Η «Καταστροφή» των Παλαιστινίων

Πάνω από 700.000 άνθρωποι οδηγήθηκαν σε βίαιη έξοδο από τις εστίες τους μέσα σε φορτηγά, πάνω σε γαϊδούρια, άλογα, ακόμη και πεζή το καλοκαίρι του 1948 σε συνέχεια της ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ τον Μάιο του ίδιου έτους, πριν από 70 χρόνια. Η «Νάκμπα», η «Καταστροφή», όπως αποκαλούν οι Παλαιστίνιοι τα επακόλουθα της ίδρυσης του Ισραήλ, είχε διαφανεί κάποιες δεκαετίες νωρίτερα.

Από το 1920, όταν ακόμη η περιοχή τελούσε υπό βρετανική διοίκηση, κλιμακώθηκαν οι εντάσεις εξαιτίας των Εβραίων που εγκαθίσταντο στην περιοχή από την Ευρώπη κυνηγημένοι από αντισημιτικά πογκρόμ και διώξεις. Σύντομα βρίσκονταν αντιμέτωπα δύο εθνικά κινήματα, από τη μία πλευρά το εβραϊκό-σιωνιστικό και από την άλλη το παλαιστινιακό. Οι Άραβες της περιοχής ένιωθαν την ύπαρξή τους να απειλείται ολοένα και περισσότερο – ένα αίσθημα που οδήγησε μεταξύ 1936 και 1939 σε μια πρώτη εξέγερση. Το 1947 αποφασίστηκε στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών η διχοτόμηση της Παλαιστίνης σε ένα εβραϊκό κράτος που περιλάμβανε το 57% της περιοχής και ένα αραβικό στο υπόλοιπο 43%.

Στις 14 Μαΐου 1948 ο Δαβίδ Μπεν Γκουριόν, μετέπειτα πρωθυπουργός του Ισραήλ, διακήρυξε την ανεξαρτησία του νέου ισραηλινού κράτους. Λίγο αργότερα ξέσπασε ο πρώτος Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος, που σήμανε την καταστροφή για τους Άραβες κατοίκους της περιοχής. Αναρίθμητοι άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν με τη βία τις εστίες τους στις ελεγχόμενες πλέον από το Ισραήλ περιοχές.

Μια λύση εκκρεμεί ακόμη

Όπως επισήμανε στην DW o Άβι Πρίμορ, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στη Γερμανία, «οι Άραβες της Παλαιστίνης δεν ενδιαφέρονταν τότε να αποκτήσουν μια πατρίδα με τον τρόπο που ενδιαφερόμασταν κι εμείς. (…) Το πρόβλημά τους δεν ήταν να έχουν πατρίδα, αλλά να διασφαλίσουν την κυριαρχία των Αράβων σε όλη την Εγγύς Ανατολή. Θεωρούσαν ότι όλη η Εγγύς Ανατολή ήταν αραβικό έδαφος και ότι δεν θα πρέπει να βρίσκεται εκεί κανένα ξένο στοιχείο».

Η διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων παραμένει άλυτη μέχρι σήμερα. Μετά τον πρώτο Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο ακολούθησαν κι άλλοι, με πιο καθοριστικό τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το1967, με το Ισραήλ να αποκρούει συντονισμένη επίθεση της Αιγύπτου, Συρίας και Ιορδανίας και να εισβάλει στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ, αλλά και σε μέρος της Χερσονήσου του Σινά. Ο ισραηλινός εποικισμός που ξεκίνησε τότε στις παλαιστινιακές περιοχές έχει οδηγήσει μέχρι σήμερα σε δύο μεγάλες παλαιστινιακές εξεγέρσεις, την πρώτη (1987-1993) και δεύτερη (2000-2005) Ιντιφάντα.

Ο Αμπντάλα Φρανζί, πρώην απεσταλμένος των Παλαιστινίων στη Γερμανία, τόνισε στην DW ότι «θεωρώ ότι η απόφαση των Ηνωμένων Εθνών του 1947 ισχύει και πρέπει να ισχύει ακόμη. Πάνω σε αυτήν πρέπει να οικοδομήσουμε. Αν θέλουμε ειρήνη στην περιοχή, τότε πρέπει Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι να μοιραστούμε τα εδάφη. Διότι χωρίς έναν αμοιβαία ικανοποιητικό διαμοιρασμό δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη».

Κέρστεν Κνιπ / Άρης Καλτιριμτζής