Τέλος στις διαφημίσεις τσιγάρου και στη Γερμανία

Άλλη μια ήττα προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των μαχών που δίνει τα τελευταία χρόνια το λόμπι της καπνοβιομηχανίας με κρατικές υπηρεσίες και οργανώσεις υγείας στη Γερμανία. Μετά από πολυετείς συζητήσεις και διαπραγματεύσεις, οι Χριστιανοδημοκράτες και το αδελφό κόμμα των Βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών συναίνεσαν εν τέλει σε καθολική απαγόρευση της διαφήμισης προϊόντων καπνού.

«Θα το καταφέρουμε και αυτό» είπε η γερμανίδα καγκελάριος υπαινισσόμενη την περιβόητη πλέον φράση της στο απόγειο της προσφυγικής κρίσης (Θα τα καταφέρουμε). Η ξεκάθαρη, αυτή τη φορά, στάση της Άγκελα Μέρκελ αιφνιδίασε. Διότι μέχρι πρότινος δεν διαφαινόταν η αναγκαία πολιτική βούληση στις τάξεις των συντηρητικών κομμάτων για μια τέτοια απόφαση. Κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο η CDU/CSU είχε μπλοκάρει την αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου που είχε εγκρίνει μάλιστα προηγουμένως το υπουργικό συμβούλιο.

Απαγόρευση… σε δόσεις

Αυτός είναι ο λόγος που η Γερμανία είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου η καπνοβιομηχανία συνεχίζει να διαφημίζει τα προϊόντα της σε κινηματογράφους και μέσω αφισών. Σε ραδιόφωνο και τηλεόραση έχει απαγορευτεί εδώ και χρόνια. Τώρα όμως φαίνεται να έγινε το αποφασιστικό βήμα για την καθολική απαγόρευση των διαφημίσεων. Η ριζική αλλαγή πλεύσης της χριστιανικής ένωσης οφείλεται πιθανότατα και στα 78 δις ευρώ επιπρόσθετα κόστη που προκαλεί το κάπνισμα στο δημόσιο και τα οποία ξεπερνούν κατά πολύ τα έσοδα ύψους 14 δις ευρώ από τον φόρο στον καπνό. Νon paper των συντηρητικών αναφέρει τώρα ότι το κάπνισμα συγκαταλέγεται στα μεγαλύτερα ρίσκα για την ανθρώπινη υγεία, ενώ παραπέμπει και σε στοιχεία που θέλουν κάθε χρόνο περίπου 121.000 ανθρώπους στη Γερμανία να πεθαίνουν εξαιτίας του καπνίσματος.

«Τα σχέδια κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση», σχολιάζει ο επικεφαλής του Ινστιτούτου Θεραπείας και Ερευνών για την Υγεία στο Κίελο Ράινερ Χάνεβινκελ. «Άλλωστε έπρεπε να έχει γίνει προ πολλού, καθότι στο μεταξύ είμαστε η τελευταία χώρα της ΕΕ που επιτρέπει εξωτερικές διαφημίσεις και κινηματογραφικά σποτ». Ο ίδιος επικρίνει ωστόσο το γεγονός ότι η προωθούμενη πλήρης απαγόρευση θα ισχύσει από το 2024, δηλαδή σε πέντε χρόνια. Συγκεκριμένα οι διαφημιστικές αφίσες για κλασσικά προϊόντα καπνού θα απαγορεύονται από το 2022, για συσκευές θέρμανσης καπνού (όπως για παράδειγμα τα IQOS) από το 2023 ενώ για ηλεκτρονικά τσιγάρα η απαγόρευση θα ισχύσει από το 2024.

Γιατί τελευταία η Γερμανία;

Το ότι η Γερμανία είναι ουραγός στην ευρωπαϊκή μάχη κατά της νικοτίνης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ισχυρό λόμπι της καπνοβιομηχανίας που επί δεκαετίες ήταν σε θέση να επηρεάζει προς όφελός της την πολιτική αλλά και την επιστήμη, αποτρέποντας, για παράδειγμα, πρωτοβουλίες με αρνητικό αντίκτυπο στην κατανάλωση καπνού. Όσον αφορά το ερώτημα γιατί το γερμανικό λόμπι «άντεξε» περισσότερο απ΄ ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η απάντηση θα πρέπει να αναζητηθεί στη νεότερη ιστορία και την εποχή του εθνικοσοσιαλισμού. Όπως εξηγεί ο ειδικός, μετά την «οδυνηρή εμπειρία του Τρίτου Ράιχ που όριζε τι είναι υγιές και τι όχι, βέβαια για την αρία φυλή, καλλιεργήθηκε στη Γερμανία η νοοτροπία που λέει ότι δεν θα μας υπαγορεύει το κράτος τι είναι καλό και τι κακό για την υγεία. Είμαστε μια χώρα που δεν της αρέσει να υπαγορεύει το κράτος τι πρέπει να γίνεται».

Ραλφ Μπόζεν

Επιμέλεια: Κώστας Συμεωνίδης