Σεξ, βία, εξουσία με το βλέμμα της Πίνα Μπάους

Η Άννα λάμπει από ευτυχία και το αέρινο φόρεμα με τα μεγάλα πολύχρωμα λουλούδια την κάνει να φαίνεται ακόμα πιο εύθραυστη. Η χαρά όμως γρήγορα θα δώσει τη θέση της στη λύπη και την απελπισία. Η νεαρή χορεύτρια, για χατίρι της οικογένειάς της και με σκοπό να συγκεντρώσει χρήματα, θα εγκαταλείψει τη Λουϊζιάνα και θα πάει σε άλλες αμερικανικές πολιτείες να εργαστεί. Το μπαλέτο θα δώσει και αυτό τη θέση του στην πορνεία και σε άχαρους χορούς σε καμπαρέ. «Τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα», σε λιμπρέτο του Μπέρτολτ Μπρεχτ και μουσική του Κουρτ Βάιλ, ανεβαίνει αυτές τις ημέρες, εννιά χρόνια μετά το θάνατο της Πίνα Μπάους, στην Όπερα του Βούπερταλ.

Πρόκειται για μια παλιά σκηνοθεσία της Πίνα Μπάους του 1976, τρία χρόνια δηλαδή αφότου ξεκίνησε με το χοροθέατρό της και συνέδεσε με έναν απαράμιλλο τρόπο, τον σύγχρονο χορό, τον λόγο και το θέατρο. Ήταν η εποχή που ακόμα τη γιουχάιζαν και το κοινό δεν σηκωνόταν όρθιο για να χειροκροτήσει παρατεταμένα, όπως συμβαίνει σήμερα. Και δικαίως τη χειροκροτούν. Η σκηνοθεσία της, αν και σχεδόν σαράντα ετών, είναι τόσο δυναμική και επίκαιρη που θα μπορούσε να είναι σημερινή. Ο Δάφνις Κόκκινος, χορευτής για περισσότερα από 30 χρόνια στο Χοροθέατρο της Πίνα Μπάους και διευθυντής προβών σε οκτώ παραγωγές, λέει σχετικά μιλώντας στην Deutsche Welle:

«Κάνουμε ακριβώς το ίδιο. Δουλεύουμε πολύ λεπτομερώς πάνω στην κίνηση, τη χορογραφία. Έχουν προστεθεί καινούργια άτομα αλλά η χορογραφία είναι ακριβώς όπως ήταν. Προσπαθούμε να κάνουμε το ίδιο με αυτούς που το έχουν ήδη χορέψει. Οι μισοί είναι καινούργιοι και δεν γνωρίζουν το κομμάτι, οπότε μέσα από τη δικιά μας εμπειρία, μέσα από τα βίντεο, μέσα από τα βιβλία χορογραφίας, προσπαθούμε να είμαστε όσο πιο πιστοί γίνεται».

Η έντονη παρουσία της Πίνα

Η πολυμελής ζωντανή ορχήστρα συνοδεύει τον τριανταμελή θίασο επί σκηνής. Μαυροφορεμένες γυναίκες με βλοσυρό βλέμμα περικυκλώνουν τη νεαρή Άννα. Ανάλγητοι άνδρες κινούνται απειλητικά προς την εξουθενωμένη και τρομαγμένη χορεύτρια και ασελγούν βάναυσα πάνω της. Εξαιρετική είναι η ερμηνεία της Στέφανι Τρόγιακ, η οποία υποδύεται την Άννα και είναι μέλος του διάσημου χοροθεάτρου μόλις από το 2017.

Ο μισός θίασος έχει ανανεωθεί με καινούργιους χορευτές. Η Πίνα Μπάους κληροδότησε ένα χοροθέατρο με 46 έργα στο ρεπερτόριο του, το οποίο σήμερα αποτελεί το υπ´ αριθμόν ένα πολιτιστικό προϊόν που εξάγει η Γερμανία και επιδοτείται από το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας με 1,2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Για τους ανθρώπους που συνεργάστηκαν και έζησαν μαζί της η Πίνα Μπάους είναι όμως πολλά παραπάνω:

«Πολλές φορές ονειρεύομαι ότι ανοίγει η πόρτα και μπαίνει μέσα στο στούντιο και νιώθω μια απεριόριστη χαρά.  Άλλες φορές πάλι τη βλέπω λίγο στενοχωρημένη, λίγο άρρωστη και μερικές φορές φοβάμαι μήπως πεθάνει. Παρόλο που ξέρω πως έχει συμβεί. Είναι ένα πολύ περίεργο συναίσθημα. Είναι συγκλονιστικό το ότι δεν είναι εκεί, αλλά είναι και συγκλονιστικό το ότι είναι σε κάθε μας κίνηση», λέει συγκινημένος ο Δάφνις Κόκκινος.

Την άνοιξη ο Δημήτρης Παπαϊωάννου στο Βούπερταλ

Στην παράσταση συναντώνται νεότεροι χορευτές με παλαιούς που χόρεψαν πριν από δεκαετίες στο κομμάτι. Ένα από τα στοιχεία που έκαναν την Πίνα Μπάους να ξεχωρίσει ήταν ότι δεν φοβόταν τη διαφορετικότητα, αλλά αντιθέτως την επιζητούσε και την αναδείκνυε. Χορευτές όλων των ηλικιών, ακόμα και αν πλησιάζουν τα εβδομήντα, άνθρωποι πολύ ψηλοί ή πολύ κοντοί, κανονικοί, πιο παχουλοί και πιο αδύνατοι. Πρόσωπα φρέσκα αλλά και πρόσωπα στα οποία το πέρασμα του χρόνου είναι εμφανές. Όλοι αδιακρίτως έχουν τη θέση τους. Η ποίηση, ο δυναμισμός, ο κυνισμός, το στοιχείο του αιφνιδιασμού, διακρίνονται και σε αυτή τη σκηνοθεσία. Όσο για το μέλλον:

«Τώρα έχουμε δύο καινούργιους χορογράφους που κάνουν δυο νέα κομμάτια, τον Δημήτρη (Παπαϊωάννου) και τον Άλαν (Λούσιαν Όγεν) από τη Νορβηγία. Η ομάδα έχει χωριστεί στα δυο, με τον έναν και με τον άλλο χορογράφο. Όλα τα άλλα έργα είναι ρεπερτόριο και υπάρχουν προγραμματισμένες περιοδείες. Παίζουμε στο Βούπερταλ αλλά και σε όλο τον κόσμο. Η Αδόλφη είναι η νέα μας διευθύντρια και αυτή κανονίζει για καινούργιους χορογράφους που θα έρθουν και τα έργα που θα παίξουμε».

Οι πρεμιέρες των νέων έργων θα δοθούν τον Μάιο και τον Ιούνιο. Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου έχει ήδη ξεκινήσει με τις πρόβες ενώ ο Δάφνις Κόκκινος θα είναι διευθυντής προβών στο έργο που θα σκηνοθετήσει ο Άλαν Λούσιαν Όγεν.

Μαρία Ρηγούτσου