Με το δάχτυλο στη σκανδάλη η Αίγυπτος στη Λιβύη

Ήταν μία ξεκάθαρη δήλωση σε ένα επιμελώς προετοιμασμένο σκηνικό: επιθεωρώντας φαινομενικά ατελείωτες ορδές τεθωρακισμένων στη στρατιωτική βάση Σιντί Μπαρανί, κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη, το Σάββατο, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι απηύθυνε για πρώτη φορά με τόση σαφήνεια μία προειδοποίηση προς κάθε ενδιαφερόμενο: «Αν κάποιοι νομίζουν ότι μπορούν να διασχίσουν τη γραμμή Σύρτης - Αλ Τζούφρα, ας γνωρίζουν ότι αυτή είναι για μας μία κόκκινη γραμμή», ανέφερε χαρακτηριστικά. Μόνο δύο αποδέκτες μπορεί να έχει αυτή η προειδοποίηση από τον έμπειρο στρατηγό Αλ Σίσι: τον τακτικό στρατό της αποκαλούμενης «κυβέρνησης εθνικής ενότητας» στη Λιβύη (GNA) υπό τον πρωθυπουργό Φαγίς Αλ Σαράτζ, αλλά και την Τουρκία, που υποστηρίζει τον Αλ Σαράτζ.

Είναι γνωστό ότι στην εμφύλια διαμάχη της Λιβύης η Αίγυπτος στηρίζει τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, οι οποίες όμως τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκονται σε διαρκή υποχώρηση. Με τη συνδρομή μισθοφόρων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία ο τακτικός στρατός έχει απωθήσει τις δυνάμεις των ανταρτών από την πρωτεύουσα Τρίπολη και προελαύνει τώρα προς το λιμάνι της Σύρτης, πύλη στρατηγικής σημασίας προς την ανατολική Λιβύη και τελευταίο προπύργιο του Χαφτάρ. Πάντως το Κοινοβούλιο της Λιβύης- με έδρα το Τομπρούκ και όχι την Τριπολη- αντιμάχεται τον πρωθυπουργό Αλ Σαράτζ και έχει ταχθεί υπέρ του Χαφτάρ, κάτι που δίνει ιδιαίτερα βαρύτητα στην επόμενη προειδοποίηση του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσι: «Οποιαδήποτε άμεση επέμβαση από πλευράς της Αιγύπτου διαθέτει διεθνή νομιμοποίηση, είτε από το καταστατικό των Ηνωμένων Εθνών, είτε με βάση τη μόνη νόμιμη αρχή που έχει εκλέξει ο λαός της Λιβύης. Στόχος της επέμβασης θα είναι να ελέγξουμε και να σταθεροποιήσουμε τα δυτικά σύνορα του κράτους, εξουδετερώνοντας απειλές που προέρχονται  από μισθοφόρους και τρομοκρατικές ομάδες».

«Κήρυξη πολέμου» βλέπει ο πρωθυπουργός Αλ Σαράτζ

Απαντώντας στις απειλές Αλ Σίσι ο πρωθυπουργός της Λιβύης Αλ Σαράτζ κάνει λόγο για «κήρυξη πολέμου» από τη γειτονική Αίγυπτο. Ωστόσο η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν φαίνεται να επιδιώκει άμεση διπλωματική διευθέτηση. Το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης, Μωχάμαντ Ταχάρ Σιάλα, ακύρωσε τη συμμετοχή του σε συνάντηση του Αραβικού Συνδέσμου που επρόκειτο να συγκληθεί τη Δευτέρα για να συζητήσει τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη, με την αιτιολογία ότι η συζήτηση "δεν θα είχε κανένα άλλο αποτέλεσμα, παρά να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη διχόνοια ανάμεσα στους Άραβες". Κατόπιν αυτού, η συνάντηση αναβλήθηκε «για τεχνικούς λόγους». Μέχρι το πρωί της Δευτέρας δεν υπήρχε επίσημη αντίδραση της Άγκυρας στην προειδοποίηση του Αλ Σίσι για στρατιωτική εμπλοκή στη Λιβύη.

Πάντως την Κυριακή ο Αχμέντ Αλ Μοσμαρί, εκπρόσωπος των δυνάμεων που παραμένουν πιστές στον στρατηγό Χαφτάρ (LAAF) εξέφρασε, όπως αναμενόταν, πλήρη ικανοποίηση για την αιγυπτιακή παρέμβαση: «Χαιρετίζουμε τον ρόλο των Αράβων εν γένει και ιδιαίτερα τον ενεργό ρόλο της Αιγύπτου που στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα. Είπε (ο πρόεδρος της Αιγύπτου) ότι ειναι έτοιμοι να επιβάλουν ασφάλεια και σταθερότητα, να βοηθήσουν τους αδελφούς τους στη Λιβύη να επιβάλουν κανόνες ασφάλειας και σταθερότητας σε όλη την επικράτεια της χώρας. Αυτό είναι που επιθυμούμε κι εμείς».

Η στρατηγική σημασία της Σύρτης

Το λιμάνι της Σύρτης έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, όχι μόνο γιατί βρίσκεται στα μισά του δρόμου ανάμεσα στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη, αλλά και γιατί προσφέρει άμεση πρόσβαση στις πετρελαιοπηγές της Λιβύης. Και αυτό δεν αφορά μόνο τα εμπόλεμα μέρη στην ίδια τη χώρα, αλλά και τους Ευρωπαίους, υποστηρίζει ο Αχμέντ Αλ Μοσμαρί, στρέφοντας τα βέλη του κατά της Τουρκίας: «Ο στόχος της Τουρκίας είναι σαφής. Θέλει μία ισχυρή βάση για να αναλάβει δράση εναντίον γειτονικών χωρών, αλλά και εναντίον της Ευρώπης, ελέγχοντας το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τον πλούτο του λαού της Λιβύης. Είναι μία απειλή για την ασφάλεια όχι μόνο της Λιβύης, της Αιγύπτου ή του αραβικού κόσμου, αλλά και για την Ευρώπη και άλλες χώρες που συνεργάζονται με τον λαό της Λιβύης στην αξιοποίηση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου».

Γιάννης Παπαδημητρίου (APTN, DPA