Γερμανία: Οι δασικές πυρκαγιές νέα πραγματικότητα

Παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας και υψηλές θερμοκρασίες  γίνοντσι Τους τελευταίους μήνες εν μέσω ξηρασίας και καύσωνα η χώρα ταλανίζεται από πυρκαγιές. Πώς φτάσαμε όμως μέχρι εδώ και πώς μπορεί  να λυθεί αυτό το πρόβλημα;

Προσφατα στο Βρανδεμβούργο κάηκε βλάστηση έκτασης 4.000 στρεμμάτων. Θα πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι ανάλογες εικόνες θα μας απασχολούν συχνότερα στο μέλλον; Υπάρχουν τρόποι να προστατεύσουμε καλύτερα τα δάση;

Ο Σοχίντ Σάχα ερευνητής του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Καρλσρούης (KIT) δηλώνει  πως οι φωτιές δεν του προκαλούν έκπληξη. «Η Γερμανία αποτελεί πλέον χώρα που μαστίζεται από δασικές πυρκαγιές» αναφέρει ο ίδιος. Η ερευνητική του ομάδα εξετάζει πως το δασικό οικοσυστήματος στην περιοχή Τροϊενμπρίτσεν του Βρανδεμβούργου θα επανέλθει μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές.  «Ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, βιώνουμε τώρα κύματα καύσωνα και μακροχρόνιες ξηρασίες, παράγοντες που φυσικά αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς», λέει ο Σάχα. Μετρήσεις της Γερμανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (DWD) έδειξαν πρόσφατα ότι η θερμοκρασία στην Γερμανία αναμένεται να αυξηθεί κατά μέσο όρο έως και ένα βαθμό τα επόμενα χρόνια συγκριτικά με τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Βασικά αίτια πρόκλησης δασικής πυρκαγιάς

Από μόνες τους οι υψηλές θερμοκρασίες δεν προκαλούν φωτιές. Σύμφωνα με τον επιστήμονα Κρίστοφερ Ράιερ «όσο μεγαλύτερη θερμοκρασία έχει το έδαφος τόσο περισσότερο νερό εξατμίζεται». Ο ειδικός σε θέματα κλιματικής αλλαγής οικοσυστημάτων του Ερευνητικού Ινστιτούτου Κλιματικής Αλλαγής Πότσνταμ (PIK) θεωρεί ότι λόγω των υψηλών θερμοκρασιών η βλάστηση μετατρέπεται σε εξαιρετικά εύφλεκτο υλικό. Σύμφωνα με τον Ράιερ, εάν τα κύματα καύσωνα συνοδεύονται από παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, αυξάνεται ο κίνδυνος δασικών πυρκαγιών.

Το κρατίδιο του Βρανδεμβούργου βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις περισσότερες πυρκαγιές το 2021, καθώς ξέσπασαν εκεί συνολικά 168 πυρκαγιές απανθρακώνοντας έκταση 420 στρεμμάτων. Το 70% της δασικής έκτασης καλύπτεται από διάφορα είδη πεύκων. Τον 18ο αιώνα, οι βελανιδιές και οξιές που κυριαρχούσαν στην ευρύτερη περιοχή του κρατιδίου αντικαταστάθηκαν από τα ταχέως αναπτυσσόμενα πεύκα για να καλύψουν τη μεγάλη ζήτηση για ξύλο. Αυτή η στρατηγική συνεχίστηκε και κατά την περίοδο της Ανατολικής Γερμανίας. Στα πευκοδάση τόσο τα δέντρα όσο και το ίδιο το χώμα το οποίο είναι γεμάτο πευκοβελόνες αποτελούν εύφλεκτα υλικά ενώ παράλληλα το ποσοστό βροχοπτώσεων στο Βρανδεμβούργο είναι εξαιρετικά χαμηλότερο από ό,τι στη Βαυαρία.

Αναγκαία η βελτίωση της δασοπροστασίας

Σύμφωνα με την πρωτοβουλία Χέλμχολτς έχουν αυξηθεί οι προειδοποιήσεις κινδύνου δασικής πυρκαγιάς στην Γερμανία. Από το 1961 έως το 1990, περίπου 27 ημέρες το χρόνο έδειχναν υψηλό ή πολύ υψηλό δείκτη κινδύνου δασικών πυρκαγιών. Την περίοδο 1981 έως 2010 ο δείκτης βρισκόταν περίπου στις 33 ημέρες το χρόνο ενώ από το 1991 έως το 2019 αυξήθηκε στις 38 ημέρες. Ως εκ τούτου, ο Σοχίντ Σάχα ισχυρίζεται πως οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές που καλύπτουν αρκετές εκατοντάδες στρέμματα πρέπει να αναμένονται στη Γερμανία σε τακτική βάση. Σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Ράιερ, στο Βρανδεμβούργο οι υψηλές θερμοκρασίες, η ξηρασία και οι άνεμοι θέτουν «πολύ ακραίες καιρικές συνθήκες πυρκαγιάς». Παράλληλα προσομοιώσεις του Ινστιτούτου PIK έχουν δείξει ότι ο δείκτης κινδύνου δασικών πυρκαγιών θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον.

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης ο επιστήμονας Σοχίντ Σάχα παραμπέμπει στο μοντέλο των ΗΠΑ όπου η δασοφυλακή επενδύει το ήμισυ του ετήσιου προϋπολογισμού της στην πυροπροστασία. Για τη Γερμανία προτείνει την στελέχωση και εκπαίδευση επιπλέον ανθρωπίνου δυναμικού στην καταπολέμηση των δασικών πυρκαγιών καθώς και αλλαγές στις υποδομές και τις αρμοδιότητες. Ταυτόχρονα θεωρεί αναγκαία την διάθεση περισσότερων πόρων για την πρόληψη πυρκαγιών, την πυρόσβεση και την αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων.

Μάρκ Φλάισμαν, dpa

Επιμέλεια: Ιωσηφίνα Τσαγκαλίδου