Βρετανία: Νέος προϋπολογισμός, νέες περικοπές

Είναι από τις ελάχιστες φορές, αλλά ίσως από τις πιο σημαντικές, που οι κάμερες στράφηκαν προς την μαύρη πόρτα του Number 11, της Ντάουνινγκ Στριτ. Είναι η πόρτα που ανοίγει για κάθε υπουργό Οικονομικών και από την οποία βγήκε σήμερα το πρωί στις 10:32 τοπική ώρα ο Τζέρεμι Χαντ, ώστε να καταθέσει έναν «ιστορικής σημασίας», για πολλούς, προϋπολογισμό (Autumn Budget).

Η κατάθεση των νέων αυτών μέτρων έχει συζητηθεί περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο το τελευταίο διάστημα, καθώς έρχεται μετά από μία περίοδο αναταραχής με παραιτήσεις πρωθυπουργών, υπουργών Οικονομικών και στελεχών της κυβέρνησης οι οποίες οδήγησαν στην αποσταθεροποίηση της χώρας πολιτικά και οικονομικά. Τα σημερινά πρωτοσέλιδα κατακλύζονται από τον Τζέρεμι Χαντ. Χαρακτηριστικότερος τίτλος εκείνος της εφημερίδας «i» η οποία γράφει: «Ο Χάντ αποκαλύπτει τη νέα εποχή λιτότητας για το Ηνωμένο Βασίλειο».

Οι αντιδράσεις της σημερινής κατάθεσης του προϋπολογισμού κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος, καθώς τα επόμενα χρόνια θα υπάρξουν περικοπές 55 δισεκατομμυρίων λιρών, που θα βαρύνουν τους φορολογούμενους.

Τι συμπεριλαμβάνει το νέο πακέτο μέτρων

Ο υπουργός Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ, ο τέταρτος σε αυτή τη θέση γι αυτή τη χρονιά, ξεκίνησε την ομιλία του με την επισήμανση για «πρωτοφανείς διεθνείς αναταραχές». Και εκεί κρύβεται ο λόγος, για τον υπουργό Οικονομικών, που τον οδήγησε στην απόφαση αυστηρότερων μέτρων που όμως «θα βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε το αυξανόμενο κόστος ζωής αλλά και να αποκαταστήσουμε τη βρετανική οικονομία».

Ο νέος προϋπολογισμός αφορά τα επόμενα πέντε χρόνια, δηλαδή τις χρονιές από το 2023 μέχρι και το 2028, ενώ ο Χάντ υποστήριξε ότι υπάρχουν «τρία βασικά σημεία στο σημερινό πακέτο: σταθερότητα, ανάπτυξη και δημόσιες υπηρεσίες».

Σε κάθε μέτρο που κατέθετε, παρέδιδε τις προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού (OBR), το οποίο υπολογίζει ότι ο πληθωρισμός για το 2023 θα πέσει στο 9,1% ενώ από το 2024 στο 7,4%. Μεταξύ άλλων στο στόχαστρο μπήκαν οι ενεργειακοί κολοσσοί. Σε μία αιφνιδιαστική κίνηση ο υπ.Οικονομικών ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιανουαρίου μέχρι τον Μάρτιο του 2028 αυξάνεται ο έκτακτος φόρος κερδών, από 25% στο 35%. Επιπλέον η οικονομική βοήθεια στους ενεργειακούς λογαριασμούς προβλέπεται να περιοριστεί από τον Απρίλιο του 2023.

Άλλος ένας τρόπος για να εξοικονομήσει χρήματα το Ηνωμένο Βασίλειο είναι, σύμφωνα με τον Χάντ, να περιορίσει την αναπτυξιακή βοήθεια που προσφέρει η χώρα σε οικονομικά ασθενέστερα κράτη (national aid).

Αυξήσεις στις συντάξεις

Τα νέα μέτρα επηρεάζονται από τον αυξημένο πληθωρισμό, κάτι που δια στόματος υπουργού αναγκάζει την κυβέρνηση να «παγώσει» τα όρια στις φορολογικές κλίμακες. Όμως ο Χαντ ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει το Minimum Living Wage – κάτι σαν το κατώτατο ωρομίσθιο – από 9,50 λίρες την ώρα στις 10,42 λίρες από τον Απρίλιο και για όσους είναι άνω των 23 ετών. Από τον ίδιο μήνα θα αυξηθούν και οι κρατικές συντάξεις κατά 10,1%.

Παράλληλα, αν και δεσμεύτηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μείνει πιστό στους οικολογικούς στόχους που είχε θέσει στη Σύνοδο της Γλασκόβης COP26, ανακοίνωσε ότι τα ηλεκτρικά οχήματα δεν θα έχουν φοροαπαλλαγές μετά το 2025.

Σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο τομέας της παιδείας αλλά και της υγείας για την Αγγλία δεν θα επηρεαστεί αρνητικά, καθώς η χρηματοδότηση του NHS θα αυξηθεί κατά 3,3 δισεκατομμύρια κάθε χρόνο για τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ τα σχολεία θα λάβουν επιπλέον 2,3 δις λίρες για τις χρονιές 2023 και 2024.

Αβέβαιο το μέλλον για τη χώρα

Σε μία προσπάθεια το Ηνωμένο Βασίλειο να παραμείνει ενωμένο, θα δώσει περισσότερα χρήματα προς τις κυβερνήσεις της Σκωτίας, της Ουαλίας και της Β.Ιρλανδίας καθώς το τελευταίο διάστημα εντείνονται οι φωνές αυτών των εθνών για την απόσχισή τους.

Ο ρόλος του Τζέρεμι Χάντ είναι από τους πιο δύσκολους. Ο ίδιος πρέπει να αποκαταστήσει τη σταθερότητα και την αξιοπιστία της οικονομίας, ώστε να σταθεροποιηθούν οι αγορές. Δεν είναι «κρυφό μυστικό», όπως σχολιάζουν πολλοί αναλυτές, ότι η κατάσταση χειροτέρεψε για την χώρα μετά την κατάθεση του μίνι– προϋπολογισμού από τον προκάτοχό του Κούασι Κουαρτένγκ, στις 23 Σεπτεμβρίου. Ο Κουαρτένγκ πυροδότησε αναταραχή στις αγορές, καθώς ανακοίνωσε «εκτόξευση» του κρατικού δανεισμού και άλλα αμφιλεγόμενα μέτρα, που ευνοούσαν τα «golden boys». Ως αποτέλεσμα, η λίρα βρέθηκε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίο, ενώ και η Τράπεζα της Αγγλίας υιοθέτησε πιο αυστηρή περιοριστική στάση.

Η Τράπεζα της Αγγλίας (Bank of England) έχει ήδη προβλέψει ότι η χώρα οδεύει προς την πιο παρατεταμένη ύφεση των τελευταίων 100 χρόνων, δηλαδή από τη δεκαετία 1920 όπου και άρχισε να γίνεται η καταγραφή των στοιχείων.

Ζωή Κατζαγιαννάκη, Λονδίνο