Επίσκεψη στη «χώρα-πρότυπο»

Μετά την προσφυγή της το 2010 στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας εξαιτίας της οξύτατης κρίσης που έπληξε τον τραπεζικό της τομέα, η Ιρλανδία ήταν η πρώτη χώρα που ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο του 2013 την επιτυχή της έξοδο από το μνημόνιο. Τα δάνεια ύψους 67,5 δις ευρώ από την ΕΕ και το ΔΝΤ απέτρεψαν τελικά την επαπειλούμενη χρεοκοπία.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας υπερέβη το 2010 το 30% του ΑΕΠ κι ενώ το προβλεπόμενο από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ επιτρεπόμενο όριο είναι μόλις 3%. Πολλές τράπεζες κρατικοποιήθηκαν. Επιπλέον η κυβέρνηση εφήρμοσε ένα εξαιρετικά σκληρό πρόγραμμα λιτότητας, περιέκοψε τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και τις κοινωνικές παροχές και αύξησε τον ΦΠΑ. Οι κρατικές δαπάνες περικόπηκαν και οι εισφορές αυξήθηκαν και πάλι το 2014, για έβδομη συνεχή φορά. Το έλλειμμα έπεσε στο 4,1%, ενώ η χώρα πέτυχε και μικρό πρωτογενές πλεόνασμα.

H συνταγή της ιρλανδικής επιτυχίας

Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Έντα Κένι έδωσε χθες από τις Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε με αφορμή τη μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης για την Ελλάδα, τη δική του εξήγηση για την επιτυχία του ιρλανδικού προγράμματος: «Στην περίπτωση της Ιρλανδίας η εμπιστοσύνη ανάμεσα στην κυβέρνηση και την τρόικα των δανειστών οικοδομήθηκε σταδιακά μέσα από τη διαδικασία υλοποίησης και αφού αποδείξαμε τι είμαστε σε θέση να κάνουμε».

Οι προσπάθειες που κατέβαλε η Ιρλανδία προκειμένου να αφήσει πίσω της την οικονομική κρίση ήταν αξιοσημείωτες. Οι Ιρλανδοί κλήθηκαν να πληρώσουν νέες εισφορές και ειδικό φόρο κατοικίας. Επίσης, αυξήθηκε ο φόρος εισοδήματος ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι έπρεπε να καταβάλουν πρόσθετες συνταξιοδοτικές εισφορές.

Την επιτυχία του προγράμματος οικονομικής εξυγίανσης επιβεβαίωσε εκτός των άλλων και η νέα αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον οίκο Standard & Poor's, που αύξησε πριν από πέντε εβδομάδες το αξιόχρεο της Ιρλανδίας από Α σε Α+. Μάλιστα, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο αξιολόγησης, το δημοσιονομικό της έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί κι άλλο το 2015 φθάνοντας το 2,8% του ΑΕΠ.

Κατανόηση για τις δυσκολίες των Ελλήνων

Ωστόσο, παρά το εξαίρετο παράδειγμα οικονομικής ανάκαμψης που συνιστά η Ιρλανδία, το οποίο και επικαλούνται οι υπέρμαχοι της πολιτικής λιτότητας, η οικονομική κρίση στην ζώνη του κοινού νομίσματος δεν έχει ξεπεραστεί, όπως καθιστά σαφές και η περίπτωση της Ελλάδας, η οποία δοκιμάζει τις αντοχές και τη συνοχή της νομισματικής ένωσης και ευρύτερα της Ευρώπης. Τη διαπίστωση αυτή έκανε και ο Γερμανός πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ στην προχθεσινή του συνέντευξη στο δεύτερο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ZDF με αφορμή τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις για το μέλλον της Ελλάδας. Όπως επισήμανε, «υπάρχει μια γενικευμένη δυσαρέσκεια και από τη μία ή την άλλη πλευρά υπάρχουν και κύματα οργής και ανυπομονησίας, αλλά αυτή η Ευρώπη έχει συμφωνήσει να μείνει ενωμένη και να διαχειριστεί από κοινού τις συγκρούσεις, τα προβλήματα αλλά και τις επιτυχίες».

Η όξυνση της ελληνικής κρίσης χρέους επαναφέρει στη σκέψη των Ιρλανδών τις πρόσφατες δυσκολίες που βίωσαν και οι ίδιοι. Έτσι εξηγείται και η κατανόηση που δείχνουν έναντι των Ελλήνων, με το μέτωπο συναίνεσης για ελάφρυνση των ελληνικών βαρών να είναι ευρύ και στο πεδίο των ιρλανδικών μέσων ενημέρωσης. Άλλωστε το κρατικό χρέος της χώρας, που ανέρχεται σε 110% του ΑΕΠ, δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο και απορροφά ετησίως διπλάσια ποσά από αυτά που δαπανώνται για τις υποδομές της χώρας.

Ρολφ Βένκελ / Άρης Καλτιριμτζής