Σκωτία: Παραιτήθηκε ο πρωθυπουργός Χάμζα Γιούσαφ

Η ανακοίνωση της παραίτησης του Πρώτου Υπουργού της Σκωτίας (First Minister) Χάμζα Γιούσαφ διήρκησε μόλις 10 λεπτά. Ήταν αρκετά για να εξηγήσει τους λόγους που εγκαταλείπει τη θέση αλλά και να δείξει την έντονη συναισθηματική φόρτιση από την απόφασή του. Στα πρώτα τρία λεπτά δήλωσε ότι η παραίτηση ήταν «το καλύτερο για την κυβέρνηση, το κόμμα και τη χώρα» ενώ πρόσθεσε ότι «δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τις αρχές του απλά για να παραμείνει στην εξουσία».

Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, είναι μια σημαντική στιγμή για τη Σκωτία αλλά και τη βρετανική πολιτική γενικότερα. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι το Εθνικό Σκωτικό Κόμμα (SNP) έχει την τρίτη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στη βουλή του Γουέστμινστερ ενώ παράλληλα διατηρεί την εξουσία στη Σκωτία από το 2007. Το Εθνικό Σκωτικό Κόμμα τάσσεται σθεναρά υπέρ της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας από το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο και βέβαια οι απανωτές αναταραχές εντός του κόμματος είναι πιθανό να δημιουργήσουν μια βαθύτερη κρίση.

Ποιος είναι ο Χάμζα Γιούσαφ

Οι δηλώσεις του πρώην πλέον Πρώτου Υπουργού δεν έμειναν μόνο στην επεξήγηση της απόφασης. Ο ίδιος ανέφερε «δεν μπορώ να εκφράσω τι τεράστια τιμή ήταν για εμένα να είμαι ο Πρώτος Υπουργός της χώρας που αγαπώ, της χώρας που μεγαλώνω την οικογένειά μου και της μόνης χώρας που θα μπορώ να αποκαλώ σπίτι».

Μάλιστα εμφανώς συγκινημένος, προς το τέλος της συνέντευξης τύπου δήλωσε «Είμαι απόλυτα υπόχρεος στην υπέροχη γυναίκα μου, στα όμορφα παιδιά μου και στην ευρύτερη οικογένειά μου που με ανέχονται όλα αυτά τα χρόνια».

Ο ίδιος είναι μόλις 39 ετών με καταγωγή από το Πακιστάν, γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σκωτία. Στις 29 Μαρτίου του 2023, και μετά από παραίτηση της προκατόχου του Νίκολα Στέρτζιον, ανέλαβε τη θέση του Πρώτου Υπουργού και έγινε όχι μόνο ο νεότερος, αλλά και ο πρώτος μουσουλμάνος σε αυτό το αξίωμα.

Το παρασκήνιο της παραίτησης

Καθ’ όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου οι φήμες της παραίτησης γίνονταν ολοένα και εντονότερες. Χρειάστηκαν όμως μόνο τρεις ημέρες για να έρθουν τα πάνω κάτω στην πολιτική σκηνή της Σκωτίας. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Χάμζα Γιούσαφ αποφάσισε να διαλύσει την κυβέρνηση συνεργασίας με το κόμμα των Πρασίνων (Scottish Green Party) καθώς ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις κυρίως μετά την εγκατάλειψη του σχεδίου για το κλίμα, που είχε υποσχεθεί και είχε θέσει ως προτεραιότητα στην πολιτική τους ατζέντα. Συγκεκριμένα, η υπουργός Ενέργειας Μαίρη Μακάλλαν είχε ανακοινώσει ότι «η μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 75% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, είναι αδύνατον να επιτευχθεί, για αυτό εγκαταλείπεται».

Οι Πράσινοι τον κατηγόρησαν ότι «ξεπούλησε τις μελλοντικές γενιές», ενώ οι δύο προτάσεις μομφής που αναμένονταν να κατατεθούν εναντίον του και της κυβέρνησης επίσπευσαν τις διαδικασίες. Παράλληλα, μεμπτό σημείο μεταξύ των δύο ήταν και η απόφαση παύσης της συνταγογράφησης ορμονών, γνωστών και ως αναστολέων εφηβείας σε άτομα κάτω των 18 ετών.

Η κυβέρνηση συνεργασίας είχε οριστεί από τις βουλευτικές εκλογές της Σκωτίας το 2021, καθώς το Εθνικό Σκωτικό Κόμμα (SNP) δεν μπόρεσε να αποκτήσει την αυτοδυναμία με αποτέλεσμα να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με το κόμμα των Πρασίνων. Η συμφωνία αυτή χαρακτηρίστηκε ως «ένα κοινό πρόγραμμα για την οικοδόμηση μιας πιο πράσινης, πιο δίκαιης και ανεξάρτητης Σκωτίας».

Οι αντιδράσεις και η επόμενη ημέρα

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι έκαναν δηλώσεις πριν επισφραγιστεί η απόφαση του Πρώτου Υπουργού. Ο ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος της Σκωτίας Ντάγκλας Ρος δήλωσε εμφατικά ότι «διώξαμε τη Νίκολα Στέρτζιον και τώρα τον Χάμζα Γιούσαφ και θα δουλέψουμε ώστε να διώξουμε όλη τη σάπια κυβέρνηση των SNP».

Όπως και να έχει, τα 129 μέλη της Σκωτικής Βουλής (Holyrood) θα έχουν 28 ημέρες για να ορίσουν το πρόσωπο που θα αναλάβει τη δύσκολη αυτή θέση. Μέχρι να ανακοινωθεί ο νέος ηγέτης, ο Χάμζα Γιούσαφ ξεκαθάρισε ότι θα παραμείνει σε αυτή, ενώ τα πρώτα ονόματα αντικατάστασής του έχουν πέσει ήδη στο τραπέζι.