ΕΕ-Κίνα: Τελικά σώθηκαν τα προσχήματα

Οι προσδοκίες γύρω από τη καθιερωμένη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Κίνας που γίνεται κάθε χρόνο ήταν επίτηδες χαμηλές. Όλοι υπέθεταν στην ΕΕ ότι οι διαφορές θα ήταν ανυπέρβλητες και κατά συνέπεια από τη συνάντηση δεν θα μπορούσε να εκδωθεί κοινό ανακοινωθέν. Αλλά η κινεζική αντιπροσωπεία ήρθε στις Βρυξέλλες έτοιμη για δεσμεύσεις και έτσι σώθηκαν τα προσχήματα. Η διαφαινόμενη σύγκρουση σε διπλωματικό επίπεδο μετά από διαπραγματεύσεις 50 ωρών δεν συνέβη.

Κοινά συμφέροντα απέναντι στις ΗΠΑ

«Οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες αλλά στο τέλος καρποφόρησαν» συνόψισε ο προεδρεύων της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ. «Δύο εταίροι πρέπει να βασίζονται στην αρχή της αμοιβαιότητας» συνόψισε και η κινεζική πλευρά δίνοντας έμφαση στο γεγονός, ότι υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες «ΕΕ και Κίνα έχουν μεγάλο συμφέρον να υπάρχει ένα λειτουργικό εμπορικό σύστημα βασισμένο σε κανόνες». Πρόκειται για σαφή υπαινιγμό στον εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα και τις νέες απειλές από την Ουάσινγκτον προς τους Ευρωπαίους για την επιβολή δασμών ύψους 11 δισ. δολαρίων σε ευρωπαϊκά προϊόντα για να αντισταθμιστούν οι επιδοτήσεις από τα 28 κράτη-μέλη προς τον ευρωπαϊκό κολοσσό Airbus. Η εξαγγελία, όπως ήταν φυσικό, επισκίασε τη συνάντηση του κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ με τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών. 

Και για τις δύο πλευρές τέθηκε το πρωταρχικό ερώτημα του ποιος είναι ο πιο ισχυρός στρατηγικός στόχος: να καθιερωθεί μια μορφή συνεργασίας τώρα που οι αμερικανικές πιέσεις γίνονται πιο ισχυρές ή να επιβάλλει η κάθε πλευρά τα δικά της συμφέροντα. Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ είναι ο δεύτερος σε μέγεθος εμπορικό εταίρος της Κίνας. Ωστόσο και για τους Ευρωπαίους το Πεκίνο έρχεται σε δεύτερη θέση. Σε αυτήν την συγκυρία η κινεζική πλευρά επέλεξε ότι δεν θέλει να αντιπαρατεθεί παράλληλα με όλους τους διεθνείς εταίρους. Εκείνο που ικανοποίησε την ΕΕ είναι ότι η Κίνα για πρώτη φορά συναίνεσε στο να συνεργαστεί στη μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Και υποσχέθηκε ίση μεταχείριση των ευρωπαίων επιχειρηματιών.

Μακρόν: «Τέλος στην αφέλεια της ΕΕ»

Επ΄αυτού ο κινέζος πρωθυπουργός έκανε κάτι σαν μια αλλαγή στρατηγικής. Επιπλέον υποσχέθηκε παραχωρήσεις  για διάλογο σχετικά με κρατικές επιδοτήσεις κινέζων επιχειρηματιών με στόχο να ενισχυθούν οι διεθνείς κανόνες που διέπουν αυτήν την πτυχή. Εάν η Κίνα τηρήσει τις υποσχέσεις της είναι ένα άλλο θέμα. Η εμπειρία από το παρελθόν έδειξε ότι το 2017, όταν ο πρόεδρος Σι Ζιπίνγκ από το βήμα του Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός εξήγγειλε μεγαλύτερο άνοιγμα των αγορών της χώρας δεν ακολούθησαν πράξεις. Αντίθετα ο Λι Κεσιάγκ διαβεβαίωσε στις Βρυξέλλες ότι «θα πρέπει να τηρούνται οι υποσχέσεις». Η Κίνα δεν είναι εύκολος εταίρος για την ΕΕ. Εξετάζοντας τις σχέσεις της έχει οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι σε μερικούς τομείς είναι φιλική προς τους επενδυτές χώρα σε άλλους τομείς όμως εμπορικά ανταγωνιστική.

Είναι ενδεικτικό ότι ο γάλλος πρόεδρος σε συνάντηση που είχε πρόσφατα στο Παρίσι με τον κινέζο ομόλογό του μίλησε για «τέλος στην εποχή της αφέλειας» απέναντι στην Κίνα. Η συνάντηση των Βρυξελλών ήταν η πρώτη συνάντηση μετά την αυστηροποίηση των βασικών θέσεων της ΕΕ απέναντι στη χώρα. Ρεαλιστικά η ΕΕ θέλει να καταργήσει την ανισότητα στη μεταχείριση ευρωπαίων που δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Υπό αυτό το πρίσμα η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-Κίνας ήταν μια πρώτη επιτυχία, ακόμη κι αν ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ δεν παρέλειψε αιχμές του τύπου ότι «θα πρέπει να διατρέχει η ειλικρίνεια τις διμερείς σχέσεις».

Μπάρμπαρα Βέζελ 

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου