτησης του αποτελέσματος. Το ερώτημα είναι φυσικά τι θα γίνει με το υπόλοιπο 20%, αφού κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τι είχε συμβεί τον Ιανουάριο του 2021 με την εισβολή στο Καπιτώλιο. Όπως δε μπορεί να αγνοήσει κανείς το ότι επί μια τετραετία ο Τραμπ συντήρησε το μύθο της δικής του «κλεμμένης νίκης» με τον οποίο μπήκε και στον προεκλογικό αγώνα.

Η αρετή της υπομονής

Θα ήταν πάντως έκπληξη με βάση τις υπάρχουσες ενδείξεις να έχει αποκρυσταλλωθεί το αποτέλεσμα πριν το πρωί της Τετάρτης, όταν θα κλείσουν οι κάλπες και στις τελευταίες πολιτείες. Δεν αποκλείεται, όπως δείχνει η εμπειρία από το παρελθόν, να χρειαστούν ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες υπομονής, μέχρι να υπάρξει οριστικό και επίσημο αποτέλεσμα.

Πάντως ορισμένες πολιτείες φρόντισαν να αλλάξουν τους κανόνες της καταμέτρησης, προκειμένου να αποφύγουν περιττές καθυστερήσεις, που δίνουν τροφή και χρόνο και σε θεωρίες συνωμοσίας. Ωστόσο προβληματισμό έχει προκαλέσει η παρατήρηση ότι αυτή την πρωτοβουλία δεν πήραν κυβερνήτες που ανήκουν στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων.

Φυσικά ο φόβος για αμφισβήτηση του αποτελέσματος και πιθανά παρατράγουδα έχει να κάνει με την περίπτωση ήττας του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτή τη φορά πάντως ο μεγιστάνας της πολιτικής δεν θα έχει στα χέρια του τα εργαλεία που είχε το 2020 ως εν ενεργεία πρόεδρος. Έχει όμως από την άλλη μετατρέψει το κόμμα του σε μια φανατική ομάδα πιστών του, που δηλώνουν έτοιμοι να τον ακολουθήσουν σε οποιαδήποτε επιλογή του.

Ξένοι στην ίδια χώρα

Αυτό που θα επιβεβαιώσουν οι εκλογές είναι ο διχασμός της αμερικανικής κοινωνίας, που εγκυμονεί τον κίνδυνο η ακραία πόλωση να οδηγήσει σε ανοικτές συγκρούσεις. Κάποιοι έγραψαν αυτές τις ημέρες για δυο διαφορετικούς κόσμους, που ζουν χωριστά και δεν συναντιούνται, παρά μόνο ίσως τώρα για λίγα λεπτά σε ένα εκλογικό τμήμα.

Το πιο εντυπωσιακό ίσως είναι ότι αυτό το χάσμα εμφανίζεται να διευρύνεται απειλητικά σε μια περίοδο που η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται με πολύ πιο ικανοποιητικούς ρυθμούς από ότι για παράδειγμα η Ευρώπη, η ανεργία έχει υποχωρήσει και οι ΗΠΑ συνεχίζουν να αποτελούν μαγνήτη για μετανάστες, όπως δείχνει και η αύξηση του πληθυσμού της κατά 5 εκατομμύρια από το 2021 μέχρι σήμερα. Είναι ένα σημείο προβληματισμού για το μέλλον μιας υπερδύναμης, που ανεξαρτήτως προέδρου θέλει να διατηρήσει τον ηγεμονικό της ρόλο στον πλανήτη.

Ξενυχτώντας στο Βερολίνο    

Στη Γερμανία, όπως και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, θα ξενυχτήσουν αγωνιώντας για το αποτέλεσμα. Φυσικά και απεύχονται μια νίκη του Τραμπ σε μια περίοδο, που κυριαρχείται από βομβαρδισμό κακών ειδήσεων για την οικονομία και συνεχείς προστριβές εντός της κυβέρνησης.

Αυτό που σχολιάζουν πάντως πολλοί αρθρογράφοι μετά και την τελευταία ενδοκυβερνητική κρίση είναι ότι μια νίκη του Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου θα ανάγκαζε τους τρεις κυβερνητικούς εταίρους στο Βερολίνο να σφίξουν τα δόντια και να βρουν έναν τρόπο να συνεχίσουν να συγκυβερνούν, αφού θα ήταν ανεύθυνο να προκαλέσουν μια διάλυση της κυβέρνησης εν μέσω μιας τέτοιας αλλαγής των… πλανητικών συσχετισμών. Αλλά αυτή είναι μια σκέψη των δημοσιογράφων. Το πώς μπορεί να σκέφτεται ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ ή ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ είναι κάτι που το ξέρουν μόνο οι ίδιοι.