Ρυθμιστές (πάλι) οι Φιλελεύθεροι στην Ευρώπη;

«Καταφέραμε να φέρουμε την πολιτική μας ομάδα στο επίκεντρο των εξελίξεων, ποτέ στο παρελθόν οι Φιλελεύθεροι δεν είχαν τόση ισχύ στην Ευρώπη». Με αυτά τα λόγια η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Βαλερί Αγιέρ, αντιπρόεδρος της πολιτικής ομάδας των Φιλελευθέρων (Renew Europe) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κήρυξε την έναρξη του προεκλογικού αγώνα στις Βρυξέλλες στα μέσα Μαρτίου. Πράγματι, μετά τις ευρωεκλογές του 2019 οι Φιλελεύθεροι αναδείχθηκαν σε ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν. Από κοινού ασφαλώς με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές (S&D) και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).

Έξι από τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες προέρχονται σήμερα από την πολιτική οικογένεια των Φιλελευθέρων, μεταξύ αυτών είναι ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν. Αντίστοιχη εκπροσώπηση έχουν οι Φιλελεύθεροι και στην Κομισιόν. Αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ανήκει στην ίδια πολιτική ομάδα. Στα έδρανα του Στρασβούργου και των Βρυξελλών οι Φιλελεύθεροι διαθέτουν 102 βουλευτές και αποτελούν την τρίτη σε μέγεθος πολιτική ομάδα.

«Euro-fighter» για τις Βρυξέλλες

Oι συσχετισμοί δυνάμεων θα αλλάξουν στις ευρωεκλογές, αν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων για επικείμενη άνοδο των υπερ-συντηρητικών και εθνολαϊκιστικών κομμάτων. Σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις οι Φιλελεύθεροι κινδυνεύουν να χάσουν το ένα πέμπτο των εδρών τους, με αποτέλεσμα να μην αποτελούν παρά την πέμπτη σε μέγεθος ομάδα της νέας Ευρωβουλής, πίσω και από την εθνολαϊκιστική συμμαχία «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID), αλλά και την ομάδα των «Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» (ECR). 

Ακόμη όμως και σε αυτή την περίπτωση μπορούν να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο για την ενδεχόμενη επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ηγεσία της Κομισιόν. Ο Ερίκ Μορίς, αναλυτής του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής (EPC) στις Βρυξέλλες, θεωρεί ότι «η ομάδα Renew Europe δεν έχει οριστικοποιήσει την απόφασή της. Ίσως απειλήσει με βέτο σε περίπτωση που οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι η φον ντερ Λάιεν προσεγγίζει τις υπερ-συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις».

Σε αντίθεση με το ΕΛΚ ή τους Σοσιαλιστές οι Φιλελεύθεροι δεν ανέδειξαν έναν και μοναδικό «κορυφαίο υποψήφιο» που θα ηγείται του προεκλογικού αγώνα, διεκδικώντας μετεκλογικά την ηγεσία της Κομισιόν. Αντ' αυτού έχουν ορίσει μία ομάδα τριών κορυφαίων στελεχών, την οποία ονομάζουν Team Europe: πρόκειται για τη Γερμανίδα Μαρί Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν, τη Γαλλίδα Βαλερί Αγιέρ και τον Ιταλό Σάντρο Γκότσι. «Euro-fighter» αποκαλείται στα προεκλογικά σποτ η Μαρί Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν, επικεφαλής της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων του γερμανικού Κοινοβουλίου, η οποία έγινε γνωστή και εκτός συνόρων ζητώντας την αποστολή όσο το δυνατόν περισσότερου εξοπλιστικού υλικού στην Ουκρανία.

Άμυνα, οικονομία, δικαιώματα

Όσον αφορά τις προγραμματικές θέσεις τους, οι Ευρωπαίοι Φιλελεύθεροι έχουν θέσει δέκα προτεραιότητες. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας, ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για την ψηφιακή οικονομία και την προτασία του περιβάλλοντος και η διασφάλιση των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Επιπλέον, ζητούν αλλαγή των Ευρωπαϊκών Συνθηκών και εμπλουτισμό τους με στοιχεία άμεσης Δημοκρατίας.

Και μία ακόμη προτεραιότητα: «Παραμένουμε σταθερά στον χώρο του Κέντρου, δεν υπάρχει ούτε φλερτ, ούτε καν κάποιο υπονοούμενο για προσέγγιση με τους εξτρεμιστές και τους λαϊκιστές», ξεκαθαρίζει η Γαλλίδα Βαλερί Αγιέρ. Ο πολιτικός αναλυτής Ερίκ Μορίς εκτιμά ότι το αποτέλεσμα της κάλπης θα αναδείξει και πάλι τη γαλλική Liste Renaissance ως τη μεγαλύτερη εθνική ομάδα του Renew Europe, αλλά αυτό δεν πρόκειται να αποτρέψει μία ζωηρή συζήτηση εντός της ομάδας για το κατά πόσον η κεντρώα γραμμή των Γάλλων συμβιβάζεται με τις παραδοσιακά φιλελεύθερες ιδέες.  

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου