Θα μειωθεί η τιμή του ελαιόλαδου;

Όσοι ξέρουν να φτιάχνουν το καλύτερο dressing για τη σαλάτα τους γνωρίζουν πως το μυστικό είναι ένα: να ρίχνεις ξίδι σαν ζητιάνος και λάδι σαν βασιλιάς.

Τα τελευταία χρόνια όμως αυτή η φράση έχει λάβει μια εντελώς νέα διάσταση. Για να χρησιμοποιήσει κανείς ελεύθερα λάδι στη σαλάτα του, δεν έπρεπε να μοιάζει στους βασιλιάδες μονάχα στη γενναιοδωρία, αλλά και στα… πλούτη, με την τιμή του εξτρά παρθένου ελαιόλαδου να έχει εκτοξευτεί.

Αυτό όμως θα μπορούσε να αλλάξει φέτος. Τόσο στην Ισπανία, τη μεγαλύτερη παραγωγό ελαιόλαδου, όσο και στην Ελλάδα, οι προβλέψεις για τη συγκομιδή είναι θετικές. Μόνο στην Ιταλία αναμένεται μία ακόμη κακή χρονιά.

Στη Γερμανία η τιμή του ελαιόλαδου αυξήθηκε έως και 45% μέσα σε 12 μήνες – σύμφωνα με τη γερμανική Στατιστική Υπηρεσία σε κανένα άλλο τρόφιμο δεν σημειώθηκε τόσο μεγάλη τιμολογική αύξηση. Στα μέσα του 2024 μία φιάλη ελαιόλαδο των 750 ml κόστιζε 9,49 ευρώ – ενώ το 2022 μόλις 3,89 ευρώ.

Τα γερμανικά σούπερ-μάρκετ χαμηλώνουν τις τιμές

Τώρα όμως τα γερμανικά σούπερ-μάρκετ φαίνεται πως χαμηλώνουν και πάλι τις τιμές: τον Οκτώβριο το Aldi μείωσε την τιμή της φιάλης από τα 9 στα 7 ευρώ, ένα παράδειγμα που ακολούθησαν και άλλα καταστήματα.

«Για τη σοδειά της σεζόν 2024/25 η ΕΕ προβλέπει πως η κατάσταση θα εξομαλυνθεί και πως η παραγωγή θα αυξηθεί κατά 31% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος», δηλώνει η Μόνικα Χάρτμαν, καθηγήτρια Έρευνας της Γεωργικής Αγοράς στο Πανεπιστήμιο της Βόννης. Πέραν όμως της αύξησης της παραγωγής υπάρχει και ένας ακόμη λόγος που μειώνεται η τιμή του ελαιόλαδου: το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μείωση της ζήτησης του ελαιόλαδου, διότι εξαιτίας των υψηλών τιμών πολλοί καταναλωτές στράφηκαν σε εναλλακτικά προϊόντα.

Βροχοπτώσεις την κατάλληλη στιγμή

Αυτούς τους καταναλωτές θέλουν να κερδίσουν πάλι οι ελαιοκαλλιεργητές – και πιθανώς θα τα καταφέρουν. Έπειτα από την ξηρασία των τελευταίων μηνών στην Ελλάδα σημειώθηκαν ξανά αυτήν την εβδομάδα έντονες βροχοπτώσεις. «Έβρεξε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή», λένε ο Γιώργος και ο Γιάννης Τάγαρης, οι οποίοι καλλιεργούν περίπου 300 ελαιώνες στην Πελοπόννησο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών η φετινή σοδειά στην Ελλάδα θα μπορούσε να αποφέρει έως και 230.000 τόνους ελαιόλαδο – 80.000 περισσότερους σε σύγκριση με πέρυσι, όταν οι καιρικές συνθήκες ήταν κάθε άλλο παρά ευνοϊκές.

Η Ισπανία έρμαιο των καιρικών συνθηκών

Στην Ισπανία η κρίση στην παραγωγή εξαιτίας των καιρικών συνθηκών είχε άσχημες επιπτώσεις – πολλά ελαιοτριβεία αναγκάστηκαν να κλείσουν. Ο Κριστόμπαλ Κάνο, γενικός γραμματέας της Ένωσης Μικρών Αγροτών και Κτηνοτρόφων Ανδαλουσίας, είχε προειδοποιήσει τότε για μία «ανεπανόρθωτη οικονομική και κοινωνική καταστροφή», δεδομένου ότι ο κλάδος απασχολεί γύρω στους 365.000 εργαζομένους.

Έπειτα από δύο καταστροφικές σεζόν οι οιωνοί μοιάζουν καλύτεροι. Για τη σεζόν 2024/25 αναμένεται εκ νέου αύξηση της παραγωγής κατά 48% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με την παραγωγή να εκτιμάται πως θα φτάσει τους 1,26 εκατομμύρια τόνους. Ο αρμόδιος υπουργός της Ισπανίας Λουίς Πλάνας ανέφερε πως οι θετικές ενδείξεις σηματοδοτούν την επιστροφή στη σταθερότητα.

Ο Κάνο ωστόσο είναι πιο συγκρατημένος: «Βρισκόμαστε στην αρχή μίας προσπάθειας, κατά την οποία τα αποθέματα είναι σχεδόν μηδενικά και η αναμενόμενη παραγωγή θα είναι μικρότερη από τις μέσες πωλήσεις των τελευταίων πέντε ετών στη χώρα μας (1,44 εκατομμύρια τόνοι)». Γι’ αυτό και ο ειδικός δεν φαίνεται να συμμερίζεται την ελπίδα πολλών για αισθητή μείωση των τιμών του ελαιόλαδου – ιδίως δε επειδή οι κλιματικές συνθήκες των ερχόμενων εβδομάδων θα είναι επίσης καθοριστικές.

Καμία βελτίωση στην Ιταλία

Εν αντιθέσει πάντως με την Ισπανία και την Ελλάδα τα ελαιόδεντρα στην Ιταλία εξακολουθούν να υποφέρουν από τις καιρικές συνθήκες, την ξηρασία και τους καύσωνες του καλοκαιριού – γι’ αυτό και υπάρχουν φόβοι πως η παραγωγή ελαιόλαδου θα είναι φέτος ακόμη πιο μειωμένη.

Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του ιταλικού ινστιτούτου γεωργίας Ismea η φετινή συγκομιδή θα μπορούσε να αποφέρει μόλις 220.000 τόνους ελαιόλαδου – παρουσιάζοντας έτσι μείωση κατά 32% σε σχέση με πέρυσι (330.000 τόνοι). Εφ’ όσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, η Ιταλία θα μπορούσε να υποχωρήσει στην πέμπτη θέση της λίστας με τα μεγαλύτερα κράτη-παραγωγούς ελαιόλαδου.

Ο Ματέο Μουτζέλι, ο οποίος έχει ελαιώνες στην Τοσκάνη, χαρακτηρίζει τη σεζόν ως μία «ιδιαίτερη πρόκληση». Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είχαν ως αποτέλεσμα να αποδυναμωθούν πολύ τα δέντρα – και όταν εν τέλει έβρεξε, τα ελαιόδεντρα προσπαθούσαν πρώτα να μαζέψουν νερό και μετά να παράξουν λάδι.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς