Η Ιρλανδία αποχαιρετά την οικονομική κρίση

Επί πέντε χρόνια δύο υπουργοί έδωσαν σκληρή μάχη κατά του ιρλανδικού δημοσιονομικού ελλείμματος. Ο Μπρένταν Χόουλιν από το εργατικό κόμμα ήταν αρμόδιος για τις δαπάνες και ο Μάικλ Νούναν από το Fine Gael για τα δημόσια έσοδα. Η εξυγίανση των δημοσιονομικών έμοιαζε με ηράκλειο άθλο. Στον οικονομικό απολογισμό της ιρλανδικής κυβέρνησης για το 2015 ο Μπρένταν Χόουλιν περιγράφει με μελανά χρώματα το 2010, όταν η Ιρλανδία εκχωρούσε κυριαρχικά της δικαιώματα στους δανειστές στις Βρυξέλλες, στη Νέα Υόρκη και τη Φρανκφούρτη.

Το δημοσιονομικό έλλειμμα είχε φθάσει τότε στο 11% του ΑΕΠ, που αντιστοιχούσε σε 18,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Στα τέλη του 2015 το έλλειμμα περιορίστηκε σε μόλις 62 εκατομμύρια από 8 δισεκατομμύρια το 2014. Με άλλα λόγια η χώρα παρουσίασε έναν σχεδόν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Ο αρμόδιος για τις δημόσιες δαπάνες υπουργός, με φανερή υπερηφάνια, χαρακτηρίζει τα νέα στοιχεία εντυπωσιακά. Η οικονομική ανάκαμψη οφείλεται στη ραγδαία ανάπτυξη της οικονομίας. Ο Μάικλ Νούναν αμφισβητεί μάλιστα τις αιτιάσεις ότι η ανάκαμψη οφείλεται εν πολλοίς σε μια νέα «φούσκα».

Σημαντικά έσοδα από την φορολογία πολυεθνικών

Το 2015 η ανάκαμψη της ιρλανδικής οικονομίας έφθασε το 7%, ενώ για φέτος η ανάπτυξη θα περιοριστεί περίπου στο 4,5%. Ο υπουργός Δημοσίων Εσόδων άφησε να εννοηθεί ότι αναμένει κατά την τρέχουσα χρονιά μεγαλύτερη ανάπτυξη και ότι το έλλειμμα ενδεχομένως θα μηδενιστεί. Η μοναδική στην Ευρώπη αλματώδης ανάπτυξη οφείλεται στην ιδιωτική κατανάλωση, αλλά και τις επενδύσεις. Εξέχων είναι ο ρόλος και των εξαγωγών, που ελέγχονται κυρίως από πολυεθνικές. Μόνο από τη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων το κράτος διασφάλισε έσοδα μερικών δισεκατομμυρίων.

Μήπως όμως το γεγονός αυτό ενισχύσει στις επικρίσεις κατά του νέου ποσοστού φορολόγησης πολυεθνικών; Το Δουβλίνο καθιστά σαφές ότι το 12,5% δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Το ποσοστό δεν θα αλλάξει και δεν του περνά καν απ΄ το μυαλό να ζητήσει συγγνώμη γι' αυτό, τόνισε ο υπουργός Μάικλ Νούναν.

Υπόδειγμα αποδοτικής πολιτικής λιτότητας

Δεν αποκλείεται η Ιρλανδία να βγει τελικά κερδισμένη από τη μεταρρύθμιση της διεθνούς φορολόγησης επιχειρήσεων. Το 2015 μερικές πολυεθνικές ψηφιακής τεχνολογίας μετέφεραν τις ευρεσιτεχνίες τους από φορολογικούς παραδείσους της Καραϊβικής στην Ιρλανδία και καταβάλλουν πλέον λίγο περισσότερους φόρους. Έτσι η Ιρλανδία έγινε τα τελευταία σκληρά και δύσκολα χρόνια υπόδειγμα για τους υπέρμαχους της σκληρής πολιτικής λιτότητας. Χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι το ιρλανδικό μοντέλο μπορεί να μεταφερθεί άκριτα και αβίαστα σε άλλες χώρες.

Μάρτιν Άλιοτ / Στέφανος Γεωργακόπουλος