Λεπέν και «γκρίζες ζώνες» στα επιδόματα ευρωβουλευτών

Η Μαρίν Λεπέν είναι ευρύτερα γνωστή ως «το πρόσωπο της Ακροδεξιάς» στη Γαλλία. Έχει διεκδικήσει τρεις φορές, χωρίς επιτυχία, την προεδρία της χώρας. Έχει διατελέσει όμως και ευρωβουλεύτρια για το κόμμα της, την «Εθνική Συσπείρωση» (πρώην «Εθνικό Μέτωπο»). Από τη θητεία της στην Ευρωβουλή στην περίοδο 2004-2016 χρονολογούνται οι κατηγορίες, για τις οποίες από τη Δευτέρα η Λεπέν καλείται να λογοδοτήσει σε γαλλικό δικαστήριο.

Η Εισαγγελία την κατηγορεί ότι είχε επινοήσει ένα παράνομο «σύστημα» για να διοχετεύει ευρωπαϊκούς πόρους σε άτομα της που ασχολούνταν με κομματικές δραστηριότητες στη Γαλλία. Κύρια κατηγορία είναι η «εικονική απασχόληση» βοηθών, που φέρονταν να εργάζονται για ευρωβουλευτές, ενώ στην πραγματικότητα έκαναν κομματική δουλειά εντός συνόρων. Εάν κριθεί ένοχη, η Μαρίν Λεπέν απειλείται με ποινή κάθειρξης έως 10 ετών αλλά και πρόστιμα, που μπορούν να φτάσουν το ένα εκατομμύριο ευρώ. Επιπλέον, ενδέχεται να μην μπορεί να συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές του 2027.

«Δεν έχουμε παραβιάσει κανέναν κανόνα, κινδυνεύει η ελευθερία του κοινοβουλευτικού έργου», υποστηρίζει από την πλευρά της η επικεφαλής της «Εθνικής Συσπείρωσης». Η ίδια εμφανίστηκε στο δικαστήριο, για να δηλώσει απτόητη ότι θέλει απλώς να «παρουσιάσει τα επιχειρήματά της» και είναι απολύτως ήρεμη ενόψει της ετυμηγορίας.

Σωματοφύλακες «κοινοβουλευτικοί βοηθοί»;

Για την υπόθεση κατηγορούνται συνολικά 20 άτομα, μεταξύ αυτών και ο πατέρας της Λεπέν και συνιδρυτής του «Εθνικού Μετώπου», Ζαν Μαρί Λεπέν. Μεταξύ άλλων οι ανακριτές θεωρούν ότι χαμηλόβαθμοι υπάλληλοι του κόμματος, σωματοφύλακες για παράδειγμα, είχαν αναβαθμιστεί τεχνηέντως σε «κοινοβουλευτικούς βοηθούς», ώστε να πληρώνονται από ευρωπαϊκά κονδύλια και όχι με έξοδα του κόμματος. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνονται παρόμοιες αιτιάσεις. Πριν την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ , ευρωβουλευτές του ευρω-σκεπτικιστικού κόμματος UKIP είχαν κατηγορηθεί για παρεμφερείς ατασθαλίες και τελικά αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα κοινοτικά ταμεία εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Το 2023 η γερμανική εφημερίδα Die Welt και η ολλανδική ερευνητική ομάδα Follow the Money ανακάλυψαν, μετά από κοινή έρευνα, ότι 108 ευρωβουλευτές είχαν κληθεί να επιστρέψουν συνολικά δύο εκατομμύρια ευρώ στην περίοδο 2019-2022, αντιμετωπίζοντας παρεμφερείς κατηγορίες για κατάχρηση κονδυλίων. 

«Γκρίζες ζώνες» των κονδυλίων

Πρόκειται σίγουρα για παράνομες συμπεριφορές; Σύμφωνα με τον Νικ Αϊόσα, επιτελικό στέλεχος του ευρωπαϊκού παραρτήματος της Διεθνούς Διαφάνειας (Transparency International EU) οι συμπεριφορές αυτές μπορεί να υποδηλώνουν ο,τιδήποτε ανάμεσα στην απλή «τσαπατσουλιά κατά την τήρηση των λογιστικών βιβλίων» και στο «διασυνοριακό έγκλημα». Ο ίδιος εκτιμά ότι η εικονική απασχόληση κοινοβουλευτικών βοηθών στην Ευρωβουλή «δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα».

Προβληματική, κατά την άποψη του Αϊόσα, είναι και η διάθεση ενός κονδυλίου «γενικών δαπανών» σε όλους τους ευρωβουλευτές (που σημαίνει μία δαπάνη 40 εκατομμυρίων ευρώ μηνιαίως για τους φορολογούμενους) «χωρίς να απαιτείται ούτε μία απόδειξη». Πρόκειται για το μηνιαίο επίδομα 4.950 ευρώ τον μήνα που κάθε ευρωβουλευτής λαμβάνει για έξοδα γραφείου στην εκλογική του περιφέρεια (ενοίκιο, προμήθειες πληροφορικής, γραφική ύλη), χωρίς να χρειάζεται να προσκομίσει αποδείξεις ή τιμολόγια. 

Ευρωκοινοβούλιο: «Θέλουμε διαφάνεια»

Απαντώντας σε ερώτημα της DW σχετικά με τις κατηγορίες εναντίον της «Εθνικής Συσπείρωσης», εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρει ότι υπάρχει μία σειρά διατάξεων που πρέπει να τηρούν τα μέλη και το προσωπικό της Ευρωβουλής, προκειμένου να αποφεύγεται η κατάχρηση κονδυλίων. Επιπλέον, «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ακεραιότητα, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία». Επισημαίνει μάλιστα ότι οι σχετικές διατάξεις έχουν αυστηροποιηθεί μετά την γνωστή υπόθεση «Κατάργκεϊτ».

Όπως επισημαίνει η Μάρτα Λόριμερ, συνεργάτις του London School of Economics για θέματα ευρωπαϊκής πολιτικής, η δίκη της Λεπέν αναμένεται να διαρκέσει περίπου δύο μήνες και η έκβασή της είναι αβέβαιη. «Ούτως ή άλλως, ο 'σκληρός πυρήνας' των ψηφοφόρων της αδιαφορεί, με δεδομένο το έντονο εθνικιστικό και αντι-ευρωπαϊκό προφίλ του κόμματος» λέει η Λόριμερ στην DW. Επίσης, «η Λεπέν μπορεί να αντιστρέψει το κλίμα υπέρ της, ισχυριζόμενη ότι πρόκειται για μία δίκη με πολιτικά κίνητρα. Αυτή φαίνεται ότι θα είναι η υπερασπιστική γραμμή που θα ακολουθήσει από δω και πέρα…»

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου