Συμφόρηση στα ευρωπαϊκά λιμάνια από χιλιάδες αυτοκίνητα

Τα αυτοκίνητα αποτελούν ένα ιδιαίτερο εμπόρευμα: το γεγονός ότι παραδίδονται μεμονωμένα και «σε κομμάτια» κάνει τη μεταφορά τους ευκολότερη, από την άλλη όμως είναι τέτοιο το μέγεθός τους, ώστε δεν μπορεί κανείς να τα βάλει απλώς σε ένα ράφι – κάθε αυτοκίνητο πιάνει γύρω στα 10 τετραγωνικά μέτρα χώρου.

Και αυτό προκαλεί προβλήματα στα γερμανικά λιμάνια όπου φορτώνονται και εκφορτώνονται πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων, ιδίως στο Έμντεν και το Μπρέμερχαφεν. Ο τερματικός σταθμός αυτοκινήτων στο Μπρέμερχαφεν αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια μεταφοράς αυτοκινήτων παγκοσμίως.  Η BLG Logistics Group, που δραστηριοποιείται εκεί, ανέφερε στην DW πως κάθε χρόνο φορτώνει περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια οχήματα.

Η Γιούλια Βάγκνερ, εκπρόσωπος της εταιρείας, επεσήμανε ότι το λιμάνι χωράει περίπου 70.000 οχήματα: «Όλες οι γνωστές εταιρείες αυτοκινήτων χρησιμοποιούν συχνά το Μπρέμερχαφεν και κάθε χρόνο περνούν από εκεί περισσότεροι από 1.000 μεταφορείς αυτοκινήτων».

Στο Ζέεμπριζ του Βελγίου, το λιμάνι της  μεσαιωνικής πόλης Μπριζ, φορτώνονται διπλάσια αυτοκίνητα συγκριτικά με το Μπρέμερχαφεν. Επί του παρόντος είναι κι εκεί σταθμευμένα πολλά αυτοκίνητα, τα οποία δεν έχουν μεταφερθεί ακόμη.

Η Έλκε Φερμπέλεν από το τμήμα επικοινωνίας του λιμένα Αμβέρσας/Μπριζ επιβεβαιώνει στην DW πως «αυτό είναι κάτι που συμβαίνει σε όλα τα ευρωπαϊκά λιμάνια, όπου μεταφέρονται πολλά αυτοκίνητα».

Ωστόσο το παρατεταμένο διάστημα κατά το οποίο τα αυτοκίνητα παραμένουν στα λιμάνια δεν οφείλεται αποκλειστικά στον τεράστιο αριθμό των αυτοκινήτων: «Το πρόβλημα έγκειται λιγότερο στον αριθμό των αυτοκινήτων και περισσότερο στο ότι δεν μπορούν να μεταφερθούν εν συνεχεία άμεσα».

Πάντως οι μεγάλοι τερματικοί σταθμοί έχουν ακόμη χώρο για τη στάθμευση των αυτοκινήτων. Όπως ξεκαθαρίζει η Βάγκνερ, «δεν υπάρχει "συμφόρηση" κάποιου σταθμού». Το ίδιο ισχύει τόσο για το Μπρέμερχαφεν όσο και για τα υπόλοιπα λιμάνια, όπως αυτά στο Βέλγιο.

Από πού έρχονται και πού πηγαίνουν;

Η μεταφορά αυτοκινήτων με πλοία δεν είναι μία επιχείρηση με απόλυτη διαφάνεια στις πληροφορίες που αφορούν τα εμπορεύματα, καθώς πολύ συχνά δεν είναι εξαρχής γνωστό το πού έχει κατασκευαστεί ένα αυτοκίνητο ή πού θα πωληθεί. Οι κατασκευαστικές εταιρείες της Δύσης, όπως η Tesla, έχουν μεταφέρει την παραγωγή τους και στην Κίνα, απ’ όπου φέρνουν ακολούθως τα οχήματά τους στην Ευρώπη. Ταυτοχρόνως πολλές εταιρείες παράγουν οχήματα για τις αγορές της Ασίας ή των ΗΠΑ στις ίδιες τις χώρες όπου αυτά πωλούνται – μεταξύ άλλων για να αποφύγουν τους τελωνειακούς δασμούς.

Επιπλέον, υπάρχει κι ένας τρόπος μεταφοράς τον οποίο δεν ελέγχουν τα λιμάνια, όπως αναφέρουν τα λιμάνια της Αμβέρσας και του Μπριζ: «Δεν ξέρουμε καθόλου πόσα αυτοκίνητα μεταφέρονται στα εμπορευματοκιβώτια». Έτσι μεταφέρουν συνήθως αυτοκίνητα οι ιδιώτες ή οι έμποροι που στέλνουν μόνο λίγα οχήματα. Καθώς όμως τα αυτοκίνητα αυτά είναι καθ’ όλη τη μεταφορά «συσκευασμένα», δεν πιάνουν καθόλου χώρο για πάρκινγκ.

Οι αγοραστικές συνήθειες έχουν αλλάξει

Σε κάθε περίπτωση είναι ωφέλιμο να ρίχνει κανείς μια πιο συγκεκριμένη ματιά στην παραγωγή, τη διανομή και την πώληση των αυτοκινήτων, σύμφωνα με την Έλκε Φερμπέλεν – και τα τελευταία χρόνια υπάρχουν ορισμένα πράγματα που έχουν αλλάξει.

Ο αριθμός των αυτοκινήτων στα λιμάνια παραμένει υψηλός ή και αυξάνεται περαιτέρω, διότι οι αγοραστικές συνήθειες έχουν διαφοροποιηθεί: ορισμένες εταιρείες στρέφονται σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως στην «απευθείας πώληση στους πελάτες», κατά την οποία το αυτοκίνητο παραμένει στο λιμάνι, χωρίς να περάσει από το φυσικό κατάστημα του εκάστοτε εμπόρου.

Οι χώροι στάθμευσης των λιμένων γεμίζουν με πολλά αυτοκίνητα και λόγω του γεγονότος ότι αυτή τη στιγμή γίνονται αναλογικά λίγες πωλήσεις αυτοκινήτων, όπως παρατηρεί και η Γιούλια Βάγκνερ: «Οι χρόνοι παραμονής των αυτοκινήτων όλων των κατασκευαστών στον τερματικό σταθμό έχουν αυξηθεί λόγω της διακοπής των κρατικών επιδοτήσεων για την ηλεκτροκίνηση, καθώς οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων στη Γερμανία έχουν μειωθεί.

Η Φερμπέλεν αναφέρει ακόμη ότι ο κύκλος εργασιών της αυτοκινητοβιομηχανίας έχει αυξηθεί συνολικά. Βέβαια, δεν έχει επιστρέψει ακόμη στα προ πανδημίας επίπεδα, όμως τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές είναι αισθητά περισσότερες «συγκριτικά με το 2020-2021». Και η έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού γίνεται επίσης αισθητή στον κλάδο των μεταφορών: παρατηρείται «μία περιορισμένη δυνατότητα μεταφοράς αυτοκινήτων μέσω του οδικού δικτύου λόγω έλλειψης οδηγών φορτηγών». Όλα αυτά οδηγούν έτσι «σε μεγαλύτερους χρόνους παραμονής των αυτοκινήτων στα λιμάνια».

Στο Έμντεν αναζητούνται εναλλακτικές

Η Volkswagen και ο τερματικός σταθμός αυτοκινήτων στο λιμάνι του Έμντεν θέλουν να μειώσουν τους χρόνους παραμονής των αυτοκινήτων στο λιμάνι με άλλους τρόπους, μέσω της επιτάχυνσης της φόρτωσης και εκφόρτωσης των πλοίων – και τότε θα χρειάζεται και λιγότερο προσωπικό.

Η Ostfriesen Zeitung αναφέρει πως το γερμανικό Υπουργείο Μεταφορών επενδύει 3,2 εκατομμύρια ευρώ σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα που θα διαρκέσει ως το 2026, στα πλαίσια του οποίου θα δοκιμαστεί το κατά πόσο τα αυτόνομα αυτοκίνητα της VW μπορούν να φορτωθούν και να εκφορτωθούν μόνα τους, χωρίς δηλαδή να τα οδηγεί κάποιος.

Το πρόγραμμα AutoLog θα συμβάλει στη μείωση των θέσεων εργασίας στο Έμντεν έως και κατά 2.000. Σύμφωνα πάντα με την Ostfriesen Zeitung, εάν το πρόγραμμα στεφθεί με επιτυχία, είναι πιθανό να υιοθετηθεί μία τέτοια προσέγγιση «σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την κατασκευάστρια εταιρεία έως τον έμπορο». Και τότε θα υπήρχαν πολλές ελεύθερες θέσεις στάθμευσης στα ευρωπαϊκά λιμάνια.

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς