Ολλανδία: όριο ταχύτητας... με το ζόρι

Με 100 χιλιόμετρα την ώρα στον αυτοκινητόδρομο; Πολλοί οδηγοί δεν δείχνουν κατανόηση για το νέο μέτρο. Σύμφωνα με σφυγμομέτρηση του ολλανδικού περιοδικού EenVandaag το 46% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι θα αγνοήσει την απαγόρευση, ακόμη κι αν χρειαστεί να πληρώσει το προβλεπόμενο πρόστιμο. Μόνο η Κύπρος, αλλά και η Νορβηγία έχουν θεσπίσει τόσο χαμηλό όριο ταχύτητας. Κάποια ελαστικότητα θα ισχύει πάντως με τη νέα νομοθεσία μετά τις επτά το απόγευμα και μέχρι τις έξι το πρωί, οπότε θα επιτρέπεται η οδήγηση με ταχύτητα μέχρι 130 χλμ. την ώρα, όπως συνέβαινε και μέχρι τώρα.

"Η κρίση του αζώτου"

Ο λόγος για το νέο, αυστηρό όριο ταχύτητας είναι η προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως η μείωση των ρύπων οξείδίου του αζώτου, οι οποίοι προέρχονται κυρίως από τις μεταφορές. Η Ολλανδία κατέχει μία θλιβερή πανευρωπαϊκή πρωτιά στη ρύπανση με οξείδιο του αζώτου, καθώς οι εκπομπές των συγκεκριμένων ρύπων ανά κάτοικο ξεπερνούν τα 50 κιλά τον χρόνο, ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ δεν υπερβαίνει τα 15 κιλά. Οι χημικές ενώσεις του αζώτου, για παράδειγμα με υδρογόνο, προκαλούν τεράστια περιβαλλοντική ρύπανση. Η αμμωνία μολύνει το πόσιμο νερό, ενώ το οξείδιο του αζώτου προκαλεί παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Σε μία προσπάθεια να περιορίσει τον κίνδυνο η ΕΕ έχει θεσπίσει ανώτατα όρια για τους ρυπαντές, ακολουθώντας τις σχετικές υποδείξεις του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Με τη φιλελεύθερη κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε το πρόβλημα της ρύπανσης έχει οξυνθεί, καθώς από το 2015 επιτρέπονται  υψηλότερες τιμές οξειδίων του αζώτου σε αντάλλαγμα, υποτίθεται, για τον περιορισμό άλλων ρυπαντών. Το 2018 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι το ολλανδικό πρόγραμμα προώθησης του αζώτου δεν συνάδει με το ευρωπαϊκό δίκαιο, ενώ λίγο αργότερα ακολούθησε καταδικαστική απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ολλανδίας, το Raad van State. Ωστόσο πριν εκδοθεί η απόφαση αυτή, η κυβέρνηση Ρούτε είχε εγκρίνει ένα οικιστικό πρόγραμμα για την κατασκευή 75.000 νέων κατοικιών, με στόχο να αντιμετωπιστεί η δραματική έλλειψη στέγης στην Ολλανδία. Ο κατασκευαστικός κλάδος επίσης ευθύνεται για ένα μέρος των ρυπαντών με οξείδιο του αζώτου, αλλά το πολιτικό κόστος για την ακύρωση του προγράμματος θα ήταν τεράστιο, οπότε ο πρωθυπουργός Ρούτε έπρεπε να βρει μία εναλλακτική λύση. Η πιο προφανής λύση θα ήταν μία αγροτική παραγωγή με οικολογικές προδιαγραφές, καθώς η γεωργία ευθύνεται σήμερα για το 46% των ρυπαντών με οξείδιο του αζώτου. Η ολλανδική κυβέρνηση πέρασε νόμο, με τον οποίο οι αγρότες υποχρεώνονται να χρησιμοποιούν ζωοτροφές πιο πλούσιες σε πρωτείνη, αλλά μέχρι εκεί. Το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDA), κυβερνητικός εταίρος του Ρούτε και προνομιακός συνομιλητής του αγροτικού λόμπι, δεν ήταν διατεθειμένο να δεχθεί περισσότερες παραχωρήσεις.

4.000 νέες πινακίδες

Μετά από όλα αυτά ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε να εστιάσει στις μεταφορές, που θεωρούνται η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ρύπανσης με οξείδιο του αζώτου, καθώς ευθύνονται για το 11% των ρυπαντων. Εκεί αντιμετώπισε αντιστάσεις στο ίδιο του το κόμμα, το φιλελεύθερο VVD, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα φιλικό προς τους αυτοκινητιστές και μόλις πριν από λίγα χρόνια είχε περάσει την αύξηση του ορίου ταχύτητας από τα 120 στα 130 χλμ. την ώρα. Θα έπαιρνε πίσω αυτό το "δωράκι" για τους φίλους του αυτοκινήτου; Τελικά ο Ρούτε δεν είχε άλλη εναλλακτική λύση από το να... πατήσει φρένο.

Πριν λίγες μέρες οι ολλανδικές αρχές άρχισαν να τοποθετούν τις νέες πινακίδες στους αυτοκινητοδρόμους. Συνολικά 4.000 πινακίδες σε ολόκληρη τη χώρα προειδοποιούν ότι το όριο ταχύτητας μειώνεται στα 100 χλμ. την ώρα. Η αστυνομία επισημαίνει ότι θα δείξει κάποια ανεκτικότητα τον πρώτο καιρό μετά τη θέσπιση του μέτρου. Σύμφωνα με την ολλανδική εφημερίδα Volkskrant το εγχείρημα στοιχίζει περίπου 19 εκατομμύρια ευρώ. Θα εξοικονομήσει ωστόσο μεγάλες ποσότητες ρύπων, οι οποίες, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, θα διοχετευθούν σε οικιστικά προγράμματα, καθώς και στην καλύτερη αξιοποίηση των φυσικών πόρων.

Ντάβιντ Ελ

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου