Γιατί κωλυσιεργούν οι διαπραγματεύσεις για το κλίμα;

Στην καυτή της φάση μπήκε από χθες, 17.11, η Διάσκεψη των ΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, γνωστή και ως Cop27. Ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έκανε έκκληση για άμεση ανάληψη δράσης, αλλά τίποτα δεν προμηνύει ότι η διάσκεψη θα ολοκληρωθεί κάποια στιγμή  μέχρι το βράδυ. Αυτό τουλάχιστον διδάσκει η εμπειρία προηγούμενων συναντήσεων. Τα δυσκολότερα έμεναν πάντα για το τέλος, οι εθνικές αντιπροσωπείες έδιναν αγώνα για να περάσουν τις θέσεις τους στην τελική απόφαση, κι αυτό οδηγούσε αναγκαστικά στην παράταση των εργασιών, ακόμη και κατά δύο ημέρες σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Ο χρόνος πιέζει, γιατί τα 8 προηγούμενα χρόνια ήταν τα πιο ζεστά από την έναρξη καταγραφής των μετεωρολογικών συνθηκών, τα καλοκαίρια στην Ευρώπη χαρακτηρίστηκαν από ξηρασία που αυξήθηκε λόγω της κλιματικής κρίσης.

"Σταματήστε την υποκρισία"

Η Ανναλένα Μπέρμποκ, η γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν θα μπορέσει να φύγει από το Σαρμ Ελ Σέιχ σύντομα: «Σε κάθε περίπτωση, δεν ετοίμασα τη βαλίτσα μου για το απόγευμα της Παρασκευής, αυτές είναι οι εμπειρίες που είχαμε στο παρελθόν» είπε. Έτσι οι διαπραγματεύσεις τραβούν ξανά σε μάκρος και όπως φαίνεται δεν καταγράφεται σχεδόν καμία πρόοδος αυτή τη στιγμή. Μάλλον είναι απίθανο ότι η φετινή Παγκόσμια Διάσκεψη για το Κλίμα θα ολοκληρωθεί στις 18 Νοεμβρίου, όπως αναφέρεται στο πρόγραμμα. Δεν θα πρέπει να θεωρηθεί τυχαίο ότι η Μπέρμποκ συνεχίζει τις συνομιλίες σε διμερές επίπεδο, παρατηρητές κάνουν λόγο για μια δύσκολη φάση διαπραγμάτευσης. Ορισμένες χώρες φαίνεται ότι μπλοκάρουν αποφάσεις, κυρίως για την προστασία του κλίματος και τις επιπτώσεις και απώλειες που σχετίζονται με αυτό. "Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν χώρες που βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά και λόγω του ιδίου συμφέροντος. Δυστυχώς δεν είμαστε εκεί που θέλουμε να είμαστε". Στις διαπραγματεύσεις ζητούμενο είναι η μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με το 1990, και εκεί μεταξύ άλλων η Κίνα και η Σαουδική Αραβία πατούν φρένο στο επίμαχο θέμα του ποιος θα πληρώσει τις κλιματολογικές καταστροφές μπλοκάροντας τη διαδικασία.

Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών ασκεί πιέσεις ιδιαίτερα στην Κίνα να συμβάλει στο ταμείο για τις κλιματικές καταστροφές, "κυρίως τη στιγμή που η χώρα δεν είναι διατεθειμένη μελλοντικά να μειώσει δραστικά τις δικές της ρυπογόνες εκπομπές". Η στιβαρή Γαλλίδα διπλωμάτης Λοράνς Τουμπιανά, που θεωρείται αρχιτέκτων της Συμφωνίας των Παρισίων του 2015 για το Κλίμα, θέτει υπό πίεση τους συμμετέχοντες. "Έχουμε ακόμη κάτι λιγότερο από μια ημέρα *η διάσκεψη τελειώνει το βράδυ της Παρασκευής. Σταματήστε την υποκρισία και τα παιγνίδια σε κρίσιμα ζητήματα. Ο χρόνος που μας απομένει είναι ελάχιστος, εάν θέλουμε οι διαπραγματευτές να επιτύχουν κάτι". Η Τουμπιανά ζητά "σοβαρή πρόοδο" στα αιτήματα των φτωχών χωρών να αποζημιωθούν για τις καταστροφές που έχουν υποστεί λόγω κλιματικής αλλαγής. "Εάν οι άνθρωποι εδώ είναι σοβαροί, θα πρέπει να αντιληφθούν ότι ζημιές και απώλειες είναι ένα συλλογικό πρόβλημα, για το οποίο θα πρέπει να βρούμε νέα μέσα".

Λούλα σαν ποπ-σταρ

Και απευθυνόμενη σε εταιρείες ενέργειας, που δεν μπορούν, όπως ισχυρίζονται, να καταργήσουν εν μια νυκτί τα ορυκτά καύσιμα, είπε: "Πόσες νύχτες το λέτε αυτό; Ο μεγάλος αριθμός λομπιστών στη διάσκεψη από τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου πιθανόν να είναι ένα καλό σημάδι, γιατί ίσως τώρα γνωρίζουν ότι ο χρόνος τους τελειώνει".  Υπάρχουν όμως και κάποια σημάδια ελπίδας. Ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα ντα Σίλβα έγινε δεκτός στη Διάσκεψη σχεδόν σαν ποπ σταρ.Μετά τη μαχητική ομιλία του, καταχειροκοροτήθηκε. Στόχος του Λούλα είναι να σώσει το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και να ξανακτίσει τη Βραζιλία. Η Γερμανία εξήγγειλε ότι μετά την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων από τον Λούλα θα ξεπαγώσει τη βοήθεια για τα δάση της χώρας του., Μάλιστα ο νέος πρόεδρος θέλει να φιλοξενήσει την COP30 το 2025 στη χώρα του. Στον διεθνή αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής το Βερολίνο θέλει στο μέλλον να αυξήσει την οικονομική του συνεισφορά.

Τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος ανακοίνωσαν ότι θα διαθέσουν επιπλέον 30 εκ. ετησίως ανά υπουργείο για το διεθνές Ταμείο Προσαρμογής, όπως εξήγγειλαν στο Σαρμ ελ Σέιχ οι υπουργοί Μπέρμποκ και Λέμκε. Κορυφαία προτεραιότητα του Ταμείου είναι να στηρίξει τις περιοχές που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Εκκλήσεις στους συνέδρους απηύθυνε ακόμη και ο Πάπας. "Δε θα πρέπει να κουραζόμαστε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας αναφορικά με δραματικές διαστάσεις τις κλιματικής αλλαγής" έγραψε στο Twitter. „Χρειάζονται συγκεκριμένες και μακρόπνοες ενέργειες, ειδικά σε σχέση με τις νεώτερες γενιές, πριν είναι πολύ αργά". Όλα αυτά δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, αν και οι Αιγύπτιοι διοργανωτές πιέζουν για απτά αποτελέσματα έστω και στις "καθυστερήσεις". 

Ειρήνη Αναστασοπούλου/dpa/tagesschau/afp