Πόσο κοντά είναι το Ιράν στην κατασκευή πυρηνικών;

Εξυπηρετεί τελικά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στρατιωτικούς σκοπούς; Σε αυτή την εκτίμηση προέβη σε έκθεσή της, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, η οποία παρουσιάστηκε στη Βιέννη την Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με την έκθεση, το Ιράν συνεχίζει να εμπλουτίζει ουράνιο πέρα ​​από τα όρια που συμφωνήθηκαν το 2015. Τον Αύγουστο, το ιρανικό απόθεμα ήταν περίπου 3.940 κιλά, δηλαδή 19 φορές πάνω από το συμβατικό όριο, σύμφωνα με την έκθεση.

Εκπρόσωπος της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας είπε μάλιστα ότι δεν μπορεί να «εγγυηθεί ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα είναι αποκλειστικά ειρηνικό». Ο επικεφαλής της οργάνωσης Ραφαέλ Γκρόσι δήλωσε ιδιαίτερα ανήσυχος στην έκθεση και κάλεσε το Ιράν να «συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του και να συνεργαστεί το συντομότερο δυνατό».

Σε άλλη έκθεση, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας εκφράζει την απογοήτευσή της για την απόφαση του Ιράν να αφαιρέσει 27 κάμερες παρακολούθησης που είχαν εγκατασταθεί ώστε να επιτρέπουν στους επιθεωρητές του οργανισμού να παρακολουθούν τις πυρηνικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους στη Βιέννη, δεδομένης της προόδου του Ιράν στον εμπλουτισμό ουρανίου, πιθανότατα θα χρειαστεί «τρεις έως τέσσερις εβδομάδες» για να φτάσει την ποσότητα που απαιτείται για την κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου.

Το Ιράν απέχει πολύ από πυρηνικά όπλα

Το εμπλουτισμένο ουράνιο που διαθέτει το Ιράν μπορεί να είναι αρκετό για να φτιάξει μια βόμβα, λέει ο Ιρανός πολιτικός επιστήμονας Μαχαμαντμπάγκερ Φόροου από το Γερμανικό Ινστιτούτο Παγκόσμιων και Περιφερειακών Μελετών στο Αμβούργο. «Αλλά αρκεί για την κατασκευή μιας βόμβας, όχι μιας ολόκληρη σειράς βομβών. Από αυτή την άποψη, μια μόνο βόμβα δεν έχει νόημα στρατιωτικά. Τα κράτη που διαθέτουν πηρυνικά δεν βασίζονται σε μία μόνο βόμβα γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει πόλεμος με μια μόνο βόμβα...», δήλωσε ο Μαχαμαντμπάγκερ Φόροου στη DW και συμπλήρωσε πως εκτός αυτού το Ιράν δεν διαθέτει αυτήν τη στιγμή την τεχνολογία που απαιτείται για να κατασκευασει μια πυρηνική βόμβα.

Γιατί όμως τότε το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε τέτοιο βαθμό; Η κυβέρνηση στην Τεχεράνη ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη δημιουργία πολιτικής πίεσης, λέει ο Μαχαμαντμπάγκερ Φόροου. Από ιρανική σκοπιά, οι διεθνείς συμφωνίες είναι πλέον ξεπερασμένες από τότε που οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς από τη διεθνή συμφωνία για τα πηρυνικά υπό την κυβέρνηση Τραμπ το 2018. «Ο εμπλουτισμός ουρανίου είναι κατά κύριο λόγο ένα μέσο ώστε να πεισθούν οι ΗΠΑ και άλλοι παράγοντες να υπογράψουν τη συμφωνία που είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης τώρα στη Βιέννη».

Πολλά τα αναπάντητα ερωτήματα

Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο καθώς πλησιάζουν οι ενδιάμεσες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ίσως οι Δημοκρατικοί του Αμερικανού Πρόεδρου Τζο Μπάιντεν χάσουν την πλειοψηφία στο Κογκρέσο. Σε αυτή την περίπτωση, η υπογραφή της συμφωνίας είναι μάλλον απίθανη. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που το Ιράν ασκεί πίεση», δήλωσε ο ειδικός. Στην Τεχεράνη, είναι πολύ σημαντικό να πάψουν να ισχύουν οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο Ιράν.

Ωστόσο, το ίδιο το Ιράν στέκεται εμπόδιο για περαιτέρω πρόοδο στις διαπραγματεύσεις, λέει ο πολιτικός επιστήμονας Όλιβερ Μάγιερ από το Ινστιτούτο του Αμβούργου για την Ειρήνη και την Πολιτική Ασφάλεια. «Οι δυνατότητες ελέγχου της  Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας είναι περιορισμένες και για το λόγο αυτό ο διεθνής οργανισμός ζητά επιπρόσθετα μέτρα ώστε να μπορέσει να παρακολουθήσει αποτελεσματικότερα το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Υπάρχουν πολλά ανοιχτά ερωτήματα και είναι σημαντικό να διευκρινιστούν γρήγορα», καταλήγει.

Κέρστεν Κνιπ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου