Ελίας, 102 χρονών, επιζών του Άουσβιτς

Κι όμως επιβίωσε. Όχι μόνο από το στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς, αλλά κι από το Μπούχενβαλτ κι άλλα επτά στρατόπεδα του θανάτου. Οι γονείς και τα αδέλφια του δεν είχαν την ίδια τύχη. Στο Άουσβιτς ο Ελίας Φαϊντσίλμπεργκ συνάντησε και το περιβόητο «Άγγελο του Θανάτου», τον Γιόζεφ Μένγκελε, που έκανε φρικιαστικά πειράματα σε παιδιά και δίδυμα. «Αυτός με έστειλε στο Μπιρκενάου», θυμάται.

Amcha, «ένας από εμάς»

Αλλά πώς μπορεί να ξεχάσει; Σήμερα ο Ελίας είναι 102 χρονών. Ζει στο Ισραήλ και πολύ συχνά επισκέπτεται την Amcha. Είναι οργάνωση που ασχολείται με επιζώντες του Ολοκαυτώματος, της Σοά. Στα εβραϊκά σημαίνει «ένας από εμάς». Είναι κάτι σαν κωδική ονομασία μεταξύ των επιζώντων, που χρησιμοποιούσαν μετά τον πόλεμο για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους. Τι κάνει όμως ο Ελίας στην Amcha; Τι προσφέρει η οργάνωση στους επιζώντες; Πολλά και πολύ σημαντικά. Από χορό, μέχρι ομιλίες με διαφορετικό περιεχόμενο, όπως για τον Έλβις Πρίσλει. Είναι το κοινωνικό κομμάτι της προσφοράς του κέντρου. Επιπλέον προσφέρει ψυχολογική στήριξη και θεραπεία.

Κλινικός διευθυντής ο Μάρτιν Άουερμπαχ, γιος επιζώντος του Ολοκαυτώματος. Ξέρει από πρώτο χέρι τα ψυχολογικά τραύματα, που φέρουν επιζώντες μέχρι τα βαθιά τους γεράματα, όπως είναι η περίπτωση του Ελίας. Πριν δεκαετίες ήταν παιδιά, που έχασαν τους γονείς τους, ένα βαθύ παιδικό τραύμα που δεν τους έχει εγκαταλείψει. Ψυχολογικά βάρη που με την ηλικία γίνονται δυσβάσταχτα.

Να μην ξεχαστεί

«Αναλογιστείτε κάποιον που επέζησε από τον πόλεμο και είναι ηλικιωμένος», λέει ο Άουερμπαχ. «Λέει με το νου του, τα κατάφερα, γιατί ήμουν δυνατός. Και δεν θα επιτρέψω ποτέ στη ζωή μου να αισθανθώ πάλι αδύναμος. Αλλά τώρα είμαι γέρος και δεν μπορώ να τα φέρω μόνος μου βόλτα. Ξέρετε, αυτό προκαλεί ισχυρές αντιδράσεις φόβου». Ο ψυχοθεραπευτής κάνει μάλιστα λόγο για ένα νέο τραύμα των επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Με συμπτώματα πανικού, με εφιάλτες, ακόμη και με αυτοκτονικές σκέψεις. Η Amcha θέλει να βοηθήσει ανθρώπους, όπως τον Ελίας. Τελευταία διεύρυνε τον κύκλο και για παιδιά επιζώντων. Διότι ένα τμήμα των τραυματικών εμπειριών συνοδεύει και παιδιά των επιζώντων. «Οι επιζώντες χρειάζονται στην πραγματικότητα δύο πράγματα: αναγνώριση και ένταξη και κοινωνικές δομές», προσθέτει ο ψυχοθεραπευτής. Κι αυτό το προσφέρει το κέντρο.

Ο υπερήλικας Ελίας και επιζών από εννέα στρατόπεδα συγκέντρωσης ελπίζει ότι η μνήμη για το τι έγινε, θα πρέπει να μείνει άσβεστη, ακόμη και 75 χρόνια από την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τον Κόκκινο Στρατό.  «Η Σοά δεν πρέπει να ξεχαστεί» λέει, «κάθε χρόνο, κάθε μέρα και κάθε ώρα πρέπει να γίνεται αναφορά στο Ολοκαύτωμα. Δεν πρέπει να ξεχαστεί, αυτό που έγινε με τους Εβραίους κι άλλους λαούς».

Μπένγιαμιν Χάμμερ, ARD

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου