Παπαδημούλης εκ βαθέων: «Άλλο Ευρωβουλή, άλλο Γιουροβίζιον»

Είναι ίσως ο πιο έμπειρος εκπρόσωπός μας στα έδρανα του Στρασβούργου και των Βρυξελλών. Φέτος αποχωρεί μετά από τρεις θητείες και δέκα χρόνια ως αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής, ενώ έχει επανειλημμένα αξιολογηθεί ως ένας από τους πιο επιδραστικούς ευρωβουλευτές. Έχει διακριτό πολιτικό στίγμα στον χώρο της Αριστεράς, αλλά ενίοτε συνεργαζόταν με ευρωβουλευτές άλλων κομμάτων για να προωθήσει ελληνικές θέσεις σε κρίσιμα ζητήματα. Επί σειρά ετών ηγετικό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, εντάχθηκε πρόσφατα στο κόμμα της «Νέας Αριστεράς».

Συνάντησα τον Δημήτρη Παπαδημούλη στο Στρασβούργο, στην τελευταία σύνοδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τις κάλπες του Ιουνίου. Ο απολογισμός του είναι ανάμεικτος, «γλυκόπικρος» όπως λέει ο ίδιος: «Πριν από 50 χρόνια εντάχθηκα στην Αριστερά ως αριστερός ευρωπαϊστής. Υποστήριζα τότε ότι η Ελλάδα πρέπει να μπει στην ΕΟΚ, μία άποψη που ήταν μειοψηφική στον χώρο της Αριστεράς. Και του ΠΑΣΟΚ. Αλλά οι προσδοκίες δεν δικαιώθηκαν. Μπήκαμε με την προσδοκία και την υπόσχεση ότι θα συγκλίνουμε με το επίπεδο των ευρωπαϊκών χωρών που ήταν πιο προηγμένες από μας. Μετά από 43 χρόνια δεν έχουμε περάσει σε βιοτικό επίπεδο και κοινωνικές κατακτήσεις ούτε μία χώρα. Και μας έχουν περάσει πολλές χώρες, που μπήκαν πολύ μετά από την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat σε όρους αγοραστικής δύναμης είμαστε 26οι στους 27, περνάμε μόνο τη Βουλγαρία».

Θα ήταν καλύτερα εκτός ΕΕ;

Αλλά και η ίδια η Ευρώπη δεν παίρνει «καλούς βαθμούς», λέει ο απερχόμενος αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου στην Deutsche Welle. «Απέχει πολύ από μία ισχυρή πολιτική Ένωση με ικανό προϋπολογισμό για να υπηρετεί τους στόχους, με σοβαρό γεωπολιτικό ρόλο, ικανή να επενδύει στο μέλλον, στην ψηφιακή μετάβαση ή στην τεχνητή νοημοσύνη».

Ηχηρή και πολλές φορές δικαιολογημένη είναι η κριτική στην ΕΕ, καθώς έχουν απογοητευθεί πολλές προσδοκίες για την «πολιτική Ευρώπη» ή την «κοινωνική Ευρώπη» που θα επιθυμούσαμε. Αλλά ας αναλογιστούμε το 1980. Ήταν άραγε καλύτερη η θέση μας την εποχή εκείνη, όταν η χώρα ήταν απομονωμένη, όταν οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούσαν να αναζητήσουν ευκαιρίες εκτός συνόρων ή έστω να συλλέξουν εμπειρίες με το «Εράσμους», όταν ο πληθωρισμός κάλπαζε στο 25% και η ευημερία ήταν υπόθεση των ολίγων;

«Δεν χωρεί αμφιβολία ότι μία Ελλάδα έξω από την ΕΕ θα ήταν μία Ελλάδα φτωχότερη, με μεγαλύτερες ανισότητες, ακόμη πιο κοντά στον βαλκανικό μας περίγυρο -που είναι σε χειρότερη μοίρα από μας- και ακόμη πιο εξαρτημένη από τους Αμερικανούς» λέει ο Δημήτρης Παπαδημούλης. «Επομένως δεν λέω ότι κακώς μπήκαμε. Λέω ότι δεν αξιοποιήσαμε, με ευθύνη των κυβερνήσεων της Ελλάδας κυρίως, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που δημιουργεί η συνύπαρξη σε έναν ανταγωνιστικό στίβο. Και επίσης υπογραμμίζω ότι παρά τα θετικά που σημειώσατε -το 'Εράσμους', την Κοινή Αγορά, την κατάργηση της βίζας, την ελευθερία κίνησης προσώπων, υπηρεσιών, κεφαλαίων- η ΕΕ με ευθύνη των πλούσιων και ισχυρών παραμένει κυρίως μία Κοινή Αγορά. Με ολίγον από Πολιτική Ένωση».

«Πυρά» σε Συμβούλιο και Κομισιόν

Ο Δημήτρης Παπαδημούλης ανήκει στα στελέχη της Αριστεράς που θεωρούν ότι η μάχη για μία καλύτερη Ευρώπη πρέπει να γίνει μέσα στην Ευρώπη, όχι έξω από αυτή. Ήταν άλλωστε ο πρώτος αριστερός πολιτικός που έγινε δεκτός στην Εκτελεστική Επιτροπή του Spinelli Group, της ομάδας των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών, στην οποία συμμετέχουν πρώην πρωθυπουργοί, όπως ο Χοσέ Θαπατέρο, ο Γκυ Φερχόφσταντ, αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας.

Για την κοινοβουλευτική περίοδο που πέρασε επισημαίνει κυρίως δύο θετικά πράγματα: «Το πρώτο είναι η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης: κοινός ευρωπαϊκός δανεισμός με μία κλείδα κατανομής των κονδυλίων που έδωσε τα πιο πολλά λεφτά -κυρίως επιχορηγήσεις και λιγότερο δάνειο- στις πιο φτωχές χώρες. Και το δεύτερο είναι ότι μετά την αρχική ψυχρολουσία και τον ανταγωνισμό γίνανε κάποια βήματα ευρωπαϊκής συνεργασίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Καταγράφω στα θετικά την κοινή προμήθεια εμβολίων. Στα αρνητικά αυτής της επιτυχίας: τα κρυφά SMS, όπου το Κοινοβούλιο προσπάθησε να μάθει τι έγινε, αλλά πέσαμε στο μπλόκο της Κομισιόν».

Στο περίπλοκο πλέγμα αρμοδιοτήτων της σημερινής ΕΕ η αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι να ελέγχει την εκτελεστική εξουσία. Δηλαδή την Κομισιόν. Παράλληλα όμως καλείται να ελέγχει και τον συν-νομοθέτη του ευρωπαϊκού δικαίου με τον οποίο κατά τα άλλα συνεργάζεται. Δηλαδή το Συμβούλιο, τις εθνικές κυβερνήσεις. Σε αυτές στοχεύει κατά κύριο λόγο η κριτική του Δημήτρη Παπαδημούλη.

«Πριν από λίγο συζητούσαμε τι θα γίνει με την Τραπεζική Ένωση και την ένωση κεφαλαιαγορών στην Ολομέλεια και έκανα και την τελευταία μου ομιλία στο Κοινοβούλιο. Και το Συμβούλιο σε αυτή την τόσο σοβαρή συζήτηση ήταν απόν» λέει χαρακτηριστικά ο Έλληνας αντιπρόεδρος. «Με το που ανακοινώθηκε από το Προεδρείο ότι θα συζητήσουμε αυτά, σηκώθηκαν κι έφυγαν…»

«Καλύτερη εκπροσώπηση» στις Βρυξέλλες

Στο Στρασβούργο είθισται να ακούμε κριτική για τις πράξεις ή παραλείψεις του Συμβουλίου. Αλλά τι γίνεται με το ίδιο το Κοινοβούλιο; Συμμετέχουν σε αυτό οι καλύτεροι; Γιατί, όσον αφορά τουλάχιστον την ελληνική εκπροσώπηση, κατά γενική ομολογία δεν ήταν η καλύτερη δυνατή την τελευταία πενταετία. «Θα ήθελα να διακρινόμαστε σε επιδραστικότητα και όχι για την παρουσία Ελλήνων ευρωβουλευτών σε πινάκια ποινικών υποθέσεων» λέει ο Δημήτρης Παπαδημούλης, για να συμπληρώσει: «Θα ήθελα στην επόμενη θητεία να έχουμε καλύτερη εκπροσώπηση από την πλευρά της Ελλάδας».

Η αλήθεια είναι ότι τα πολιτικά κόμματα επιχειρούν μία ανανέωση του πολιτικού προσωπικού στις Βρυξέλλες. Αλλά με ποια κριτήρια; «Βλέποντας τα ευρωψηφοδέλτια των κομμάτων δεν τρέφω μεγάλες ελπίδες» τονίζει ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου. «Και θα ήθελα πια να απευθυνθώ στους Έλληνες πολίτες που έχουν στα χέρια τους τον σταυρό προτίμησης. Και να τους πω το εξής απλό κ. Παπαδημητρίου: Άλλο Ευρωκοινοβούλιο και άλλο Γιουροβίζιον! Στο Ευρωκοινοβούλιο πρέπει να στείλουν με την ψήφο τους ανθρώπους ικανούς να εκπροσωπήσουν την Ελλάδα και τα συμφέροντα των πολιτών της. Που σημαίνει να εργάζονται, να ξέρουν τα θέματα, να μιλούν ξένες γλώσσες, να είναι αποφασισμένοι να δουλέψουν, να έχουν κύρος και επιχειρήματα για να μπορούν να χτίζουν συμμαχίες. Όχι σελέμπριτις».

«Όχι, δεν μετακινήθηκα…»

Παρά την τακτική κάλυψη του Ευρωκοινοβουλίου από την Deutsche Welle, είχε περάσει κάποιο χρονικό διάστημα που δεν έτυχε να μιλήσουμε με τον Δημήτρη Παπαδημούλη. «Βλέπω ότι μετακινηθήκατε…» ήταν το πρώτο σχόλιο που έκανα με αφορμή τα όσα ακούστηκαν για την ένταξή του στη «Νέα Αριστερά». Η απάντησή έχει ενδιαφέρον: «Εγώ δεν μετακινήθηκα ούτε χιλιοστό. Παραμένω στη σύγχρονη Αριστερά που θέλει την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη, αλλά μια προηγμένη χώρα, που να ευημερούν οι πολίτες, με ισχυρό κοινωνικό κράτος, με κράτος δικαίου, με ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, με προστασία του περιβάλλοντος, μακριά από πελατειακό κράτος και διαφθορά. Αν κάτι έχει μετακινηθεί, είναι το κόμμα του κ. Κασσελάκη, από όσα ξέραμε ως σύγχρονη Αριστερά, αλλά και από όρους στοιχειώδους σοβαρότητας».