«Πρόσωπο» στους μετανάστες

Αγανακτισμένος, συγκινημένος, εμβρόντητος παρακολουθούσε τις ειδήσεις για τους νεκρούς μετανάστες μπροστά στις ακτές της Λαμπεντούζα. Το θέμα δεν είναι άγνωστο στον 44χρονο συγγραφέα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 κατά τη διάρκεια διακοπών του στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπος με αυτή την πραγματικότητα. Οι μετανάστες τότε δεν προέρχονταν από την Αφρική, αλλά από την Αλβανία. Ήταν παρόντες- απόντες, θυμάται ο Αντρέας Σέφερ, όταν έκανε τη βραδινή του βόλτα.«Τους έβλεπες εκεί, αυτούς τους φτωχούς πεινασμένους νεαρούς σαν τα σκυλιά στο περιθώριο της κοινωνίας. Αργότερα οι εικόνες αυτές έπαιξαν μεγάλο ρόλο για το μυθιστόρημα, οι μεγάλες διαφορές σε αυτή την κοινωνία της ευμάρειας. Από τη μια πλευρά η ικανότητα να απολαμβάνεις τη ζωή στην Ελλάδα, για παράδειγμα στα νησιά και από την άλλη πλευρά η δυστυχία όλων αυτών που ήθελαν να ανήκουν σε αυτή την κοινωνία».

Το μυθιστόρημα στο οποίο αναφέρεται ο Αντρέας Σέφερ είναι το μυθιστόρημα με τον τίτλο «Πρόσωπα» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Dumont. Το βιβλίο έχει μια απίστευτη επικαιρότητα, όπως λέει ο επιμελητής της έκδοσης Μάρτιν Κόρντιτς: «Η λέξη Λαμπτεντούζα που βρίσκεται παντού τώρα στα μίντια δεν ήταν τόσο επίκαιρη όσο όταν σχεδιάζαμε την έκδοσή του. Το γεγονός ότι τώρα έτσι έχουν τα πράγματα είναι από τη μια πλευρά λυπηρό, αλλά παράλληλα δείχνει την ευαισθησία που είχε ο συγγραφέας για το παρόν».

Να κοιτάς και να μην βλέπεις…

Αφορμή για το τελευταίο μυθιστόρημα του Αντρέας Σέφερ είναι όλα αυτά που είδε και έζησε σε σχέση με τους μετανάστες στο λιμάνι της Πάτρας. Τους τουρίστες που ανέβαιναν στα φέρι μποτ και δίπλα τους περνούσαν οι μετανάστες χωρίς να τους προσέχουν, χωρίς να τους νοιάζει.

Κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος είναι ο νευρολόγος Γκάμπορ Λόρεντζ, ο οποίος ειδικεύεται στην προσωπαγνωσία. Πρόκειται για μια ασθένεια στην οποία ο ασθενής δεν γνωρίζει πια τα πρόσωπα. Δεν μπορεί να ξεχωρίσει τους ανθρώπους από τα πρόσωπά τους. Κατά μια έννοια από αυτή την ασθένεια πάσχει και ο γιατρός. Βλέπει και δεν βλέπει τους μετανάστες. Κάποια στιγμή δίνει μια σακούλα γεμάτη τρόφιμα σε έναν από αυτούς. «Αυτού του είδους η βοήθεια είναι παράλληλα και μια ταπείνωση. Το ερώτημα είναι εάν πραγματικά τον βοηθάει έτσι ή αν πρόκειται για μια κίνηση που βοηθάει τον ίδιο το γιατρό ώστε να νιώσει καλύτερα. Κι εδώ υπάρχει ένα παραλληλισμός στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει και η Ευρώπη τους πρόσφυγες».

Περισσότερο Κεντροευρωπαίος…

«Πρόσωπα» είναι το τρίτο βιβλίο του Αντρέας Σέφερ. Το 2002 κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο «Στο δρόμο προς τη Μεσσαρά» και το 2010 το «Εμείς οι τέσσερις». Ο Αντρέας Σέφερ γεννήθηκε το 1969 από Γερμανό πατέρα και Ελληνίδα μητέρα στο Αμβούργο. Μεγάλωσε στη Φρανκφούρτη και είχε πολύ μικρή επαφή με τους Έλληνες στη Γερμανία.

Το γερμανικό του όνομα δεν πρόδιδε και την ελληνική του καταγωγή. Κάποτε, λίγο μετά τα είκοσι αποφάσισε να μάθει τη γλώσσα και να ταξιδέψει στη χώρα για την οποία ένιωθε μια τόσο μεγάλη έλξη. Σήμερα στην ερώτηση αν νιώθει Έλληνας, Γερμανός ή κάτι άλλο απαντά πως οι Έλληνες στο θέμα της κοινής ευθύνης, της κοινότητας διαφέρουν από τους Κεντροευρωπαίους. Και στο σημείο αυτό αισθάνεται περισσότερο Κεντροευρωπαίος.

Παναγιώτης Κουπαράνης / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης