ΗΠΑ: «Ναι» στο άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού για Κουβανούς

Για πρώτη φορά από την «Επανάσταση» στη δεκαετία του 1950 Κουβανοί επιχειρηματίες μπορούν να ανοίξουν αμερικανικό τραπεζικό λογαριασμό και να έχουν πρόσβαση σε αυτόν από την Κούβα.

Όπως αναφέρεται σε δελτίο Τύπου του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, η αλλαγή αυτή αποφασίστηκε με σκοπό «την προώθηση της ελευθερίας στο διαδίκτυο στην Κούβα, τη στήριξη των ανεξάρτητων Κουβανών επιχειρηματιών του ιδιωτικού τομέα και τη διεύρυνση της πρόσβασης σε συγκεκριμένες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες για τον κουβανικό πληθυσμό».

Ο ιδιωτικός τομέας της Κούβας έχει παρουσιάσει ισχυρή ανάπτυξη, απ’ όταν η κυβέρνηση στην Αβάνα αναγνώρισε το 2021, για πρώτη φορά, τη νομική υπόσταση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Έκτοτε ιδρύθηκαν περισσότερες από 11.000 ιδιωτικές επιχειρήσεις, από μικρά καταστήματα της γειτονιάς μέχρι μεγαλύτερες εταιρείες στους κλάδους των μεταφορών και των κατασκευών. Και με τις εισαγωγές που έκαναν οι επιχειρήσεις αυτές, βελτιώθηκε σημαντικά και το επίπεδο των αγαθών στο νησί.

Αναμένεται μείωση της μετανάστευσης

Τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ τις προάλλες επιτρέπουν στους Κουβανούς επιχειρηματίες όχι μόνο να ανοίγουν τραπεζικούς λογαριασμούς στις ΗΠΑ, αλλά και να χρησιμοποιούν μεταξύ άλλων πλατφόρμες μέσων δικτύωσης με έδρα στις ΗΠΑ, διαδικτυακές σελίδες πληρωμών και υπηρεσίες που βασίζονται στο cloud. Έτσι, μπορούν για παράδειγμα μελλοντικά να εκτελούν χρηματικές συναλλαγές μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, γεγονός που θα διευκολύνει σημαντικά τους επιχειρηματίες.

Οι νέες ρυθμίσεις επιτρέπουν δε και στους Κουβανούς που αναπτύσσουν software να διαθέτουν τα apps τους για κατέβασμα από το App-Store της Apple ή το αντίστοιχο της Google, κάτι επίσης αδύνατο μέχρι πρότινος.

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών αντιστρέφει και ένα μέτρο της εποχής Τραμπ, που απαγόρευε στις αμερικανικές τράπεζες να επεξεργάζονται συναλλαγές μεταξύ της Κούβας και τραπεζών σε τρίτες χώρες. Πρόκειται για συναλλαγές “U-Turn”. Οι Κουβανοί υπήκοοι θα μπορούν να κάνουν μεταφορές χρημάτων, εφ’ όσον τόσο ο αποστολέας όσο και ο παραλήπτης δεν υπάγονται στο αμερικανικό δίκαιο. Αυτό συνεπάγεται βέβαια πως η χρηματοδότηση, οι επενδύσεις και οι πληρωμές θα πρέπει να γίνονται ακόμη μέσω τρίτων κρατών, γιατί οι απευθείας τραπεζικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ εξακολουθούν να απαγορεύονται.

«Η υποστήριξη του κουβανικού ιδιωτικού τομέα θα συμβάλλει διαχρονικά στον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης από το νησί, καθώς οι άνθρωποι έχουν περισσότερες οικονομικές δυνατότητες» δήλωσε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος των ΗΠΑ. Επιπλέον, κατά τη διαμόρφωση των μέτρων, επιδίωξη ήταν να βρεθεί μία ισορροπία μεταξύ της υποστήριξης του κουβανικού ιδιωτικού τομέα και της επιθυμίας να μην ωφεληθούν οι κουβανικές αρχές.

Οι δραστηριότητες των αμερικανικών επιχειρήσεων με την κυβέρνηση και τις ένοπλες δυνάμεις της Κούβας θα παραμείνουν περιορισμένες. Από το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο δεν θα επωφεληθούν ούτε και οι κουβανικές επιχειρήσεις που έχουν δεσμούς με την κουβανική κυβέρνηση.

Αντιδράσεις απέναντι στα νέα μέτρα

Τα αμερικανικά μέσα αναφέρουν πως το πακέτο με τα νέα μέτρα ήταν έτοιμο ήδη από τον Σεπτέμβριο, ωστόσο υπήρξαν αντιδράσεις στο Κογκρέσο. Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές υποστήριξαν πως στην Κούβα δεν υφίσταται ελεύθερη επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς ο ιδιωτικός τομέας τελεί υπό κρατικό έλεγχο.

Η βουλευτής Μαρία Ελβίρα Σάλαζαρ, με καταγωγή από την Κούβα, επέκρινε τα μέτρα, τονίζοντας σε ανάρτησή της στο Χ πως «η κυβέρνηση Μπάιντεν δίνει τώρα στον ‘κουβανικό ιδιωτικό τομέα’ πρόσβαση στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα» και αυτό «χωρίς να έχει γίνει κάποια πρόοδος στο πόσο ελεύθεροι είναι οι πολίτες, ενώ οι πρακτικές καταπίεσης έχουν ενταθεί». Ο πρώην βουλευτής του Κογκρέσου, Τζο Γκαρσία, τασσέται υπέρ της μεγαλύτερης στήριξης προς την κουβανική ιδιωτική οικονομία και ως εκ τούτου επαίνεσε την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Κούβας, Μπρούνο Ροντρίγκες, επέκρινε και αυτός τις νέες ρυθμίσεις ως «περιορισμένες». «Δεν βελτιώνουν τίποτα όσον αφορά στις φοβερές συνέπειες και την οικονομική ασφυξία που επιβλήθηκαν στις κουβανικές οικογένειες μέσω της εφαρμογής του εμπάργκο και της ένταξης της χώρας στη λίστα με τα κράτη που στηρίζουν οικονομικά την τρομοκρατία», έγραψε ο Κουβανός πολιτικός στο Χ. «Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στη διάσπαση της κουβανικής κοινωνίας».

Πολλοί παραμένουν επιφυλακτικοί

Ο Κουβανός οικονομολόγος Ρικάρντο Τόρες από το American University της Ουάσινγκτον χαρακτήρισε στην DW τις νέες ρυθμίσεις ως ένα πακέτο «θετικών μέτρων», καθώς αυτά «είναι προσαρμοσμένα στη διαφορετική πραγματικότητα της Κούβας». Ορισμένοι τομείς, όπως αυτός της ανάπτυξης λογισμικού, είναι βέβαιο πως θα επωφεληθούν, εκτιμά ο Τόρες. Θετικές είναι φυσικά και οι διευκολύνσεις στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. «Είναι ωστόσο άλλο πράγμα η πρόθεση και άλλο η πρακτική εφαρμογή», παρατηρεί ο ειδικός. 

Ο οικονομολόγος αναφέρεται στους πολλούς περιορισμούς που εξακολουθούν να υφίστανται. Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις από τις ΗΠΑ εξάλλου θα θέλουν να προστατευθούν νομικά, καθώς δεν αποκλείεται η επόμενη αμερικανική κυβέρνηση να μη διατηρήσει τα μέτρα. Γι’ αυτό και ο Τόρες πιστεύει πως η εφαρμογή των μέτρων στην πράξη θα είναι αρκετά περιορισμένη.

Με επιφυλακτικότητα αντιδρά και μία νεαρή επιχειρηματίας από την Αβάνα, η οποία θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία της. Λέει ότι το πιθανό άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών στις ΗΠΑ και η χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών πληρωμών θα ήταν «ένα μεγάλο βήμα». Και εκείνη όμως προτιμά να περιμένει να διαπιστώσει πώς θα εφαρμοστούν τα μέτρα στην πράξη.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς