Ρουάντα δέκα χρόνια μετά τη γενοκτονία: ανάμεσα στο τραύμα και τη συμφιλίωση.
7 Απριλίου 2004Ρουάντα η χώρα των χιλίων λόφων ένα πανέμορφο κομμάτι γης στη Μαύρη Ηπειρο. Ενα τοπίο που φαντάζει τόσο ειρηνικό. Η ομορφιά του τοπίου κρύβει τη φρίκη. Κάθε τετραγωνικό μέτρο της χώρας είναι ποτισμένο με αίμα. Ο καθένας από τα οκτώμιση εκατομμύρια κατοίκων της χώρας υποφέρει από τις συνέπειες της γενοκτονίας. Δέκα χρόνια μετά οι κάτοικοι της Ρουάντας δεν έχουν ξεπεράσει το τραύμα τους. Ο θάνατος παραμονεύει πίσω από κάθε λόφο. Εκατό ημέρες κράτησε το 1994 η "ταχύτερη γενοκτονία" στην ιστορία ανάμεσα στις φυλές των Χούτου και των Τούτσι. 800.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Από τότε οι κάτοικοι της χώρς σήκωσαν τα μανίκια και έπιασαν δουλειά. Καταργήθηκε το μονοκομματικό σύστημα και διεξήχθησαν οι πρώτες ελεύθερες εκλογές. Ο Πρόεδρος Πολ Καγκάμε εξελέγη για επτά χρόνια στο αξίωμα του προέδρου λαμβάνοντας το 95% των ψήφων. Ο λαός επέλεξε τον άνθρωπο που σταμάτησε τις στρατιές των δολοφόνων. Σήμερα οι αντάρτες του "Πατριωτικού Μετώπου για τη Ρουάντα" δημιούργησαν ένα πανίσχυρο κυβερνητικό κόμμα και ο Καγκάμε θεωρείται η προσωποποίηση της ειρήνης και της ασφάλειας. Δεν υπάρχει καμμία εναλλακτική λύση στη Ρουάντα, αλλά δεν υπάρχει και δημοκρατία. Οποιος ασκεί κριτική κινδυνεύει να κατηγορηθεί ότι διχάζει το λαό. Με τον ίδιο τρόπο εφαρμόζεται και η πολιτική συμφιλίωσης της κυβέρνησης. Με θρησκευτική ευλάβεια ο Πρόεδρος Καγκάμε επαναλαμβάνει ότι δεν κάνει διαχωρισμό ανάμεσα σε Χούτου, Τούτσι και Πυγμαίους. Αλλά τα θύματα και οι θύτες, οι δολοφόνοι και οι επιζώντες ζουν σήμερα μαζί στην ίδια γειτονιά. Χιλιάδες έχουν βγεί από τις φυλακές, αφού παραδέχθηκαν ότι συμμετείχαν στις σφαγές και επέστρεψαν στα χωριά τους. Που αλλού μπορούσαν να πάνε; και τα θύματα θεωρητικά δεν έχουν πρόβλημα. Οι δολοφόνοι σκότωναν κατόπιν διαταγής της πρώην κυβέρνησης. Εφόσον η νέα κυβέρνηση ζητά από όλους τους κατοίκους της χώρας να ζουν ειρηνικά, έτσι θα γίνει. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή.
Για τον Σεμπουντανί, μέλος της μειονότητας των Τούτσι, που ζει στη Γερμανία δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την κοινή συμβίωση: "Δεν υπάρχει ούτε ένα χωριό στη Ρουάντα, όπου ζούν μόνο Χούτου χωρίς Τούτσι. Και το αντίθετο. Είναι το παρελθόν, αλλά και το μέλλον μας. Χούτου και Τούτσι πρέπει να ζήσουν μαζί".
Δέκα χρόνια μετά τη γενοκτονία οι κάτοικοι της Ρουάντα ζουν ειρηνικά, αλλά δεν είναι χαρούμενοι. Είναι σοβαροί, συγκρατημένοι και μάλλον αδιάφοροι. Ο πόνος και η λύπη είναι βαθιά ριζωμένοι μέσα τους.
"Πριν από έξι - επτά χρόνια ήταν ουτοπικό να σκεφτεί κάποιος ότι υπάρχουν κοινά σημεία ανάμεσα στους Τούτσι και στους Χούτου" συνεχίζει ο Σεμπουντανί". "Οι πληγές ήταν νωπές και πολύ βαθιές".
Ισως χρειαστεί να περάσουν άλλα δέκα χρόνια και να αρχίσουν οι νέες γενιές να ρωτάνε: τί κάνατε; γιατί δεν εμποδίσατε τη σφαγή; και γιατί η διεθνής κοινότητα μας άφησε αβοήθητους; Πρέπει να περάσει ακόμη πολύς χρόνος για να μπορέσουν κάποιοι στη Ρουάντα να ασκήσουν κριτική χωρίς να φοβούνται. Τότε θα δοθεί πραγματικά και η ευκαιρία για τη συμφιλίωση. Τότε το γέλιο και η χαρά θα επιστρέψουν στη χώρα των χιλίων λόφων.