Ο «γάμος για όλους» διχάζει τη γερμανική κυβέρνηση

Λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία στη γερμανική Βουλή τα Χριστιανικά κόμματα και οι Σοσιαλδημοκράτες κυβερνητικοί εταίροι ερίζουν για τον λεγόμενο «γάμο για όλους». Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου με αντικείμενο την σχεδόν πλήρη αναγνώριση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που πηγάζουν από το γάμο και σε ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Το νομοσχέδιό αυτό πηγαινοερχόταν τα τελευταία χρόνια στη Νομική Υπηρεσία της Βουλής για επεξεργασία αλλά κάθε φορά επέστρεφε άδοξα στους εμπνευστές του, ελλείψει πολιτικής βούλησης να πάρει τον δρόμο της νομοθετικής διαδικασίας. Αυτήν τη φορά, βοηθούντος και του προεκλογικού κλίματος, το SPD μαζί με τα κόμματα της αντιπολίτευσης φέρονται αποφασισμένοι να το περάσουν στην Ολομέλεια της γερμανικής Βουλής. 

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι μέχρι τώρα στη Γερμανία ισχύει νόμος που επιτρέπει το λεγόμενο συμβόλαιο δια βίου συντροφικότητας, βάσει του οποίου ήδη εξομοιώνονται σε πολλά σημεία τα ομόφυλα ζευγάρια με τα ετερόφυλα. Πρόκειται στην ουσία για κάτι αντίστοιχο με το σύμφωνο συμβίωσης για ετερόφυλα ζευγάρια, που ισχύει στην Ελλάδα από το 2015. Με το νέο όμως γερμανικό νομοσχέδιο ο «γάμος για όλους» θα τελείται πλέον στα δημαρχεία, όπως γίνεται και με τους υπόλοιπους γάμους. 

Υποχρεωτική παρουσία ζητά το SPD

Μάλιστα, εντελώς αιφνιδιαστικά, κατά την παρουσίαση προχθές των πεπραγμένων του SPD, ως κόμματος της συγκυβέρνησης, ο πρόεδρός του Μάρτιν Σουλτς ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει να έρθει άμεσα στη Βουλή το νομοσχέδιο προς ψήφιση και μάλιστα με ονομαστική ψηφοφορία. Η ημερομηνία ορίστηκε τελικά για αύριο, τελευταία ημέρα των εργασιών της Βουλής πριν κλείσει για τις καλοκαιρινές διακοπές. Η ηγεσία της Κ.Ο. του κόμματος ζήτησε εγγράφως από τους βουλευτές να μην λείψει κανείς από την ψηφοφορία.

«Μαζί με το κόμμα των Πρασίνων και την Αριστερά διαθέτουμε πλειοψηφία μόνο 10 ψήφων», αναφέρεται στην επιστολή που διαθέτει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Η σπουδή του εγχειρήματος δεν αφορά μόνο «το τερματισμό του καθεστώτος διάκρισης σε βάρος πολλών ανθρώπων στη Γερμανία», όπως επιχειρηματολόγησε ο Μάρτιν Σουλτς, αλλά και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για το SPD, που έχει εγκλωβιστεί στα δημοσκοπικά τάρταρα, να ανακάμψει. Τέτοιες ενδείξεις φαίνεται να διαθέτει ο πρόεδρος του SPD, όπως ανέφερε στη συνέντευξη τύπου περιστοιχισμένος από όλους τους σοσιαλδημοκράτες υπουργούς της κυβέρνησης συνασπισμού υπό την Μέρκελ.

Ο όρος «γάμος για όλους» προκαλεί αντιδράσεις

Η ίδια η Μέρκελ, αν και αντίθετη με την όλη ιδέα, σε χαλαρή συζήτηση που διοργάνωσε τις προάλλες το περιοδικό Brigitte, ήρε την κομματική πειθαρχία και ξεκαθάρισε ότι ο κάθε βουλευτής της παράταξής της ξεχωριστά μπορεί να ψηφίσει κατά συνείδηση. Ακολούθησε καταιγισμός αντιδράσεων βουλευτών από τη συντηρητική πτέρυγα του CDU, που βλέπουν τον «γάμο για όλους» ως κίνδυνο διάλυσης των παραδοσιακών κοινωνικών δομών. Ο αντιπρόεδρος της Κ.Ο των Χριστιανοκοινωνιστών CSU Χανς Πέτερ Φρίντριχ χαρακτήρισε τη συζήτηση αυτή «θέατρο που βλάπτει το γόητρο του κοινοβουλίου» αλλά και τον όρο που έχει επιλεχθεί ως εντελώς λανθασμένο. «Τι σημαίνει γάμος για όλους; Είναι λάθος, γιατί γάμος μεταξύ αδελφών δεν επιτρέπεται, ούτε ανάμεσα σε έναν άνδρα και πολλές γυναίκες ταυτόχρονα».

Η πλειοψηφία των βουλευτών από τα κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης, που εναντιώνονται στο νομοσχέδιο, επικαλούνται επιπροσθέτως και λόγους αντισυνταγματικότητας. Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου γάμος νοείται μόνο ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα. Τροποποίηση άρθρου του Συντάγματος μπορεί επίσης να επιτευχθεί μόνο με πλειοψηφία 2/3 και στα δύο νομοθετικά σώματα.  Αντίθετα, ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μας υποστήριξε ότι δεν τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας, αν και το 2015 σε επερώτηση των Πρασίνων για το ίδιο θέμα, το υπουργείο Δικαιοσύνης απάντησε πως χρειάζεται αναθεώρηση του Συντάγματος. Σε κάθε περίπτωση, Χριστιανοδημοκράτες βουλευτές εξετάζουν το ενδεχόμενο κατάθεσης προσφυγής στο Συνταγματικό Δικαστήριο για έλεγχο συνταγματικότητας του νομοσχεδίου.

Αύριο η ψηφοφορία

Η καγκελάριος Μέρκελ εξέφρασε την λύπη της για το ότι ο «γάμος για όλους» προκαλεί «αναίτια διαμάχη» και αναδεικνύεται σε κομματική διαμάχη, τη στιγμή που θα είχε ρεαλιστικές πιθανότητες για υπερκομματική συναίνεση. Ο επικεφαλής της Χριστιανικής Κοινωνικής Ένωσης Χορστ Ζεεχόφερ κατηγόρησε το SPD ότι παραβιάζει την κυβερνητική συμφωνία που υπεγράφη το 2013 μεταξύ Χριστιανικής Ένωσης και SPD. 

Παρά το κύμα αντιδράσεων το νομοσχέδιο έχει πάρει πλέον την κοινοβουλευτική οδό. Αύριο το πρωί, στην Ολομέλεια οι Σοσιαλδημοκράτες με τους Πράσινους και την Αριστερά αναμένεται κερδίσουν την πρώτη ψηφοφορία για αλλαγή της ημερήσιας διάταξης. Στη συνέχεια μετά από συζήτηση 38 λεπτών, που αναμένεται έντονη, θα γίνει ονομαστική ψηφοφορία. Εάν επιτευχθεί πλειοψηφία το νομοσχέδιο θα περάσει και θα γίνει νόμος του κράτους μετά την υπογραφή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Υπάρχει πάντα και το ενδεχόμενο εκπλήξεων την τελευταία στιγμή. 

Ειρήνη Αναστασοπούλου