Θα ξεφουσκώσει ο μύθος του νέου «καλοκαιρινού παραμυθιού»;

Πόσο εύκολο είναι να ξαναζήσεις το ίδιο παραμύθι για δεύτερη φορά; Το ερώτημα έρχεται και ξαναέρχεται στο προσκήνιο στη Γερμανία, σε άρθρα στα ΜΜΕ και στα social media, σε συζητήσεις στην τηλεόραση. Οι συγκρίσεις με το 2006, όταν η χώρα φιλοξένησε το Μουντιάλ, είχαν ξεκινήσει ουσιαστικά μήνες πριν από την πρώτη σέντρα του ΕURO 2024. Οι πρώτες δέκα ημέρες της διοργάνωσης δίνουν το δικαίωμα για μια πρώτη εκτίμηση και η απάντηση είναι ότι το φαγητό μοιάζει ξαναζεσταμένο.

Χωρίς εξωτικά χρώματα και τραγούδια

Οι λόγοι είναι αρκετοί. Δεν είναι μόνο ότι λείπουν από τις γερμανικές πλατείες και πεζόδρομους οι Βραζιλιάνοι και οι Σενεγαλέζοι, οι οπαδοί συνολικά από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής με τα πολύχρωμα λάβαρα, τα τύμπανα και τις εξωτικές μελωδίες. Οι Σκωτσέζοι με τις φούστες και τις γκάιντες κέρδισαν εντυπώσεις αλλά και συμπάθειες, ωστόσο έχουν πάρει πια τον δρόμο του γυρισμού.

Η ίδια η Γερμανία είναι σήμερα μια χώρα αρκετά διαφορετική από τότε. Το 2006 οι κάτοικοί της είχαν καταφέρει να γκρεμίσουν την εικόνα του «κακού Γερμανού». Βγήκαν στους δρόμους με τις σημαίες τους για πρώτη φορά χωρίς να φοβούνται ότι θα παρεξηγηθούν ως εθνικιστές. Στη χώρα έπνεε συνολικά ένας άνεμος αισιοδοξίας. Η Νατσιονάλμανσαφτ δεν ήταν φαβορί και ταίριαζε σε ένα γενικότερο σκηνικό ανεμελιάς, που έβαζε την απόλαυση του παιχνιδιού πάνω από τη σκοπιμότητα.

Σήμερα, και τρεις κρίσεις μετά (χρηματοπιστωτική, υγειονομική, ενεργειακή), η χώρα μοιάζει λιγότερο σίγουρη για τον εαυτό της και η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου καλείται να σηκώσει το βάρος του φαβορί, που θα βελτιώσει λίγο το γενικότερο κλίμα στη χώρα, θα κάνει τους Γερμανούς να χαμογελάσουν, να ξεχαστούν, να δουν τη ζωή λίγο πιο αισιόδοξα.

Δύο νίκες και μία προσγείωση

Μια αριστερή αρθρογράφος παρακαλούσε πριν το εναρκτήριο παιχνίδι να αποκλειστεί η Γερμανία νωρίς, για να αποφευχθεί ένα τσουνάμι εθνικισμού, που περιμένουν οι ακροδεξιές δυνάμεις να το καβαλήσουν ενόψει των επόμενων πολιτικών εξελίξεων και των εκλογικών αναμετρήσεων. Πρώτα ήρθαν δύο νίκες, που έφεραν στους «πρόθυμους» το αίσθημα της ανωτερότητας. Αυτοκίνητα με γερμανικές σημαίες εμφανίστηκαν πάλι στους δρόμους και ιαχές «Deutschland-Deutschland» ακούστηκαν ακόμα και στην ήσυχη Βόννη.

Το τρίτο παιχνίδι έφερε την προσγείωση. Η Ελβετία έμοιαζε για 90 λεπτά να θρυμματίζει την πρόωρη ψευδαίσθηση της ανίκητης ομάδας. Ένα γκολ στις καθυστερήσεις πανηγυρίστηκε τελικά σαν νίκη και προσγείωσε τους υπεραισιόδοξους.

Πρέπει να φοβόμαστε λοιπόν μια Γερμανία πρωταθλήτρια Ευρώπης;

Το ματς Γερμανίας-Ελβετίας θα έπρεπε να μοιάζει μαρτύριο για τους οπαδούς της εθνικής καθαρότητας, για αυτούς που αναζητούν -όπως και στην Ελλάδα- κάποιο μη ανιχνεύσιμο επιστημονικά «γονίδιο πρωταθλητή» αποκλειστικά στο δικό τους έθνος. Αρχηγός της Γερμανίας ο Ιλκάι Γκουντογκάν, ένας 33χρονος τουρκικής καταγωγής γεννημένος στο Γκέλζενκιρχεν. Αρχηγός της Ελβετίας ο 31 ετών Γκρανίτ Τσάκα, Αλβανοκοσοβάρος γεννημένος στη Βασιλεία. Εμοιαζε λίγο σουρεαλιστική η αρχική χειραψία στη σέντρα. Και δεν ήταν μόνο αυτοί. Ο Εμρέ Τσαν από τη μια και ο Τσερντάν Σακίρι από την άλλη. Ο Ρούντιγκερ, ο Τα, ο Μουσιάλα, ο Ζανέ, ο Εμπολό και ο Εντογιέ. Ολοι τους «μισοί ξένοι». Τελικά για ποιο DNA μπορεί να μιλάει κανείς, όσο μικρόμυαλος και αν είναι;

Μία πιο... λευκή ομάδα

Το 2006 οι Γερμανοί έμοιαζαν «εθνικά υπερήφανοι» για το γεγονός ότι στην ομάδα τους έπαιζαν παίκτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο. Ο Ασαμόα από τη Γκάνα και ο Κουράνι από τη Βραζιλία, αλλά και οι πολωνικής καταγωγής Κλόζε και Ποντόλσκι. Φυσικά υπάρχουν ακόμα κάποιοι που σκέφτονται έτσι, αλλά το κλίμα δεν είναι το ίδιο.

Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση το 20% των Γερμανών δήλωνε ότι θα προτιμούσε περισσότερους λευκούς στην ομάδα. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το ποσοστό συμπίπτει με εκείνο που δυνητικά μοιάζει το ταβάνι για την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), τουλάχιστον μέχρι τώρα. Κάτι αντίστοιχο ή μάλλον χειρότερο είχε συμβεί και στη Γαλλία το 1998, παρά το γεγονός ότι στέφθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια. Το 32% έδινε ακριβώς αυτή την απάντηση. Το ποσοστό μοιάζει παγιωμένο αν δει κανείς τα αποτελέσματα της Ακροδεξιάς στη Γαλλία τα τελευταία χρόνια. Η παρέμβαση των Γάλλων ποδοσφαιριστών κατά του ρατσισμού δεν ήρθε τυχαία. Κάποιοι θα πανηγυρίσουν πιθανώς ένα γκολ του Εμπαπέ στον τελικό. Αλλά από μέσα τους θα ήθελαν να ήταν άλλος ή αλλιώς. Αφού δεν περνάει από μυαλό τους ότι αυτό ακριβώς, δηλαδή το μυαλό τους, θα έπρεπε να αλλάξει.