Γερμανία: Ποιος (δεν) φοβάται το φρένο χρέους;

Η εφημερίδα Bild, πιστή στο στυλ της, το περιγράφει σαν να επίκειται η συντέλεια της κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον Όλαφ Σολτς. "Εξέγερση του SPD κατά του Σολτς. 30 βουλευτές απειλούν να εγκαταλείψουν τον συνασπισμό. Η εξέγερση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου κυβερνητική κρίση και να σημάνει το τέλος του συνασπισμού" περιγράφει την κατάσταση ο αρθρογράφος της. Πρόκειται για ένα παλαιό θέμα, που όμως συνεχώς ορθώνεται σαν εμπόδιο στην κατάρτιση ενός ακόμη κρίσιμου προϋπολογισμού για το 2025. Θα πρέπει να τηρηθεί ο κανόνας του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, τον οποίο επιτάσσει εδώ και 15 χρόνια το Γερμανικό Σύνταγμα επιτρέποντας ανάληψη χρεών μόνο σε ποσοστό 0,35% του ΑΕΠ;

"Το δόγμα των μηδενικών ελλειμμάτων σημαίνει ακινησία"

Αυτή τη φορά ο καμβάς είναι διαφορετικός, γιατί η συζήτηση γίνεται υπό το φως των εκλογικών αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών, των μοναδικών σε παγγερμανική εμβέλεια που ανέδειξαν μια κυβέρνηση συνασπισμού "σκιά" του εαυτού της. Με τους Σοσιαλδημοκράτες να έχουν επιτύχει το χειρότερο εκλογικό τους αποτέλεσμα, τους Πράσινους να έχουν υποστεί πραγματική καθίζηση με απώλεια 8% της δύναμής τους σε σχέση με πριν από 5 χρόνια, και τους Φιλελεύθερους του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, θεματοφύλακα της δημοσιονομικής "αρετής", να τη γλυτώνει στο παρατρίχα. Και τα τρία κόμματα φοβούνται ότι στις επόμενες βουλευτικές εκλογές του χρόνου η πολιτική τους φθορά θα πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις, με κερδισμένες ακροδεξιές και εθνολαϊκιστικές δυνάμεις.

Υπάρχει όμως και η ασθενούσα γερμανική οικονομία, η οποία αναμένεται να συρρικνωθεί φέτος κατά 0,3%, σύμφωνα με πρόβλεψη του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας και Επιχειρηματικής Έρευνας του Ιδρύματος Χανς Μπλέκερ, το οποίο πρόσκειται στα συνδικάτα. Κι αυτό λόγω μεταξύ άλλων παραγόντων και της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης.  Έτσι η "εξέγερση" κατά την ανάγνωση της Bild ίσως να ήταν αναμενόμενη και εκδηλώθηκε από όλες τις πτέρυγες της Κ.Ο. του SPD κατά του ίδιου του Όλαφ Σολτς. Σε κοινή ανακοίνωση ζητούν να γίνει επίκληση των εξαιρέσεων που προβλέπει το Σύνταγμα και να κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για να μπορεί η χώρα να προσφύγει σε δανεισμό. "Το δόγμα των μηδενικών ελλειμμάτων σημαίνει ακινησία και οικονομικό ανορθολογισμό", αναφέρεται σε ανακοίνωση του Seeheimer Kreis, μιας ομάδας εργασίας βουλευτών του κόμματος που τάσσεται υπέρ μιας ρεαλιστικής πολιτικής, του Netzwerk Berlin, ενός δικτύου προοδευτικών σοσιαλδημοκρατών βουλευτών, και της αριστερής πτέρυγας του κόμματος.

"Λόγω της κατάστασης ανάγκης στην Ουκρανία και των πλημμυρών θα πρέπει να κάνουμε χρήση της εξαίρεσης για το φρένο χρέους και φέτος", τονίζεται στην ανακοίνωση.  Εκείνο που ζητούν είναι να δημιουργηθούν νέα περιθώρια για "ειδικές επενδύσεις", προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας ως τόπου εγκατάστασης επιχειρήσεων, επαρκή κρατική χρηματοδότηση για την ασφάλεια και τις κοινωνικές δαπάνες και μεταρρύθμιση του φρένου χρέους, ώστε το κράτος να μπορεί γενικά να είναι πιο ευλύγιστο στην ανάληψη χρέους

Τήρηση του Συντάγματος ή διάλυση του συνασπισμού;

Η πίεση προς τον Κρίστιαν Λίντνερ αλλά και τον ίδιο τον καγκελάριο εντείνεται. Μόλις την Κυριακή, στη θερινή συνέντευξη στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD με φόντο την ηλιόλουστη Μπούντεσταγκ, ο Σολτς στήριξε τον υπουργό του. "Πρέπει να τα βγάλουμε πέρα με τα χρήματα που έχουμε. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το αποφύγουμε αυτό" είπε με ύφος που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Στην κοινοβουλευτική ομάδα του SPD δεν αποκλείουν τώρα  διάσπαση του συνασπισμού, σε περίπτωση που ο Λίντνερ τραβήξει την πολιτική του και επιμείνει στην εξοικονόμηση 25 έως 30 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Για "λαϊκισμό των Σοσιαλδημοκρατών" έκανε αμέσως λόγο ο Γενικός Γραμματέας του FDP, Μπιτζάν Τζιρ-Σαράι απορρίπτοντας μετά βδελυγμίας τις σοσιαλδημοκρατικές αξιώσεις. "Πολιτική δανεισμού θα έβλαπτε τη Γερμανία λόγω της αύξησης των επιτοκίων και του πληθωρισμού. Οι εκκλήσεις για έκτακτη ανάγκη είναι επί του παρόντος πληθωριστικές", δήλωσε. Παρατηρητές διαγιγνώσκουν εκνευρισμό στις τάξεις των Φιλελευθέρων. "Το Σύνταγμα υπερισχύει των ευσεβών πόθων των Σοσιαλδημοκρατών" δήλωσε ο Κρίστοφ Μάιερ, το νούμερο δύο της Κ.Ο. Και πέταξε το γάντι. "Το SPD πρέπει να αποφασίσει εάν θα τηρήσει το Σύνταγμα ή αν θα διαλύσει τον συνασπισμό". Τον μέσο δρόμο επέλεξε ο επικεφαλής της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), Ζίγκφριντ Ρούσβουρμ. Ζήτησε σημαντικά περισσότερες δημόσιες επενδύσεις με ταυτόχρονη τήρηση του φρένου χρέους.

"Δεν ζητάμε πρόσθετες κρατικές δαπάνες", δήλωσε χθες, Ημέρα της Βιομηχανίας, στο Βερολίνο. "Αντίθετα, χρειαζόμαστε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ψηφιακή διοίκηση και "το θάρρος να πάρουμε άβολες και επώδυνες αποφάσεις" κατά την ιεράρχηση των κονδυλίων του προϋπολογισμού". Ο "ατάραχος" καγκελάριος είναι πάντως πεπεισμένος ότι η κυβέρνηση θα μπορέσει να καταθέσει κοινό σχέδιο προϋπολογισμού τον Ιούλιο με στόχο το υπουργικό συμβούλιο στις 3 Ιουλίου, αλλά το διόρθωσε για τις 17 Ιουλίου. Πώς αυτό θα γίνει χωρίς να κάνει πίσω η μία ή η άλλη πλευρά, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς. Μια ιδέα που διαβάζει κανείς σε πολλά δημοσιεύματα είναι το ενδεχόμενο να δοθεί ως αντάλλαγμα κάτι στο FDP που να είναι "επώδυνο" για το SPD, όπως κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης ακόμη και για υψηλόμισθους και επιχειρήσεις, προκειμένου να δοθεί νέα οικονομική ώθηση. Tελικά τι είναι προτιμότερο: ο δημοσιονομικός "κορσές", ή στρατιωτική νίκη της Ουκρανίας;